7 Soruda Şizofreni Hakkında Herşey
Şizofreni tüm dünyada ortalama yüzde 1 oranında görülen bir ruh sağlığı rahatsızlığıdır. Tanı konulduğu dönemde başlanılan ilaç tedavisi ve uzun soluklu psikoterapi desteği ile düzelmeler sağlanabilir.
Şizofreninin hakkında birçok yalan yanlış bilgi mevcuttur. Medyada yer alan yalan yanlış haberler ve beyaz perdede şizofreniden kaynaklanan olumsuz imaj hasta ve hasta yakınlarında yersiz ve gereksiz korkuya sebep olmaktadır.
Bugünkü yazımızda şizofreninin tam olarak ne olduğunu yedi soruda inceleyeceğiz. Eğer şizofreninin tedavisinde psikoterapinin yerini öğrenmek isterseniz bize ulaşabilirsiniz.
Şizofreni Nedir?
Şizofreni, bilinen en eski ruhsal rahatsızlıklardan biridir. Şizofreni hastalarında düzenli olarak gözlemlediğimiz belirtiler, eski uygarlıkların kayıtlarından yüzyıllardır belgelenmiştir.
Orta çağda ne yazık ki çok büyük işkencelere maruz kalan bu hastalar içlerine şeytan kaçtığı gerekçesiyle yakılmaktaydı. Osmanlı döneminde ise şizofreni hastaları müzik eşliğinde tedavi edilmeye çalışılmıştır.
Bu dönemde yapılan bu çalışmalar sonucu hastalarda önemli rahatlamalar sağlanmıştır ancak modern tedavi süreçleri birkaç yüz yıl sonra oluşmaya başlamıştır.
Şizofreninin nörobiyolojik arka planı olan, genellikle genç yaşta genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan, farklı klinik bulgularla seyreden bir hastalık olduğunu söyleyebiliriz.
Şizofreninin ayrıca gerçekliği takdir etme, duygularını kontrol etme, doğru düşünme, yargılama ve iletişim kurma yeteneklerini etkilediğini de bilmekteyiz.
Şizofreni belirtileri genellikle pozitif ve negatif olarak sınıflandırılır. Şizofreni, sıklıkla önemli halüsinasyonlar (halüsinasyonlar) veya sanrılar (sanrılar) ile birlikte görülen kronik ve sıklıkla tekrarlayan bir sendromdur.
Şizofreni, psikotik belirti ve semptomları içeren, ancak yalnızca psikotik belirti ve semptomları değil, aynı zamanda çeşitli beyin işlev bozukluklarını da içeren bir hastalıktır.
Duygu, düşünce ve davranışlar alanında kendini gösteren bu rahatsızlıklar, kişinin tüm sosyal ilişkilerini ve mesleki yaşamını etkileyebilen beynin en önemli işlevleridir.
Şizofreninin Nedenleri Nelerdir?
Şizofreninin nedenleri üzerine pek çok teori vardır ancak tam olarak ispatlanan hiçbir teori bulunmamaktadır. Birçok genetik ve çevresel faktörün iş başında olduğuna inanılmaktadır.
Çalışmalar, şizofreninin tanılandığı hastaların biyolojik akrabalarının şizofrenik ve şizofreni spektrum bozuklukları açısından yüksek risk altında olduğunu göstermiştir.
Çevresel faktörler doğum öncesi ve doğum sonrası komplikasyonları ve fiziksel travmayı içerir. Bu faktörler şizofreni riskini artırır, ancak artış oranı çok azdır. Amfetamin ve metamfetaminlerin şizofreniye benzer psikozlara neden olduğu uzun zamandır bilinmektedir.
Esrar (marihuana) kullanımının kısa psikotik ataklara neden olduğu uzun zamandır bilinmektedir. Psikotik hastalardan kullanmaya devam edenlerin kötü prognoza sahip olduğu bildirilmiştir.
Ergenlikte yüksek dozda esrarın daha sonra şizofreni ve buna bağlı psikotik bozukluklar geliştirme riskini artırabileceği iyi bilinmektedir. Esrar şizofreninin tek nedeni değildir, ancak genetik yatkınlığı olan bireyler için önemli bir risk faktörüdür.
Şizofreni Ne Sıklıkta Görülür?
Şizofreni, bireysel ve ulusal maliyetleriyle dünyanın en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. 2011 Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; yaklaşık 21 milyon kişi şizofreniden etkilenmektedir.
