4 Soruyla Anksiyete Panik Atak Farkı Nasıl Anlaşılır?
Anksiyete panik atak farkı nedir? Birbiriyle çok karıştırılan bu iki ruhsal rahatsızlığı nasıl ayırt edebiliriz?
Panik atak ve anksiyete atağı arasındaki farkı anlamak kafa karıştırıcı olabilir çünkü semptomların çoğu çok benzerdir.
Ancak bunlar iki farklı ruhsal sorundur ve anksiyete ve panik atak belirtileri hakkında bilmeniz gereken ve hangisiyle uğraştığınızı belirlemenize yardımcı olabilecek bazı önemli şeyler vardır.
Temelde anksiyete panik atak farkı, panik atakların genellikle aniden ortaya çıkmasıyla oluşur.
Panik atak ile anksiyete atağı arasındaki teme fark panik atakların ani bir şekilde ortaya çıkmasıdır. Ayrıca panik atak genellikle çabuk biter.
Bununla birlikte, anksiyete atakları aniden ortaya çıkmaz ve genellikle panik atak ile farkı çok daha uzun sürmesidir.
Hem panik atak hem de anksiyete atağı bazen ezici düşünce ve duygulara yol açması dahil olmak üzere iki deneyim arasında birçok benzerlik olsa da önemli farklılıklar da vardır.
Bugünkü yazımızda anksiyete panik atak farkı ve benzerliklerini inceleyeceğiz.
Eğer siz de anksiyete bozukluğu tedavisi veya panik atak tedavisi görmek isterseniz, uzman psikolog kadromuzdan destek alabilirsiniz.
Anksiyete Panik Atak Farkı Nedir?
En temel anksiyete panik atak farkı iki ruhsal sorunun da görünüşüdür. Anksiyete atakları yavaş yavaş başlar ve zamanla artar.
Bununla birlikte, panik atak ise genellikle daha doğal olarak ortaya çıkar ve bazen aniden yoğunluğu artabilir.
Panik atak belirtileri ile tanışıklığı olmayan kişinin panik atak geçirdiğini anlamak bazen zor olabilir.
Aslında panik atak başladığında birçok insanın kalp krizi geçirdiğini düşünmek mümkündür.
Panik atak ve kalp krizi arasındaki fark keşfedilmesi açısından önemlidir. Yazımızın devamında panik atak bölümünde bu farkı da inceleyeceğiz.
Her ikisi de baş dönmesine, artan kalp hızına ve çarpıntıya, nefes darlığına veya mide bulantısına neden olabilir, ancak semptomların başlangıcı aynı değildir.
Anksiyete panik atak farkı burada ortaya çıkar. Beklenmeyen panik atak birkaç saniyeden belki de 10 ila 15 dakikaya kadar sürebilir.
Öte yandan, şiddetli anksiyete atakları dakikalardan günlere kadar sürebilir. Her iki durumun da erken evrelerinde yaşayabileceğiniz belirleyici faktörler vardır.
Daha önce de belirtildiği gibi, aşırı anksiyete atakları yavaş yavaş meydana gelir ve çoğu insan asıl atak başlamadan önce birden fazla ek semptom fark edebilir.
Genellikle anksiyete ataklarına yol açan belirli nedenler veya durumlar da vardır. Anksiyete panik atak farkı işte burada belirebilir çünkü panik atak aniden ortaya çıkar.
Genellikle bir atağa yol açan yavaş bir birikim olmaz. Bunun yerine, birdenbire ortaya çıkmış gibi görünürler, bu nedenle neden olan faktörü belirlemek zor olabilir.
Çoğu insan bu panik atağa sahip olsa da bazı araştırmalar, kalp hızında ve solunum fonksiyonunda önemli değişiklikler gibi bazı önceki semptomların aslında olduğunu göstermiştir.
Anksiyete panik atak farkı bu yönden ortaya çıkmaktadır. Panik atak kalp atış hızında bir değişime yol açar.
Anksiyete ve panik atak arasında çok benzer bazı fiziksel belirtiler vardır. Ancak, fiziksel belirtiler açısından da anksiyete panik atak farkı bazı noktalarda öne çıkabilir.
