8 Soruda Duygudurum Bozukluğu Nedir?
Kendinizi bazen mutsuz hissetmeniz normal bir yaşam süreci olarak değerlendirilebilir. Ancak iki haftadan uzun süredir mutsuzsanız ve bu durum sizin yaşamınızı olumsuz şekilde etkiliyor ve günün çoğunda hüküm sürüyorsa bu duygudurum bozukluğuna işarettir ve tanı olarak da depresyon adını alabilir.
Depresyon duygudurum bozuklukları arasında sadece bir türdür. Bunun dışında ise en sık bilinen duygudurum bozukluğu ise bipolar bozukluk olarak adlandırılır. Eğer siz de duygudurum bozukluğu tedavisi görmek isterseniz bizden randevu alabilirsiniz.
Duygudurum Bozukluğu Nedir?
Hem kişinin duygusal durumunu hem de sosyal hayatını etkileyen duygudurum bozuklukları bir tür ruh sağlığı sorunudur. Duygudurum bozukluklarından muzdarip olanlar; manik hastalık (sürekli öfori), depresyon (aşırı üzüntü) ve bipolar bozukluk (bipolar bozukluk) yaşarlar.
İnsanların ruh halleri yaşadıklarına göre değişir. Duygudurum bozukluğu teşhisi konan kişilerde semptomların birkaç haftadan fazla sürmesi gerekir.
Duygudurum bozuklukları kişinin işi, okulu ve sosyal hayatı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir ve kişi günlük işlerini tamamlamakta bile çok zorlanabilir.
Depresyon: Bir Duygudurum Bozukluğu
Depresyon en yaygın ruhsal hastalıklardan biridir. Depresyon sürekli bir üzüntü ve mutsuzluk halidir. Eş veya aile bireylerinin ölümü, işten atılma veya sağlık durumu gibi nedenler travmatik olabilir.
Depresyona neden olan olay geçerse ancak depresyon belirtileri belirgin bir neden olmaksızın devam ederse buna klinik veya majör depresyon denir.
Majör depresyon tanısı, ilişkili semptomların en az 2 hafta sürmesini gerektirir. Depresyon türleri birbirinden farklıdır. Bunları aşağıda daha detaylı inceleyeceğiz.
Depresyon Türleri Nelerdir?
Doğum Sonrası (Postpartum) Depresyon
Doğum sonrası depresyon, adından da anlaşılacağı gibi doğumdan sonraki 3 ay içinde ortaya çıkar. Ancak bunun doğum sonrası yorgunlukla ilgisi yoktur.
Doğum sonrası depresyon kişinin hayatında ciddi zorluklara ve işlev bozukluğuna neden olur. Anneler bebekleriyle duygusal bağ kurmakta zorlanabilirler, ancak aileleriyle olan ilişkilerini de etkileyebilirler.
Melankolik Depresyon
Melankolik depresyonu olan kişiler, işlerinin ve günlük yaşamlarının çoğunda normalde yaptıkları aktivitelerden hoşlanmazlar ve kendilerini tepkisiz hissederler. Semptomlar, kilo kaybı ve güçlü suçluluk dahil sabahları kötüleşir.
Psikotik Majör Depresyon
Bu tip depresyona sahip kişiler değiştiremeyecekleri yanlış düşünceler (sanrılar) ya da halüsinasyonlar gibi psikotik olaylar yaşarlar. Psikotik belirtileri majör depresyon belirtileri ile harmanlayan bir depresif duygudurumdur.
Katatonik Depresyon
Katatonik depresyon, depresyonun nadir fakat şiddetli bir alt tipidir. Etki atletik davranışı etkiler. Bu insanlar konuşmaktan kaçınırlar ve gün içinde daha az aktif olabilirler. Yine, bu depresif kişi, amaçsızca garip davranabilir. Ayrıca şizofreni hastalarında ve manik atakları olan kişilerde de ortaya çıkabilir.
Mevsimsel Depresyon
Mevsimsel değişiklikler kişinin ruh halini, enerji seviyelerini, uyku düzenini, diyetini ve sosyal yaşamını etkileyebilir. Bu tip depresyon genellikle kış aylarında görülür. Ayrıca kendini aşırı yeme, kilo alma, enerji eksikliği ve aşırı uyku olarak gösterir.