Şizofreniye yakalanan hastaların yarısından fazlası uygun tedavi görmemektedir. Uygun tedavi alamamanın önemli nedenlerinin başında; toplum tarafından damgalanmayı önlemek için, toplumun alt ve orta gelir gruplarından hastalık gizleme gelmektedir.
Birçok çalışmada şizofreni sıklığı yüzde 1’e yakın olmakla beraber araştırmalara göre değişmektedir. Şizofreni, dünya nüfusunun %1’inden daha azını etkiler. Klinik olarak şizofreniye benzeyen bozukluklar artık “şizofreni spektrum bozukluklarının bir parçası olarak tanımlanmaktadır.
Şizofrenik kişilik bozukluğu, şizotipal kişilik bozukluğu (%14), şizoaffektif bozukluk ve sanrılı bozukluk dahil olmak üzere bu yüzdeyi yaklaşık %5’e çıkarmaktadır.
Şizofreni tüm toplumlarda ve coğrafi bölgelerde görülmektedir. Bu rahatsızlık genellikle 15-40 yaşları arasında ve en sık olarak 18-25 yaşları arasında başlar.
Hastalık sıklığı ve prevalansı açısından kadın ve erkek arasında anlamlı bir fark yoktur. Ancak kadınlarda başlangıç yaşı daha geç olup, prognozu erkeklere göre daha iyidir.
Şizofreni Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın ilk başlangıcı çok farklı klinik özelliklerde ortaya çıkabilir. Bu ilk adım hem hasta hem de ailesi için şaşırtıcı, garip, belirsiz, açıklanamayan ve biraz korkutucu olarak tanımlanabilir.
Bu hastalığın belirtileri diğer hastalıklar kadar iyi bilinmemektedir. İlk bakışta, bu bir hastalık değildir. Başlangıçta, bazı hastalar gizemli dini temalara aşırı derecede eğilimli olurken, diğerleri ilk semptomları metafizik veya zorlayıcı fiziksel (fiziksel) aşırı yüklenme ile yaşarlar.
Çevreye karşı şüphecilik, aşırı aşırı duyarlılık, çevresindeki insanların kendisine zarar vereceği düşüncesi, onun hakkında konuşacakları düşüncesi vardır.
Ayrıca sosyal geri çekilme, çevreden soyutlanma yaygın görülen erken belirtilerdir. Şizofreninin farklı başlangıç semptomları nedeniyle tanının kesinleşmesi biraz zaman alabilir.
Akut hastaların çoğu ilk bakışta normal görünebilir, ancak sosyal davranışları düşünceli, sosyal olarak geri çekilmiş veya garip / kaba olabilir.
Huzursuz tavırlara, yüksek sesle, ani, beklenmedik ve uygunsuz davranışlara sebepsiz yere gülebilirsiniz. Konuşmayı gözlemlemek zor olabilir. Soyut düşünceler kaybolur, somut düşünceler kurulur ve konuşmalar arasındaki ilişkiler kopar.
Düşünceler arasındaki bağlantılar mantıksız, kesintisiz, alakasız ve ayrı olabilir. Yeni kelimeler için uyarlamalar, tekrarlar, teğetsel konuşmalar ve konuşma blokları görebilirsiniz.
Sanrı
Zıt kanıtlara rağmen aynı kalan bir inanç. Şizofreni hastalarında yaygın bir sanrı zulüm görmüş, incinmiş ve megaloman bir düşünmedir. Zulüm görürler ve onları çok önemli gördükleri için onlara zarar verebilirler. Bunların dışında birçok hezeyan tanımlanmıştır. Hastalar kafasındakinin okunduğunu ve yayınlandığını düşünebilir.
Varsanı
Dış dünyadaki gerçek dışı duyumları algılayan kişinin düşünceleridir. Şizofreni hastalarında en sık görülen halüsinasyonlar şunlardır: Sesin şekli (işitme).
Bu sesler; zil sesleri, rüzgar kükremeleri, yaprak vızıltıları gibi basit sesler olabileceği gibi, insanlara emir verme, eylemleri eleştirme, cümleleri oluşturan sesleri düzenleme gibi basit sesler de olabilir.
Basit gürültü, karmaşık gürültü veya müzik sesleri duyacaksınız. Bazı durumlarda, tek bir kelime veya tüm bir konuşma olabilir. Ses yüksek olabilir veya hastanın düşüncelerinin hemen arkasında olabilir.