Örneğin, yoğunluk seviyeleri değişebilir. Anksiyete atakları genellikle birikimden sonra ortaya çıkar ve sıklıkla panik atak ile kıyaslanınca daha fazla semptom gösterir.
Süre de bir diğer anksiyete panik atak farkı olarak karşımıza çıkar.
Anksiyete atakları yaşayan insanlar, anksiyete ataklarının çok daha uzun sürmesi ve semptomların yavaş yavaş ortaya çıkması nedeniyle, anksiyete ataklarının sonsuza kadar sürdüğünü hissedebilirler.
Panik atak ise hızlı bir şekilde başlar ve biter. Ortalama panik atak sadece 10 dakika sürer. Hepsi olmasa da çoğu semptom genellikle atak sona erdiğinde kaybolur.
Tetikleyiciler, anksiyete panik atak farkı açısından bir diğer belirleyicidir. Anksiyete ataklarının tetikleyicisi çoğunlukla olay veya durum bazlıdır.
Örneğin, sınırlı alandan korkuyorsanız, asansörde mahsur kalmak anksiyete ataklarına neden olabilir.
Sonuç olarak, bir kaygı atağının tetikleyicisi, yalnızca onu yaşayan kişinin kaygısına gerçekte neyin neden olduğuna bağlıdır.
Genel olarak, panik atağa neyin neden olabileceğini söylemek zor. Ani başlangıcı, kesin nedeni bulmanızı engelleyebilir.
Anksiyete Atağı Nedir?
Korku ve kaygı, günlük yaşamın birer parçasıdır. Günlük hayatta herkes farklı konularla uğraşabilir.
İş, sınavlar, sağlık, para, çocuk ve aile sorunları birçok kişinin endişesidir. Aslında korku, bir dereceye kadar günlük sorunlara hazırlanmamıza ve tehlike durumunda hızlı kararlar almamıza yardımcı olur.
Bu tür kaygı genellikle hafif ve yönetilebilirdir. Anksiyete atağı olan kişilerde “belirli, aşırı, uygunsuz bir kaygı durumu” vardır.
Aşırı çaba, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkiler ve hatta normal faaliyetlerine devam etmesini engeller.
Bu insanlar her durumda olabilecek en kötü sonuçları düşünürler. Her şey kontrolümüz dışında ya da geri dönüş yok şeklinde değerlendirilir.
Anksiyete bozukluğu belirtileri olan aşırı kaygı ve endişe genellikle sağlık, aile, para ve iş gibi konularla ilişkilendirilir.
Kontrol edilemeyen anksiyete, en az 6 ay boyunca neredeyse her gün mevcuttur ve tüm gün sürer.
Temelde biraz önce de belirttiğimiz anksiyete panik atak farkı buradadır. Anksiyete atağı sürekli iken panik atak ise belli aralıklarla gelir.
Anksiyete ataklarının yaşam boyu yaygınlığı %5-6’dır. Yani 100 kişiden 5-6’sı hayatının bir döneminde bu durumu yaşayabilir.
Yaşla birlikte anksiyete artar. Yaygın anksiyete bozukluğu, yaşlılıkta en sık görülen kaygı bozukluğudur.
Duruma uygun olmayan kontrol edilemeyen kaygı, gerçek bir sebep veya gerekçe olmasa bile hastalığın ana belirtisidir.
Çoğu zaman kişi kaygısının aşırı olduğunu fark eder ancak kaygısını kontrol edemez ve sakinleşir. Çevrelerinde “aldatıcı ve yalancı” olarak kabul edilirler.
Yorgunluk, dikkat ve konsantrasyon eksikliği, en ufak bir gürültüye kolayca şaşırma, uykuya dalmakta güçlük çekme, geceleri sık sık uyanma gibi diğer önemli belirtiler de vardır.
Bu belirtilerin bazıları anksiyete panik atak farkı açısından da belirleyici özelliktedir. Yaygın anksiyete bozukluğuna genellikle fiziksel bir hastalığın varlığı gibi görünen bazı fiziksel semptomlar eşlik eder.
