5 Soruda Deprem Korkusunu Yenmek İçin Ne Yapmalı?
Deprem korkusunu yenmek için ne yapabilirsiniz? Deprem korkusu ile nasıl başa çıkarım? Deprem korkusunu yenmenin yolları nelerdir?
Deprem korkusuyla nasıl yaşayacağım? Deprem korkusundan kurtulmanın yolları nelerdir? Deprem korkusuyla başa çıkmanın yolları nelerdir?
Deprem korkusundan uyuyamıyorum, tedavisi var mı? Tüm bu sorular özellikle son 72 saat içerisinde ülkemizin dört bir yanında hepimizin aklından en çok geçen sorular haline gelmiştir.
Deprem ülkemizin bir gerçeği olmuş durumda ve bununla mücadele etmek zorundayız. Elbette devletlerin makro politikaları oldukça önemlidir ancak ruh sağlığımızı korumak için neler yapacağız?
Deprem korkusunu yenmek için en iyi çözüm nedir? İşte tüm bu soruların cevabını yazımızda bulabilir ve bizden deprem korkusunu yenmek için psikolojik destek alabilirsiniz.
Deprem Korkusunu Yenmek İçin Ne Yapmalıyım?
Deprem korkusunu yenmek için ilk önce bunun travmatik bir sürecin eseri mi yoksa sadece sıradan basit bir kaygılı ruh halinden mi kaynaklandığını anlamak gerekir.
Bunun için de en sağlıklı yol ilk önce kendinizi deprem korkusunu yenme konusunda eğitmeli ve bu sırada hemen psikolojik destek almak için araştırma yapmaktır.
Deprem korkusu ile başa çıkmak bazen kişinin tek başına gerçekleştiremeyeceği bir süreç haline gelebilir.
Aslında bu durum kişinin başa çıkabileceği kaygı duygudurumu ve kaygı bozukluğu arasındaki farkı ortaya koyar.
Kaygı depremden korunmamızı sağlarken deprem kaygısı (deprem korkusu) ise kaygı bozukluğudur ve hayatı kişiye zindan eder.
Örneğin; kaygı bozukluğu olan kişi deprem korkusundan uyuyamıyorum diyebilir. Sürekli deprem olacakmış gibi hissetmek beni artık yoruyor diyebilir.
Deprem korkusunu yenmek için dua etmekten yorulur hale gelebilir. Deprem korkusu ilaç yoluyla geçiştirilebilir ancak tamamen geçmez.
Peki bu aradaki farkı nasıl anlayacağız ve deprem korkusunu yenmek için neler yapacağız? Bunun için yazımızın devamına göz atabilirsiniz. İlk önce deprem korkusu nedir ve neden olur sorularına cevaplar arayalım.
Deprem Korkusu Nedir?
6 Şubat 2023 tarihinde hepimizi derinden sarsan bir felaket yaşadık. Kahramanmaraş, Malatya, Adana ve Hatay başta olmak üzere ülkemizin on şehri depremle enkaz altında kaldı.
Bu yazıyı yayına hazırlarken 20 binin üzerinde vefat eden vatandaşımız ve bunun birkaç katı yaralı insanımız mevcuttu.
Ülkemize bu denli büyük bir acının yanı sıra onlarca milyar dolarlık büyük bir zarar yaşattı. Yıkılan evlerin yerine yenisi yapılabilir ve tekrardan şehirlerimiz toparlanabilir.
Ancak özellikle bu depremi yaşayan bireylerde ortaya çıkan deprem korkusu çok uzun sürebilir.
Şimdi deprem korkusu nedir ve bu korku nasıl oluşur ve deprem korkusunu yenmek mümkün mü sorularını cevaplayalım.
Deprem, ne zaman olacağı tam olarak tahmin edilemeyen bir doğal afet olarak tanımlanabilir. Bu nedenle, kontrolümüz dışındaki olayların bizde kaygıya yol açması çok doğaldır.
“Sismofobi” olarak da bilinen deprem korkusu, ölüm ve kayıp korkusuyla ilişkilendirilebilir. Diğer birçok fobideki tehdit unsuru, yaşamımızla ilgili olarak karşılaştığımız durumlardır.