Diğer sesler onun hareketlerini yönlendirirken, iki veya daha fazla ses üçüncü taraf bir hastayla tartışabilir. Nadir de olsa görsel (görsel), dokunsal (dokunsal), koku, tat ve somatik halüsinasyonlar oluşabilir.
Duygusal Bozukluklar
Depresyona benzer şekilde, ruh hali değişimleri kaygı, sinirlilik veya öfori olarak algılanabilir. Akut fazda etkilerdeki değişiklikler, düzleşme ve sabit etkiler azalır.
Aslında, opaklık da denir. Zaman zaman yıkım ilerledikçe, ilgisizlik olarak bilinen boş/nötr bir durum ortaya çıkar. Duygusal rahatsızlık ve anhedoni gibi belirtiler de ortaya çıkar.
Bilişsel Bozukluklar
Akut şizofrenide yön genellikle bozulmaz. Çevrenizdeki insanları, yerleri ve zamanları doğru bir şekilde temsil eder. Dikkat ve konsantrasyon bozulabilir. Hastalığın semptomlarının başlamasından önceki dönemde, hafıza ve performans sıklıkla bozulur.
İçgörü
Genellikle engellidirler ve genellikle hasta olduklarını kabul etmezler ve başkalarının davranışlarını kötü niyetli olarak değerlendirirler. Bu içgörü eksikliği, tedavi aramayan kişilerde yaygındır.
Hasta olduklarını düşünmedikleri için ilacı almayı reddediyorlar. Rahatsızlıklar; Dürtüler ve inisiyatif kaybı veya zayıflıkların bir sonucu olarak hastalar içine kapanık, hareketsiz, amaçsız ve “hiçbir şey yapmıyor” görünebilir.
Azalan Günlük Kapasite
Sosyal davranış genellikle bozulur. Hastalar kişisel hijyeni ihmal ederler. Banyo yapmaya, tırnaklarını kesmeye veya kirli kıyafetlerini değiştirmeye zorlanıyorlar.
Sosyal karşılaşmalardan kaçınırlar, bazıları gereksiz eşyaları saklar ve dağınık, kirli ve havasız olabilirler. Bu durum dışardan çok rahat şekilde belli olur ve çevreleri tarafından garip olarak tanımlanabilir.
Hareket Bozuklukları
Genellikle katatoni şeklinde kendini gösterir. Hasta bilinçli, hareketsiz, sessiz ve uyaranlara tepkisizdir, ancak hızlı ve kontrolsüz motor aktivite veya uyarılma aniden ortaya çıkabilir (katatonik uyarılma).
Son yıllarda tedavi seçeneklerinin gelişmesi ile bu tür görüntülerin oluşması nadir görülmektedir. Kronik şizofreni, garip ve uygunsuz hareketleri tekrarlayabilir.
Fizyolojik belirtiler
Şizofrenide metabolizma genellikle aşırı ve düzensiz beslenme, uyku bozuklukları, aşırı kilo kaybı, libido (cinsel istek) artışı veya azalması ve ağrı eşiklerinin artması ile bozulur.
Sigara özellikle kronik hastalarda çeşitli nedenlerle çok yoğun olabilir. Kronik olan bu rahatsızlık, pozitif semptomlardan (sanrılar, halüsinasyonlar vb.) ziyade negatif semptomlarla karakterizedir.
Bunlar düşük aktivite, dürtü eksikliği, sosyal geri çekilme, çevre ile iletişim eksikliği, günlük hayattan zevk alamama, planlı aktivitelere başlama veya sürdürmede zorluk, duygusal kayıtsızlık, boğuk / tekrarlama şeklinde özetlenebilir.Tipik bir konuşma olarak özetlenebilir.
Şizofreni Tedavisi Var Mı?
Şizofreni, tedaviden önemli ölçüde fayda sağlayan klinik bir sendromdur. Tedavi, hastaların ve sevdiklerinin hayatında çok tatmin edici değişiklikler yapabilir.
Şizofreni tedavisinde ilaç tedavisi ilk adımdır ve ağırlıklı olarak yapılır. Psikiyatrist takibi ile uzun süreli ve düzenli bir tedavi planı oluşturulur. İlaç tedavisinin amacı, hastalığın semptomlarını hafifletmek ve semptomların daha şiddetli olacağı bir zamanın olasılığını azaltmaktır.
Bu işlemde, hastanın tedaviye uyum sağlanması ve sürecin sürecini bildirmesi çok önemlidir. Hastanın ilaç tedavisiyle işbirliği işlemden sonra yeniden düzenlenir.