Bu belirtiler gizemli halsizlik, baş ağrısı, kas ağrıları, yutma güçlüğü, titreme ve kramplar, terleme, tahammülsüzlük, mide bulantısı, uyuşukluk ve yanma gibi fiziksel hastalıklardır.
Yaygın anksiyete ataklarının gelişiminde stres önemli bir rol oynar. Burada da anksiyete panik atak farkı görünebilir. Panik atak oluşumu için herhangi bir nedene gerek olmayabilir.
Çocukluk ve genç erişkinlik çağları arasında başlayan yaygın anksiyete bozukluğu, yavaş ve sinsi bir gelişim gösterir. Anksiyete panik atak farkı bu gelişimde belli olabilir.
Panik atak ise hızlı şekilde ortaya çıkar. Anksiyete belirtileri düzenli olarak iyileşme ve kötüleşme gösterir.
Semptomlar genellikle stresli yaşam olayları meydana geldiğinde kötüleşir. “Genetik faktörler, beyin nörokimyasındaki değişiklikler, kişilik özellikleri, stresli yaşam olayları” hastalığa neden olmada etkilidir.
Yorgunluk, gerginlik, kas ağrıları ve baş ağrıları gibi fiziksel belirtilere sıklıkla psikiyatrist olmayan bir kişi tarafından danışılır ve bu da doğru tanı ve uygun tedaviyi geciktirebilir.
Bazı vakalarda da anksiyete panik atak farkı ayırt edilemediği için doğru teşhis koyulamayabilir.
Yaygın anksiyete bozukluğu, nedeni bilinmeyen, kalıcı olumsuz olaylara neden olması beklenen bir kaygıbozukluğudur.
Yaygın anksiyete bozukluğunda, korkunun belirli bir nedeni yoktur ve abartılı bir anksiyete halidir. Anksiyete panik atak farkı da bu belirsizliktedir.
Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiler genellikle gün boyu sağlıkları, aileleri ve paraları hakkında kontrol edilemeyen endişelere sahiptir.
Maddi koşullar, olası iş çabaları, sağlık sorunları, çocuklarla ilgili olası olaylar, ev işleri, onarımlar ve verilen sözlerin tutulmaması gibi günlük konular hakkında aşırı endişe vardır.
Bu kişiler sıklıkla yaşadıkları gerginlik ve kaygının aşırı olduğunu bilirler. Ancak sakinleşemez ve kendilerini kontrol edemezler.
Bazen mevcut korkularının aşırı ve haksız olduğunu kabul etmezler. Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiler genellikle etraflarındakiler tarafından “aşırı endişeli” olarak tanımlanır.
Çoğu durumda, aşırı karamsarlık hali, aslında bir zihinsel bozukluk olan bir kişilik özelliği olarak kabul edilir. Yaygın anksiyete bozukluğu gözden kaçar.
Bu durumda kişi ve sevdiği kişi yardım istemek yerine durumu normalleştirir ve bu da yaşam kalitelerinin düşmesine neden olur.
Bir kişi bu kaygı bozukluğuna sahip olduğunda, sadece kişinin kendisini değil, eşini ve ailesini de çok olumsuz etkiler.
Böyle bir sorunu olan kişiler, anksiyete sorunları nedeniyle evde ve işte sağlıklı insanlara göre daha az işlevseldir. Bu hastalık nedeniyle ilişkiler genellikle gergindir.
Panik Atak Nedir?
Korkuyu işlemekle görevli beyin bölgesinin aşırı duyarlılığı nedeniyle düğmeye basılır ve vücut uyarılır.
Vücut gerçek bir tehlike varmış gibi uyarılmıştır. Eğer gerçek bir tehlike olsaydı vücut tepki veirr ve kişi kendini tehlikeden koruyabilirdi.
Vücudun bu uyarı durumuna tepkisi, tehlikeli bir durumdaki tepkiyle aynıdır. Bu tepkiye panik atak krizi denir.
Yukarıda belirtildiği gibi, bir panik atak krizinde her şey hazırlıklıdır. Adeta savaşa hazır bir ordu gibi tam tekmil hazır bir vücut vardır.
Kaslar gerilir, solunum ve kalp hızlanır, kan basıncı yükselir ve vücut tam savunma modundadır.