Bu semptomları sırayla yaşamaya devam etmek, depresyonun ilk semptomları olarak kabul edilebilir. Kaygı, sosyal izolasyon ve depresyon şikayetleri gelecekte kendini gösterir.
Mevsimsel depresyon, herkesi etkileyebilen ve tedavi olmaksızın kendi kendine geçebilen bir duygudurum bozukluğudur. Çoğu zaman, insanlar tiroid fonksiyonunda kilo alıp verme ve mevsimsel değişiklikler yaşayabilirler.
Ancak mevsimsel depresyon majör depresyonun bir alt türü olduğu için hafife alınmamalı veya tedavi alınmalıdır. Bu hastalığı sadece mevsime göre açıklamak doğru değildir. Bu depresyon kişilik özelliklerini de içerir.
Kalıcı Depresif Bozukluk
Kalıcı depresyon, klinik depresyona benzer fiziksel ve bilişsel semptomlara sahiptir. Ancak bu belirtiler daha hafif olsa da daha uzun sürer.
Bipolar Duygudurum Bozukluğu Nedir?
Manik bozukluk olarak da bilinen bipolar bozukluk, bipolar duygudurum bozukluğu olarak da bilinir. Bipolar bozukluk, manik depresyon olarak da bilinir.
Bipolar duygudurum bozukluğu, bir kişinin ruh halindeki değişikliklerle karakterizedir ve dünya çapında 50 kişiden birini etkiler. Kişinin ruh hali aşırı iniş çıkışlar görebilirken, bu iniş çıkışlar süreç içerisinde depresyona dönüşecektir.
Bu iki zaman arasında normal bir ruh hali de gözlemlenebilir. Bipolar bozukluk, depresyonun klinik tablosuna benzer belirtilerle kendini gösterir.
Ancak bu depresif dönemleri aralıklı manik dönemler takip eder ve tedavi edilmezse döngü sonsuza kadar sürebilir. Manik dönem sırasında kişi kendini aşırı mutlu veya huzursuz hissedebilir. Bu aşamada kişi kontrol edemediği davranışlar sergiler.
Ancak, bu kişiden kişiye çok farklı seyirler izler. Kişinin ruh hali geçiş bölümleri arasında genellikle sabit ve iyidir. Ancak bu atakların ne zaman gerçekleşeceği henüz bilinmiyor diyebiliriz. Bazen ataklar yıllar sonra ortaya çıkar, ancak aynı yıl içinde birden fazla atak görülebilir.
Bazı hastalar yaşamları boyunca sadece bir manik dönem yaşarken, bazılarında birden fazla manik dönem yanında depresif dönemler de olabilir. Bipolar bozukluk ayrıca farklı semptom alt tiplerine sahiptir:
Bipolar Bozukluk Türleri Nelerdir?
Bipolar I
Bipolar I en ağır formdur. Manik ataklar yedi günden fazla sürer ve bazı durumlarda süreç hastaneye yatmayı gerektirebilir. Bu alt tipte depresif dönemler nadirdir. Ancak, eğer varlığı görülüyorsa, iki hafta kadar da sürebilir.
Bipolar II
Bu alt tipte depresif ve manik dönemler döngüseldir. Bipolar II’deki insanlar da mani (hipomani) yaşarlar. Hipomani, daha az şiddetli bir mani türüdür. Bu dönemler daha az rahatsız edici olarak kabul edilir. Bipolar II’de kişi günlük yaşamda çok fazla rahatsızlık yaşamaz ve hastaneye yatış gerektirmez.
Bipolar bozukluk “Diğer” veya “Belirtilmemiş”
Bu kategorideki bozukluklar diğer alt tiplerin semptomlarıyla tutarsızdır. Ancak kişinin günlük hayatı etkilenir ve ruh hali normal değildir.
Siklotimik Bozukluk
Siklotimik bozukluklar, psikiyatride tanımlanması en zor alt tiptir ve ayırt edilmesi diğer bozukluklara göre daha zordur. Döngüsel patolojide genellikle çocukluk çağında depresyon ve mani ile başlar, sık ve kısa döngülerle devam eder.
Kişinin normal ve dengeli olarak adlandırılabilecek ruh hali kısa ömürlüdür. İlişkili semptomların yetişkinlerde teşhis edilebilmesi için iki yıldan fazla sürmesi gerekir. İki yıldan kısa süren dönemler yanıltıcı olabilir.