Buradaki tehdit faktörü, aile ve sevdiklerin olası kaybı ile ilgilidir. Deprem olumsuz bir kelime olduğu için birçok insan için tehdit edici gelebilir.
Dolayısıyla deprem denilince akla ilk gelenler panik, çaresizlik, derin kaygı ve ölüm korkusudur.
Bu duyguları ‘tehlikedeyim’, ‘güvende değilim’, ‘deprem korkusunu yenmek için acizim’ gibi olumsuz düşünceler takip edebilir.
Hayatınızı yaşamak için kendinizi güvende hissetmeniz gerekir. Ancak bunun için de deprem korkusunu yenmek gerekir.
Dolayısıyla depremlerle ilgili tüm bu olumsuz duygu ve düşüncelere sahip olmamız çok doğal ve kabul edilebilir bir durumdur.
Çünkü depremler de diğer doğal afetler gibi güvenliğimizi tehdit eden travmatik olaylardır.
Deprem korkusu iki şekilde görülebilir. Biri depremi doğrudan yaşadığını söylerken, diğeri deprem haberlerine ve videolarına yaşamadan dolaylı olarak şahit olduğunu söylerken oluşabilir.
Bu nedenle deprem yaşamak ya da deprem haberlerine deprem yaşamadan maruz kalmak deprem korkusunu meydana getirebilir.
Depremden korkuyorsanız, gün içinde sürekli bir korku olacak, kapalı bir alana girmek istemeyecek, kaygı yaşayacak ve durumun katlanılabilir olup olmadığını merak ettirecek davranışlarda bulunacaksınız.
Hatta bazı insanlar internette vücutta deprem oluyor hissi neden olur gibi soruları sorarak cevap aramaya çalışıyor olabilirler.
Endişelerinizi akrabalarınızla paylaşmanız gerekebilir. Ayrıca depremin ne zaman, nerede ve nasıl olacağının belirsizliği kaygımızı arttırır.
Deprem korkusunu yenmek için önce deprem korkusunu tanımak gerekir. Dolayısıyla deprem korkusunun belirtileri hakkında bilginizin olması gerekir.
Deprem Korkusunun Belirtileri Nelerdir?
Yaşadığımız travma hepimizi aynı şekilde etkilemiyor ve hepimizin psikolojik dayanıklılığı, başa çıkma becerileri ve sosyal destek kaynakları farklı olabilmektedir.
Deprem geçirmiş olmanız veya sevdiğiniz birini kaybetmiş olmanız olayın ciddiyetini belirlemede etken olacaktır.
Doğrudan bir deprem yaşadığımızda, felaket anını zihnimizde canlandırır, yakınlarımıza anlatmak ister ve bunu yaparken de tekrar tekrar hatırlarız.
Depremi yaşamamama rağmen depremin yarattığı enkaz ve yıkıntıların görüntülerini gördüğümde o görüntülerden o kadar etkileniyorum ki bazen kendimi o görüntülerde hayal ediyorum diyebilirsiniz.
Tüm bu deneyimlerden sonra, günlük işleyişimizi sürdürmekte zorlanabiliriz ve sürekli bir kaygı durumunda kalabiliriz.
İşte bu durumda deprem korkusunu yenmek bizim için oldukça zor olabilir. Bir depremden sonra bunlar yaşanma olasılığı sık durumlardır.
Sık sık deprem kâbusları görebilir, geceleri uykuya dalmakta güçlük çekebilir, en ufak bir gürültüden irkilebilir, korku, çaresizlik, öfke gibi olumsuz duygular yaşayabiliriz.
Bununla birlikte, bazı insanlar yıkıcı travmatik deneyimi akıllarından uzak tutmak için kaçınma davranışları sergilerler.
Diğerlerinin ise rahatlayabilmek için deneyimlerini paylaşması gerekebilir. Ayrıca, afetten sonra, deprem esnasında neler olduğunu hatırlayamayabilirler.
Bunların hepsi, travma sonrası stres bozukluğuna benzer şekilde deprem korkusunun belirtileri olabilir ve travmatik bir olaydan sonra ortaya çıkan stres bozukluğu olarak tanımlanabilir.