İnsanlar bu durumu tehlikeli bulur, bu yüzden ölümün eşiğindeyim diyerek hemen acile giderler.
Aslında kontrol edilmezse panik atak 20-30 dakika içinde kendiliğinden sona erecektir.
Vücut bunu yanlış alarm olarak algılar ve sakinleşir. Anksiyete panik atak farkı en net bu noktada görülür çünkü anksiyete atağı bu kadar hızlı geçmez.
Ancak çok nadiren bu anın korkusu ve şiddeti bazen gün boyu sürer ve geçmez, bu yüzden bu fikir işlemesine izin vermez ve kişi atağa uğrar ve acil servise koşar.
EKG, akciğer filmi, eko oluşturulup analiz edildikten ve “hiçbir şeyiniz yok” dedikten sonra kişi eve gönderilir.
Ancak hasta psikiyatrik olarak bilgili bir acil servis ekibi ile karşılaşırsa panik atak geçirdiği ve bir ruh sağlığı uzmanına gitmesi gerektiği bilgisi verilir.
Bu acil durum psikolog ile panik atak hastasını bir araya getirmeye yarayabilir. Tedavi için mutlaka bir psikoloğa gidilmesi önemli olacaktır.
Panik bozukluk, dışarı çıkmaktan kaçındığınızda, tek başınıza, evden çok uzaklara gittiğinizde ve yukarıdaki panik ataklardan korktuğunuzda ortaya çıkan bir ruhsal bozukluktur.
Buradaki asıl korku panik atak geçirme korkusudur. Sonuç olarak, insanların hayatlarını sınırlar.
Anksiyete panik atak farkı bu beklentide de görünür çünkü anksiyete atağından farklı olarak panik atak beklenti kaygısıyla birlikte görülür.
Toplum içinde panik atak geçirmek panik bozukluk olarak algılanır. Ancak panik atak bir bozukluk değil, bir dizi semptomdur.
Panik bozukluğu durumunda panik atağın geleceğine yönelik beklenti korkusu ve bu korkunun neden olduğu kaçınma davranışı ön plandadır.
Panik bozukluk en sık panik atak ile başlar. Çoğu panik atak hastası ilk nöbetleri sırasında acil olarak hastaneye veya kliniğe gider. Bu ataklar devam etmezse panik bozukluk oluşmaz.
Bununla birlikte, devam ettikçe ve sıklığı ve şiddeti giderek arttıkça, nöbetler her zaman bir kişinin zihnini meşgul etmeye başlar ve nöbetlerin tekrarlayabileceği endişelerini uyandırır.
Beklenti kaygısı birçok hastada kaçınma evrelerine yol açar. Kişi panik atağa neden olabilecek tüm yerlerden ve aktivitelerden kaçınmaya başlar.
Anksiyete panik atak farkı bu beklenti kaygısının farkıdır. Örneğin, kalp krizi geçirme korkusuyla egzersiz yapmaktan kaçınır ve bir yere gittiğinde birinin yanında olmasını istemektedir.
Çünkü bayılabileceğini ve fenalaşacağını düşünüyordur. Acil servise gitmesi gerekebileceğini düşünmektedir.
Trafik sıkışıklığından korkarak, tıbbi hayatıyla ilgili endişeleri nedeniyle uzun mesafeli yolculuklardan kaçınır.
Gelecekte, kaçınılan durumlara maruz kalacak ve panik bozukluğu, insan kısıtlamasının ömür boyu süren bir görüntüsü olacaktır.
Panik atak hastaları bu nedenle hep birilerine bağımlıdır. Bu bağımlılık anksiyete panik atak farkı da ortaya çıkarır çünkü anksiyete bozukluğunda bu şekilde bir durum söz konusu olmamaktadır.
Panik atak ile ilgili belki de en yaygın korku kalp krizi korkusudur. Anksiyete panik atak farkı korku içeriğinde de belli olur.
Panik atakta tarif edilen korku kalp krizi geçirdiğinde yönelik iken anksiyete atağı bu şekilde spesifik olarak düşünülmez.
Anksiyete panik atak farkı düşünülünce bazı panik ataklar kalp krizi gibidir.