Atipik Duygudurum Bozukluğu Nedir?
Atipik depresyon, gülümseme depresyonu olarak da bilinir. Atipik depresyonu olan bir kişi, içsel bir fırtına olsa bile neşeli görünme eğilimindedir. Kişi sıkılır ve yapmak zorunda olduğu işi sevmez.
Ancak bu, onun iç durumunu dışa yansıtmaz. Gülümseyen depresif insanlar günlük yaşamlarında adeta bir maske takmak gibidir. İç dünyalarında bir umutsuzluk ve çaresizlik duygusu taşırlar.
Hatta tüm bunlara bir son vermek isteyebiliriz. Bazen insanlar iyi bir gün geçirmeyebilir, o kişinin başına bazı kötü olaylar ve sorunlar gelebilir ve kişi bu durumda kendini kötü hissedebilir.
Bunlar, her insanın yüzleşmesi gereken tamamen normal zorluklardır. Bu yüzden bu tür ruh hali yaşayan kişilere depresyon tanısı konması için ilgili belirtilerin iki haftadan uzun sürmesi şarttır.
Atipik depresyona (gülümseyen depresyon) ait semptomlar çoğunlukla normal depresyonun semptomlarına benzerdir. Birey gülümseyen depresyonu (atipik depresyon) yaşamaktaysa yaşamından zevk duymamaktadır.
Bu depresyon türünün tedavisi hem ilaç hem de psikoterapi süreçleri ile gerçekleştirilir. Tedavi programı uzman hekim ile psikolog tarafından uygulanır.
Duygudurum Bozukluklarına Neler Neden Olur?
● Daha önce duygudurum bozukluğu teşhisi konmuş bir aile geçmişi varsa
● Travma, stres veya yaşamdaki büyük değişiklikler söz konusuysa
● Fiziksel bir hastalık var veya belirli ilaçları alıyorsanız
Duygudurum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Duygudurum bozukluklarının belirtileri, bozukluğun türüne bağlıdır. Bu belirtiler kendilerini çeşitli şekillerde gösterebilir. Duygudurum bozuklukları türlere ayrılır, bu nedenle her bozukluğun kendi semptomları vardır.
Majör Depresyon Belirtileri
- Düşük enerji veya anormal derecede yorgunsa
- Çaresizlik hissi ve umutsuz düşüncelere sahip oluyorsa
- Yemek yemek istemiyor, yahut çok fazla yemek istemiyorsa
- Daha önceki gibi eğlenceli aktivitelerden zevk alamıyorsa
- Fazla uyumak veya uyuyamamak ile ilgili sorunları varsa
- Ölüm ve intihar hakkında tekrarlanan düşünceleri varsa
- Konsantrasyon zorluğu yaşıyorsa
- Sık sık veya neredeyse her zaman üzgün hissediyorsa
Bipolar Bozukluk Belirtileri
Bipolar bozuklukta, depresif dönem sırasında ortaya çıkan belirtilere ek olarak, manik dönem sırasında aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Aşırı enerji, heyecan veya neşe
- Hızlı konuşma
- Heyecanlı, huzursuz veya gergin ruh hali
- Aşırı harcama ve dikkatsiz sürüş gibi tehlikeli davranışlar
- Aktivitede anormal artış veya aynı anda aşırıya kaçma isteği
- Bir dizi fikrin aynı anda belirmesi
- Uykusuzluk veya uyku bozuklukları
- Belirgin bir neden olmasa bile gerginlik
Duygudurum Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?
Duygudurum bozuklukları her yaştaki insanda ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, genellikle 20’li yaşların başında ortaya çıkarlar, ancak her 100 kişiden 1 veya 2’sinde bipolar bozukluk gelişir. Ayrıca, bu durum hem erkeklerde hem de kadınlarda eşit olarak ortaya çıkar.
Bir kişinin yaşadığı tüm duygusal çalkantılar, duygudurum bozuklukları değildir. Bunlar günlük hayattaki değişikliklerden sonra çoğu zaman karşılaşılan durumlardır. Ayrıca duygudurum bozuklukları benzer ruhsal hastalıklarla karıştırılabilir.