Deprem korkusunu yenmek için ilk önce bu belirtileri tanımanız önemlidir.
Deprem Korkusu Sağlıklı Mı?
Deprem korkusunu yenmek gerekir ancak deprem korkusunu yenmek depremden korkmamak mıdır? Deprem korkusunu yenersek depreme dair hiç kaygılanmayacağımız anlamına mı gelir?
Travmatik bir durumun ardından zihnimizde “Üzerinde yaşadığım bölge tehlikeli bir yer” gibi olumsuz inançlar barındırabilir.
Hazır olduğunuzda, yaşadığınız zor duygulardan yılmamak ve deprem korkusunu yenmek için çevrenizdekilerin desteğini alarak endişelerinizi zamanında yönetebilirsiniz.
Ailenizi toplayın ve bir deprem durumunda ne yapacağınızı ve kendinizi nasıl koruyacağınızı tartışın.
Örneğin acil durum çantası hazırlayarak deprem korkusunu yenmek yerine önlem alarak azaltabilirsiniz.
Özellikle çocuklar için ifade edilmesi zor olan deprem korkusu zorlayıcı bir yaşam deneyimi de olabilir. Bu nedenle ebeveynler bu korkuyu yönetmede büyük rol oynamaktadır.
Çocuklar, ebeveynlerin deprem korkusuyla başa çıkma girişimlerini taklit ederken, ebeveynler sakin kalmaya çalışmalıdır.
Ayrıca ebeveynler depremleri çocuğun yaşına ve gelişim aşamasına uygun olarak doğru bir şekilde tanımlamalıdır.
Deprem korkusu, beklenmedik bir duruma verilen tamamen normal bir tepkidir. Bu nedenle deprem korkusu yaşarken olumsuz duygu ve düşüncelerin olması doğaldır.
Ancak afetin üzerinden bir ay geçmiş ve günlük hayata dönmenin zor olduğu, endişelerin ortadan kalkmadığı, günlük yaşam fonksiyonlarının gerilediği zamanlar çok önemlidir.
Bu noktada artık sağlıksız hale gelen deprem korkusunu yenmek için profesyonel destek almanız gerekir.
Deprem Korkumu Nasıl Yenerim?
Deprem korkusunu yenmek ve bu fobiden tamamen kurtulmak için bir psikoloğa başvurmak en mantıklı çözümdür.
Deprem korkusunu yenme ile ilgili sorunlar yaşayan insanlar diğer faaliyetlere odaklanmalı ve kendilerini deprem korkusundan uzaklaştırmaya çalışmalıdır.
Günlük hayatınızı olabildiğince aktif tutmak ve rutininize bağlı kalmak doğru bir karardır. Canınız istemiyorsa bile, kendinizi ve zihninizi meşgul edecek farklı aktiviteler için zaman ayırın.
Depremle ilgili duygularınızı, korkularınızı ve endişelerinizi çevrenizdekilerle paylaşmakta da fayda var.
Kendinizi iç dünyanıza kapatmayın, bu konuyu yakın arkadaşlarınıza, aile üyelerinize veya eşinize açın.
Kısacası deprem korkusunu yenmek konusunda çevrenizdekilerden ufak yardımlar alın.
Başkalarıyla deprem korkunuz hakkında konuştuğunuzda, soruna bakış açınızı değiştirir ve kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar.
Şiddetli deprem korkusunu yaşayan kişilerde uyku bozuklukları da görülür. Bu uyku bozukluklarını gidermek için egzersiz ve meditasyon gibi gündüz aktivitelerine yönelebilirsiniz.
Bu aktiviteler aynı zamanda vücuttaki stres seviyelerini azaltır, bu da genel yaşam kalitesini artırır ve kaygıyı azaltır.
Böylece deprem korkusunu yenmek daha kolay hale gelebilir. Aynı zamanda, egzersiz vücudunuzu rahatlatır, sizi daha yorgun hale getirir ve uykuya dalmanızı kolaylaştırır.