Göğüste sıkışma, yanma hissi, batma, ağrı, sol kolda ağrı ve uyuşukluk, ajitasyon ve göğüs ağrısı hissi, nefes darlığı, soğuk ter, mide bulantısı gibi semptomların da eklenmesiyle kalp krizinin geldiği düşünülebilir.
Anksiyete panik atak farkı net şekilde kalp krizi söylemleriyle anlaşılabilir. Panik atak geçiren kişilerin hemen bir hastanenin acil servis bölümüne gitmesinin temelinde bu korku yatmaktadır.
Çaresizce hastaneye koşan hasta, acil müdahale talep ediyor ve tedaviyi erteleme konusunda çok gergin olur.
Acilen müdahale edilmediğinde kalp krizi geçirdiğini ama bir şey yapmadıklarını söyleyebilir.
Bu durumda hasta hemen EKG’ye alınır. Kan ve idrar tahlili yapılır. Çoğu zaman hiçbir şey bulunmaz, sakinleştiriciler yapılır ve eve gönderilir.
Anksiyete panik atak farkı burada da görülebilir çünkü panik atak kısa sürede geçer ancak anksiyete atağı daha süreklidir.
Ancak acilde ne kadar kalp krizi geçirmediği söylense de tam rahatlama olmaz. Aynı atak tekrar geldiğinde korktukları ve doktorun söylediklerinden memnun olmadıkları için başka bir doktora giderler.
Onlar da aynı tetkikleri testleri isteyip eve gönderip kalp kriziyle alakası olmadığını söylerler.
Bir gün gerçekten iyi ve ilgili bir doktorla karşılaştıklarında durumun panik atak olduğunu ve ruhsal destek için psikolog veya psikiyatriste gitmesi gerektiğini söylerler.
Çoğu zaman, bir kişi bir ruh sağlığı uzmanına gittiğinde, bu sorunu tamamen ortadan kaldırır. Panik atak tedavi edilmezse ve devam etmezse kalp hastalığı riski artar.
Çalışmalar, tedavi edilmeyen panik atak hastalarında kalp hastalığı insidansının %20-25 arasında sabitlendiğini göstermiştir.
Yine panik bozukluğu olan hastaların %30-40’ında kolesterol seviyeleri normalden yüksek olabilir.
Koroner arter hastalığından ölümler, tedavi edilmeyen panik hastalarında üç kat daha sık gözlendi. Panik atak tek başına kalp krizine yol açmaz.
Bununla birlikte, altta yatan bir kalp rahatsızlığı varsa, daha da kötüleşebilir ve buna neden olabilir.
Anksiyete ve Panik Atak Tedavisi Nasıl Olur?
Panik atak tedavisinde antidepresanlar kullanılır. Panik bozukluk, beyindeki norepinefrin ve serotonin maddelerinin dolaşımının bozulmasıyla başlar.
Bu ruhsal bozukluk, beyinde serotonin ve norepinefrin maddeleri tükendiğinde ortaya çıkar.
Antidepresanlar bu maddelerin tüketimini arttırır ve normal seviyelere dönmelerini sağlar. Bu hormonların seviyeleri normale döndüğünde panik atak belirtileri geriler ve kaybolur.
Birincisi, panik atakların şiddeti ve sıklığı azalır. Bundan sonra, hastalığın neden olduğu gerginlik ve sinirlilik iyileşir.
Bundan sonra kaygı ve kaçınma ortadan kalkar. Semptomlar tamamen ortadan kalktıktan sonra bile tekrarlamaması için ilaç tedavisine bir süre devam edilmelidir.
Panik atak, tamamen tedavi edilebilir ruhsal bozukluklardan biridir. Antidepresanların panik bozukluğu iyileştirme şansı %70’dir.
İlaç tedavisine psikoterapinin de eklenmesiyle bu oran %100’e ulaşabilmektedir.
Süreçlerin ve nedensel faktörlerin neden olduğu kimyasal bozuklukların neden olduğu panik bozukluğunun tedavisi için ilaç gereklidir.