Bir duygudurum bozukluğunu teşhis ederken, benzer semptomlara neden olan tiroid ve vitamin eksikliklerini araştırmak önemlidir. Fizik muayeneye ek olarak, ruh sağlığı değerlendirmesi de yapılır. Muayene sırasında hasta tarafından herhangi bir ilaç kullanılmışsa bu da gereklidir.
Psikologlar veya psikiyatristler, danışanlarından bazı testleri yapmalarını isteyebilir. Doktorlar kişinin uyku ve yeme alışkanlıklarını sorarak ve semptomları değerlendirerek tanı koyar.
Duygudurum Bozukluğu Testi Nedir?
Öncelikle duygudurum bozukluğunuz olduğundan şüpheleniyorsanız bir uzmana görünmeli ve muayene olmalısınız. Bipolar bozukluğu teşhis etmek için spesifik psikolojik veya laboratuvar testleri yoktur. Bu nedenle, teşhis hızlı ve kolay olmayabilir.
Doktorunuzun hem geçmiş yaşamınızı hem de yakın zamanda başınıza gelenleri bilmesi gerekir. Ancak yine de duygudurum bozukluğu hakkında fikir verebilecek testler vardır. Ancak bu testler tanı koymak için değil fikir vermek amacıyla yapılır.
Duygudurum Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Tedaviler duygudurum bozukluğunun tipine ve belirtilerine göre yapılır. Duygudurum bozuklukları genellikle ilaç tedavisinin yanı sıra psikoterapi ile tedavi edilir.
Terapi bir psikolog veya bir psikiyatrist tarafından yapılabilir. Duygudurum bozuklukları yıllarca sürebilir ve belirli zamanlarda kaybolabilir ve daha sonra yaşamda tekrar ortaya çıkabilir. Bu yüzden insanların semptomların farkında olması ve not alması gerekir.
Antidepresanlar çoğunlukla tedavide kullanılır. Ancak antidepresan kullanımı bir uzman tarafından reçete edilmelidir. Antidepresanların etkileri genellikle bir aydan biraz fazla sürer.
Tedavide antidepresanların yanı sıra duygudurum düzenleyiciler de kullanılabilir. Sonuç olarak, anormal beyin aktivitesi azalır. Ayrıca kişinin başkalarına veya kendisine zarar verme eğilimi varsa veya bu düşünceler kalıcıysa hastanede tedavi gerekebilir.
Mentalium Psikoloji Kimdir?
2019 yılında Klinik Psikolog Onur Aydın’ın girişimleriyle kurulan Mentalium Psikoloji Kadıköy Göztepe ve Şişli Mecidiyeköy konumlarında hizmet veren bir psikolojik danışmanlık merkezidir.
2019 yılında ilk şubesini Kadıköy 2021 yılında ise ikinci şubesini Şişli ilçesinde açan Mentalium bünyesinde klinik psikologlar görev yapmaktadır. Kurum bünyesinde hem bireysel hem de aile çift terapisi hizmeti sunulmaktadır.
Bireysel psikolojik destek alanlarımız arasında başta depresyon, anksiyete, travma, obsesif kompulsif bozukluk, bağımlılık, sosyal fobi ve özgül fobi olmakla birlikte tüm ruhsal sorunlarda hizmet veren uzman psikologlarımız mevcuttur.
Ayrıca bireysel destek programlarının dışında aile içi iletişim sorunlarını da içeren partnerler arası yaşanan çatışmalarda aile ve çift terapisti olan uzmanlarımız da danışmanlık sunmaktadırlar.
Uzmanlarımızın tamamı psikoloji lisans eğitimlerini dört yıllık üniversitelerde tamamladıktan sonra yüksek lisans programlarını klinik psikoloji alanında gerek ülkemiz gerekse yurtdışında tanınan üniversitelerde gerçekleştirmişlerdir.
Ayrıca tüm uzmanlarımızın en az bir psikoterapi ekolünü benimsedikleri ve bu konuda gerekli eğitimleri teori ve süpervizyon kapsamında tamamladıklarını belirtmeliyiz.
Eğer siz de duygudurum bozukluğu tedavisi almak ve psikolojik destek yardımıyla bu ruhsal rahatsızlıkla mücadele etmek isterseniz bize ulaşabilirsiniz.
