Aile terapisi, aile üyeleri arasındaki iletişimin kalitesini arttırmasına ek olarak çatışmalarla başa çıkabilmeyi de öğreten bir terapi türüdür. Aile terapisini aile üyeleri arasındaki anlaşmazlıkları, aile krizlerini, aile içi şiddeti ve çatışmaları çiftlerin çözmesine yardımcı olabilmek için kullanabiliriz. Buna ek olarak, ebeveynlerin çocuklarının davranışlarından endişe ettiği zamanlarda, çocukların okulda yaşadığı sorunlarda, ailede bağımlılık sorunu var olduğunda, aile üyelerinin bir takım doğal afetlere maruz kalması ve bunu aşma konusunda zorlanmaları durumunda, ölüm ve yasta, çiftler arasındaki ayrılık durumlarında, travmatik uyaranların varlığında, evlat edinme süreçlerinde de aile terapisi uygulanabilir.
Aile Terapistinin Amacı Nedir?
Peki aile terapistleri olarak neyi amaçlarız? Öncelikle aile üyeleri arasındaki işbirliğini arttırma yoluyla aile üyelerinin sorunlarını çözmeyi amaçlarız. Aile terapisi ile aile üyelerinin aralarındaki iletişim kalitesini ve başa çıkma yetilerini artırmak mümkündür. Aile terapisi ile aile bağlarını kuvvetlendirebiliriz. Aile üyelerini güçlendirebilir, böylece de onların sorunlarıyla ilgili çalışmalarını da sağlayabiliriz.
Aile Terapisi Ne Kadar Sürer?
Aslında bu noktada aile terapisi sürecinin ne kadar devam edeceğini ailenin gereksinimleri belirler. Aile terapisi genellikle haftada bir uygulanan oturumlar şeklinde gerçekleştirilir. Ayrıca gerek görüldüğünde bireysel oturumlar da gerçekleştirilebilir. Aile terapisi ortalama olarak konuşursak 8-20 seans arasında sürer. Ailenin ihtiyaçları doğrultusunda değişebilmekle beraber daha kısa veya daha uzun sürebilir.
Aile Terapistinin Yapması Gerekenler
Aile terapisti, aile üyelerinin düşüncelerine, değer yargılarına, geleceğe yönelik planlarına ve gereksinimlerine saygı göstermelidir. Aile terapisti ayrıca aile üyelerinin yaşadıkları sorunları ifade etme ve birbirlerini dinleme noktasında teşvik etmelidir. Aile terapistine gelen partnerler veya aile üyeleri genelde aynı evin içinde senelerdir yaşamalarına rağmen birbirlerini tanıyamamışlardır. Kimin ihtiyaçları nelerdir, karakteri, yaşama bakışı, değer yargıları ve geleceğe yönelik planlarını bilebilmek konusunda kendilerini ifade etmelerini teşvik ederek yardımcı olmaya çalışır.
Aile üyelerinin arasındaki ilişkiyi keşfetme konusunda aile üyelerini teşvik eder. Aile terapisti, aile üyelerinin birbirlerini suçlamayı bırakıp, birlikte çalışarak çözüme nasıl ulaşabileceklerini düşünmeye yönlendirir. Aile üyeleri problemleri çözerken yine kendilerinin güçlü yanlarını kullanırlar. Bu güçlü yanları ortaya çıkarma noktasında aile üyelerini cesaretlendirerek problem çözümüne yardımcı olur. Aile üyelerinin aile içinde sorumluluk almalarını destekler ve cesaretlendirirler.
Aile Terapisinin Olumlu Yönleri
Aile terapisi sayesinde aile üyeleri, birbirlerinin düşüncelerini ve ihtiyaçlarını idrak etmelerine ve ilişkilerinde değişiklik yapmalarına fırsat verir. Aile terapisi aynı zamanda aile içi çatışmalarda yararlı olabilir. Aile terapisi yardımı ile problemlerin daha da kötüleşmesi önlenebilmektedir. Aile üyeleri arasındaki ilişkinin dinamiklerinin ele alınması kolaylıkla sağlanabilir. Aile terapisi güçlü, sağlıklı ve mutlu aileler oluşmasında katkıda bulunabilir. Buna ek olarak, bireysel psikoterapide tüm konunun kendisi üzerinden ilerlediğini düşünebilen danışan aile terapisinde daha rahat olabilir. Aile üyelerinden biri çekingen davranarak bir konuyu dile getirememesi durumunda ise diğer bir aile üyesi bu durumu dile getirebilir.
Aile terapisi, çiftler arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesini teşvik ederken bir yandan da dış kaynaklı çatışma kaynaklarının tedavisinde de etkilidir. Örneğin, bağımlılıklarda aile terapisi tedavi sürecinin başarısında oldukça etkilidir. Bağımlı ile ailenin diğer üyeleri arasında bağımlılık gelişme sürecinde ilişki oldukça yıpranır ve aile bağları zayıflar. Bu noktada aile bağlarının tekrardan tesis edilmesi için de aile terapisi oldukça değerlidir. Aile terapisi seansları sürecinde veya sonrasında elde edilen sonuç bireysel psikoterapiye göre çok daha kalıcıdır. Bunun sebebi aile üyelerinin de terapi süreçlerine katılıyor oluşundan kaynaklanır. Bireysel psikoterapilerde ise zaman zaman danışanlar ailelerinden durumu gizlemekte ve bu durum da danışandaki değişimin bir süre sonra aileye yansımadığını ve kalıcı da olamadığını göstermektedir.
Aile Terapisi Uygulanamayacak Alanlar
Aile bireyleri arasında ciddi sırlar söz konusu ise
Töre cinayetleri gibi riskli durumlar var olduğunda
Paranoid kişilerin bulunduğu ailelerde
Anti-sosyal kişilik bozukluğu olan aile bireyleri var olduğunda
Bazı aile bireylerinin diğerlerini seans öncesinde seansta konuşacakları konusunda uyarması halinde
Kurumumuzda Uygulanan Yöntem
Mentalium Psikolojik Danışmanlık Merkezinde uzman klinik psikologlar aile terapisinde aynı bireysel psikoterapide olduğu gibi bilişsel davranışçı yaklaşımı benimsemişlerdir. Bilişsel davranışçı yaklaşımda amaçlanan kişinin negatif düşüncelerini değiştirmek ve böylece de duygu ve davranışların değişimini gerçekleştirmektir. Negatif düşüncenin yerine pozitif düşüncenin yerleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bireysel psikoterapide yapılan aynı zamanda aile terapisinde de uygulanmaktadır. Buradaki fark, aile terapisinde aile üyelerinin negatif düşüncelerini pozitif olanlarla değişimini sağlayabilmek ve böylece yine aile üyelerinin duygu ve davranışlarının değişimini sağlayabilmektir.