Öte yandan beslenmenin sağlıklı besinlerden oluşması da oldukça önemlidir. Sağlıklı beslendiğiniz ve alkol, tütün gibi bağımlılık yapan maddelerden uzak durduğunuz sürece iç huzurunuz artar.
Bu, hissettiğiniz kaygıyı ve olumsuz düşünceleri azaltacaktır ki deprem korkusunu yenmek giderek kolaylaşacaktır.
Son olarak, çeşitli ilk yardım ve acil durum malzemelerinden oluşan bir deprem çantası hazırlayın.
Deprem anında yapılması gerekenler hakkında çeşitli bilgilendirici metinler okuyun.
Öğrendiğiniz bu bilgiler ışığında ailenizi ve sevdiklerinizi bilgilendirin. Bu şekilde, sizin ve sevdiklerinizin güvende olduğundan ve daha az endişeli hissettiğinizden emin olabilirsiniz.
Bu yöntemler sayesinde kişi deprem korkusuyla baş etmek için girişimlerde bulunmuş olursunuz.
Ancak deprem korkusu, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu gibi daha ciddi ruhsal bozukluklara yol açabilmektedir. Dolayısıyla deprem korkusunu yenmek giderek zorlaşabilir.
Deprem korkusunun semptomları bir aydan fazla sürerse, bu kadar ciddi bir ruhsal rahatsızlığa neden olmadan tedavi için hemen bir psikoloğa başvurmalısınız.
Deprem korkusu tedavi edildiğinde kişinin yaşam kalitesi büyük ölçüde düzelmektedir. Bir kişinin bir depremden ne ölçüde etkilendiği ve deprem korkusunu geliştirip geliştirmediği birçok faktöre bağlıdır.
Çeşitli ailesel, genetik, çevresel, sosyal ve ekonomik nedenler rol oynar. Böylece deprem korkusunu yenmek için daha çok çaba sarf etmek veya profesyonel destek almak gerekir.
Kimileri depremin psikolojik etkilerini bir iki haftada, kimileri yıllarca hatta ömür boyu atlatmaya çalışabilir.
Deprem korkusunu yenmek sizin için çok güç ve sürekli deprem korkusunu düşünüyorsanız, hemen profesyonel bir psikologla görüşün.
Deprem korkusu bir psikolog gözetiminde tedavi edilebilecek bir fobi türüdür.
Kontrolsüz bırakıldığında sosyal hayatınızı alt üst edebilir veya sevdiklerinizi kısıtlamaya çalıştığınız için sosyal ilişkileriniz bozulabilir.
Bunun sonucunda vücudunuzda strese bağlı çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkarak sürekli strese neden olmadan devam edebilir.
Aynı zamanda, uzun süre tedavi edilmezse fobiler içselleştirilebilir. Uzun süre tedavi edilmeyen ve kişinin içselleştirdiği fobilerin tedavisi daha uzun ve zor bir süreç haline gelir.
Deprem korkusunu yenmek için temel yol, kişiye psikoterapötik yöntemler uygulamaktır.
Psikoterapötik yöntemlerin yanı sıra, kişinin yaşam kalitesini hızla iyileştirmek ve deprem korkusuyla ilişkili stres bozuklukları, kaygı ve sosyal sorunlar gibi semptomları hafifletmek için ilaçlar da kullanılabilir.
Psikoterapötik yöntemler, kişiye yaşadığı korkularla nasıl başa çıkacağını ve deprem korkusunu yenmek için stratejileri öğretmeye çalışır. İlaç her zaman gerekli değildir.
Ancak travma sonrası stres bozukluğu belirtileriniz varsa, yani yemek yemeyi bırakırsanız, depresyona girerseniz ve uyuyamadığınız halde kabuslar görerek uyanırsanız, büyük ihtimalle ilaca ihtiyacınız vardır.
Bunun nedeni, bu tür semptomların deprem korkusunun çok şiddetli bir şekilde yaşandığını ve acilen tedavi edilmesi gerektiğini göstermesidir.
Eğer siz de deprem korkusunu yenmek istiyorsanız, Kadıköy psikolog ve Mecidiyeköy psikolog ekibimizden destek alabilirsiniz.