İlaçlar sonuçları iyileştirebilir, ancak nedeni ortadan kaldıramazlar. Panik bozukluğunun nedeni ortadan kaldırılmadan tedavi edildiği söylenemez. Bu durumda, her zaman tekrarlama riski vardır.
Bu nedenle ilaç tedavisinin psikoterapi süreci ile tamamlanması gerekmektedir. Psikoterapi, nedene yönelik bir yaklaşımdır. Ancak bazı durumlarda neden kimyasal olabilir.
Bu gibi durumlarda, ilaç panik bozukluğunu tamamen iyileştirebilir. Panik bozukluğu için en etkili tedavilerden biri bilişsel davranışçı terapi olarak görülebilir.
Bu tedavi, hastaların panik atakları yönlendirmek için geçmişten getirdikleri olumsuz düşünce ve inançların yerini daha faydalı olanlarının almasını sağlar.
Bu yaklaşım, korkulan durumlara sistematik veya doğrudan bir yaklaşım kullanır. Bu özellikle kaçınma ile uğraşırken kullanışlıdır.
EMDR, panik atak tedavisinde çok kısa sürede sonuç verebilen bir yöntemdir.
Araştırmalar, çocuklukta ürkütücü, üzücü deneyimler gibi travmatik olayların belleğe kaydedilirken işlenemediğini ve bu işlenmemiş anıların bazı hassasiyetler yarattığını göstermektedir.
EMDR, bellekte depolanan işlenmemiş artık belleği tedavi ederek panik bozukluğunu tedavi etme yöntemidir.
Bu, özellikle panik bozukluğu gibi hastalıklar için sonuç almanın çok etkili ve hızlı bir yoludur.
Mentalium Psikoloji Kimdir?
Mentalium Psikoloji, 2019 yılında Klinik Psikolog Onur Aydın tarafından Kadıköy ilçesi Göztepe semtinde kurulmuş ve danışanlarına psikoterapi hizmeti verme misyonu taşıyan bir psikolojik danışmanlık merkezidir.
2019 yılında kurulan Mentalium Psikoloji Şişli ilçesi Mecidiyeköy semtinde ikinci şubesini 2021 yılında açmıştır.
Mentalium Psikoloji bünyesinde farklı alanlarda çalışan birçok uzman psikolog yer almaktadır.
Uzman psikologlar üniversitelerin psikoloji lisans eğitimlerini tamamladıktan sonra uzmanlıklarını klinik psikoloji alanında tamamlayan kişilerdir.
Ayrıca en az bir psikoterapi ekolünü benimseyerek eğitimlerini almışlardır.
Merkezimizde başta panik atak hastalığı ve anksiyete bozukluğu olmak üzere depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, DEHB, fobi, sosyal kaygı bozukluğu ve bağımlılık olmak üzere birçok alanda çalışılmaktadır.
Aynı zamanda merkezimizde bireysel psikoterapi gibi aile ve çift terapileri de uygulanmaktadır.
Aile ve çift terapi seanslarımıza partnerinizle gelmeniz gerekmektedir. Merkezimizde isterseniz aile çift terapisi desteği isterseniz de bireysel psikoterapi hizmeti alabilirsiniz.
Çift terapisi gerçekleştiren uzmanlarımızdan aynı zamanda bazı seanslarda bireysel görüşmeler de alabilirsiniz.
Biraz önce de belirttiğimiz gibi anksiyete panik atak farkı veya farkları olan iki ayrı ruhsal bozukluktur.
Her ne kadar ikisinin de içeriği kaygı, korku ve endişe üzerine olsa da anksiyete panik atak farkı önemsenmelidir.
Bu farkı yazımızda bahsetmemize rağmen bu konuda mutlaka bir psikolog desteği almanızı öneririz.
Bir psikolog ile görüşerek yaşadıklarınızı anlatabilir ve anksiyete veya panik atak tedavisi alabilirsiniz.
Eğer ilaç tedavisine ihtiyacınız var ise zaten psikoloğunuz sizi bir uzman hekime yönlendirecektir.
Eğer siz de panik atak veya anksiyete sorunu yaşıyor ve ruhsal destek sürecinden geçmek istiyorsanız bizden destek almak için randevu alabilirsiniz.
