Kişilik bozukluğu, bireyin içerisinde yaşadığı toplumdan önemli şekilde farklılıklar gösterecek şekilde yinelenen davranış örüntüsüdür. Kişilik bozuklukları, ergenlik veya genç yetişkinlikte başlayarak zamanla kişide kalıcı hale gelmektedirler. Böylece kişide bazı sorunlara ve fonksiyonellikte bozukluklara neden olmaktadırlar. Kişinin kişilik bozukluğu tanısı alabilmesi için uyum bozukluğu, işlevsellikte ciddi düzeyde bozulma ve kişisel sorunlara sebep olması gerekmektedir. Kişilik bozuklukları üç temel kümede incelenmektedir. Bugünkü yazımızda detaylı biçimde inceleyeceğimiz bağımlı kişilik bozukluğu ise çekingen kişilik bozukluğu ve obsesif kompulsif kişilik bozukluğu gibi C kümesi kişilik bozuklukları sınıfına girmektedir.
Destek Olmadan Karar Veremezler
Bağımlı kişilik bozukluğu olan bireyler çevrelerindeki kişilerden çokça destek alamadıkları takdirde kendi başlarına kararlar veremezler. Günlük işlerinde dahi muhakkak başkalarının desteğine ihtiyaç duymaktadırlar. Gideceği restoranı veya üzerine giyeceği kıyafeti dahi başkalarına sormadan kararlaştıramazlar. Kendi başlarına kararlar veremeyeceklerini düşünürler ve bu nedenle başkalarından destek isterler. Yaşamlarının en önemli kararlarını da destek almadan veremezler. Örneğin; üniversite tercihi yapacakken başkalarına sormadan seçim yapamazlar. Kiminle ve nerede evleneceğine de hangi arabayı alacağına da nerede oturacağına da karar verirken kendi başına hareket edemezler.
Fikirlerinin Arkasında Duramazlar
Bağımlı kişilik bozukluğu bulunan kişiler kendi şahsi fikirlerinin arkasında duramaz ve o fikirleri savunamazlar. Bu itiraz eksikliğinin sebebi ise eğer itiraz eder ve kendi görüşlerini savunursa ilişkinin bozulacağı düşüncesidir. Kendi fikirlerini savunursa karşı taraftan tepkiler alacağını ve arasının o kişiyle bozulacağını düşünmektedirler. Bu nedenler her şeye evet der ve aslında kendisiyle ters düşse dahi o fikirleri benimseyebilirler. Hayır deme mekanizmaları çalışmamaktadır. Kendileri için olumsuz olacağı kesin bir durumda bile hayır diyemez ve sonuçlarına katlanmayı yeğlerler. Başkalarıyla iyi geçinebilmek adına kendi kimliğini aşağılayabilecek davranışları bile üstlenebilirler.
Kendilerini Yetersiz Görürler
Bağımlı kişilik bozukluğu bulunan kişilerin kendilerini yetersiz hissetmeleri oldukça baskın bir duygudur. Kişi kendini yetersiz ve donanımsız görmektedir ve buna bağlı olarak da başkalarının desteğine ve yardımına ihtiyaç duymaktadırlar. Yeteneklerine dönük bazı korkuları vardır ve bu korkular nedeniyle de kendi başlarına hareket edemezler. Bir projeyi devam ettirmekten de öte o işe başlayabilmek adına başkalarının desteğine ihtiyaç duymaktadırlar. Eğer başkalarından bağımsız olurlarsa diğer kişilerin desteğini kaybedeceklerini düşünmektedirler. Bu düşünce de ciddi anlamda korkulara yol açmaktadır. Bu nedenle bağımsızlık savaşına dahil olamaz ve hep başkalarına gereksinim duyarlar. Tek başlarına yaşamlarını sürdüremeyeceklerini düşünürler. Sevdiklerinin kaybı neticesinde ne yapacaklarını şaşırmaya yönelik ciddi derecede korkuları vardır. Bu nedenle sevdiklerinin başına bir şey gelmemesi için uğraşabilirler.