Antipsikotik ilaçlar hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Antipsikotik ilaçlar, şizofreni açık psikoz semptomlarının semptomlarını büyük ölçüde azaltır.
Şizofreninin Tekrarlamaması İçin Ne Yapmalı?
- Nüksün önlenmesi (onarım); ilaç tedavisinin sürekliliği nüksü azaltır.
- İlaç tedavisini ağız yoluyla almayan kişilerde depo iğne dediğimiz tedaviler uygulanır.
- Nüks azaltılırken hastalık hakkında aile bilgileri aktive edilir.
- Depresyon belirtileri olan bir hasta gerekli ise, bir antidepresan eklenebilir.
Psikososyal Bakım ve Rehabilitasyon Neden Önemli?
Duygular, talepler, beklentiler, gereksinimler, beklentiler, gereksinimler, talepler, aile beklentileri, ailelerinde yüksek duygusal ifadelerle son derece sert önemli ortamları olan hastalar.
Amaç, şizofreni yaşama problemini azaltmak ve becerilerini geliştirme becerilerini sağlamak için strese göre küçük bir yük hazırlamaktır. İntihar tehlikeleri (intihar, intihar), hastalığın birinci döneminde hastalığın hastalığının hastalığının birinci döneminde yüksektir.
Çalışmak önemlidir ve aynı zamanda bir bastırıcıdır. Bakım verileri zorluğu Yeni yürümeye başlayan çocuklar döneminde, hem hastalar hem de aileleri hastalık hastalıklarının (stigma ve işaretlerin) sosyal yönleri daha ciddi.
Bu hastalığın süreci duygusal ve ekonomik konular içermektedir. Çevrede hastalık söylememek için, ailenin genel bir durumudur, ancak bu hasta ailesine çok büyük bir ücrettir. İşlem uzunluğu görüntülenirse, aile zorlanabilir ve yardım ihtiyacını bulabilirsiniz.
Aile / bakım gereksinimleri de çok önemlidir. Şizofreni tedavisi sürecinde bulunabilecek psikolojik tepkiyi anlamak ve ilaçların neden olduğu etkileri tanımak ve terapötik uyumla müdahale etmeden bu sorunları etkilemek çok önemlidir.
Bu bakımdan günümüzde aileleri ve hastaları bu hastalık konusunda eğitmek önemlidir. Devamsızlık oranının azaldığı, aile-hasta ilişkisinin engellenmesinin tanımlandığı ve aile içi uyumun arttığı gösterilmiştir. Hasta ve ailesi arasındaki çatışmanın azaltılması, hastalığın seyrinin iyi olması açısından büyük önem taşımaktadır.
Mentalium Psikoloji Kimdir?
2019 yılında Klinik Psikolog Onur Aydın’ın girişimleriyle kurulan Mentalium Psikoloji Kadıköy Göztepe ve Şişli Mecidiyeköy konumlarında hizmet veren bir psikolojik danışmanlık merkezidir.
2019 yılında ilk şubesini Kadıköy 2021 yılında ise ikinci şubesini Şişli ilçesinde açan Mentalium bünyesinde klinik psikologlar görev yapmaktadır. Kurum bünyesinde hem bireysel hem de aile çift terapisi hizmeti sunulmaktadır.
Bireysel psikolojik destek alanlarımız arasında başta depresyon, anksiyete, travma, obsesif kompulsif bozukluk, bağımlılık, sosyal fobi ve özgül fobi olmakla birlikte tüm ruhsal sorunlarda hizmet veren uzman psikologlarımız mevcuttur.
Ayrıca bireysel destek programlarının dışında aile içi iletişim sorunlarını da içeren partnerler arası yaşanan çatışmalarda aile ve çift terapisti olan uzmanlarımız da danışmanlık sunmaktadırlar.
Uzmanlarımızın tamamı psikoloji lisans eğitimlerini dört yıllık üniversitelerde tamamladıktan sonra yüksek lisans programlarını klinik psikoloji alanında gerek ülkemiz gerekse yurtdışında tanınan üniversitelerde gerçekleştirmişlerdir.
Ayrıca tüm uzmanlarımızın en az bir psikoterapi ekolünü benimsedikleri ve bu konuda gerekli eğitimleri teori ve süpervizyon kapsamında tamamladıklarını belirtmeliyiz. Eğer şizofreni tedavisi almak ve psikolojik destek yardımıyla bu ruhsal rahatsızlıkla mücadele etmek isterseniz bize ulaşabilirsiniz.