Sigara, birçok kişi için bırakılması çok da zor olmayan ancak yaşamının sonuna kadar uzak kalmanın zor olduğu bağımlılık yapıcı bir maddedir. Kayma (relaps) dediğimiz süreç ise bir kişinin sigarayı bıraktıktan sonra tekrar sigara kullanımına geri dönmesidir. Sigara bağımlılığının birçok diğer bağımlılığa göre en zor yanı, sigara kullanımında kaymaların çok sık ve fazla olmasıdır. Sigarayı bırakan kişilerin büyük çoğunluğu yaşamı boyunca en az bir kez kayma yaşamakta ve sigara tüketimine geri dönüş yapar. Bir süre sonra yine bırakma sürecine girebilir ancak bu durum tekrarlanırsa kişinin motivasyonu da olumsuz etkilenebilir. Birçok sigarayı bırakan eski tiryaki tekrar bağımlı olmadan arada sırada sigara içmenin mümkün olup olmadığını merak etmektedir.
Bağımlılık Nükseder
Sigarayı bıraktıktan sonra arada sırada içmek mümkündür ancak bağımlı olmadan bunu yapabilmek mümkün değildir. Bu yalnızca sigara ile ilgili bir sorun değildir. Bu sorun tüm bağımlılıklarda geçerlidir. Bir kumar bağımlısı nasıl kumarı bıraktıktan sonra tekrar oynamaya başlarsa bağımlılık tekrar gelişiyorsa sigara bağımlılığında da aynı son kaçınılmaz olur. Bağımlı beyni normal beyinden farklı çalışır. Bağımlılık gelişirken beynin kimyası ve çalışma prensibi de değişmiş olur. Sigarayı ilk içtiğiniz zamanı düşünün. Tadı muhtemelen ilk birkaç nefeste çok acı ve keskin gelmişti. Tadını hiç sevmemenize rağmen sizi iyi hissettirdiğini düşündünüz. Belki mutlu etmişti, belki kaygınızı azaltmıştı veya belki sizi gevşetmişti. Daha sonra bu duyguları tekrar yaşamak için tekrar tekrar içmeye başladınız. Birkaç kullanımdan sonra bağımlılık gelişti. Artık bedeniniz istemediği halde kullanmaya başladınız çünkü beyniniz size içmenizi emrediyordu.
Sigaradan Uzak Kaldınız Ama…
Daha sonra sigaranın birtakım zararlarını görmeye başladınız. Belki çok öksürmenize sebep oluyordu, belki de en sevdiğiniz insanlar kıyafetlerinizin kokmasından şikâyet ediyordu. Bu tip yakınmalar sebebiyle bıraktığınız sigaradan birkaç ay uzak kaldınız. Size sigarayı hatırlayan neler varsa hepsinden uzak durdunuz. İlk başlarda sizi zorlayan çay/kahve ve sigara ikilisi ise bir süre çay/kahve içmeyi kestiniz. Sigara içen ve size de ikram eden arkadaşlarınızla bir süre görüşmediniz. Görüşmeye başladıktan sonra da ya onlar sigarayı sizden uzakta içti ya da onlar sigara içerken siz onlardan uzaklaştınız.
Sigara Kullanımı Geliyor
Bu tedbirleri uyguladıktan sonra sigaradan ömür boyu uzak kalmanın önemi sizin için yavaş yavaş azalmaya başladı. Tehlike çanlarının çalınmaya başlandığı zaman dilimi geldi çattı. İlk sigarayı içip içmeme konusunda tereddütler yaşadıktan sonra uzun bir zamanın ardından ilk sigarayı içtin. Bağımlılar genellikle o ilk sigarayı içtikten sonra içmeyi durduramazlar. İkincisi, üçüncüsü, dördüncüsü derken paket bitebilir. Ertesi gün yine içebilme ihtimali oldukça fazladır. Her şey bırakmadan önceki haline döner. Kişinin bu noktada önemli bir karar vermesi gerekir. Ya sigara kullanmaya devam edecek ya da tekrar bırakma girişiminde bulunacaktır. Sigara tiryakilerinin kendilerine sorabileceği en önemli soru şudur: Bu riske değer mi?
