Skip to content Skip to footer

Aşırı Stres Durumu ve Tedavisi

Stres, pek çok durumda hayat kalitesini kötü şekilde etkileyebilir. Ancak stres sorunuyla yüzleşilmediği ve problem giderilmediği takdirde bu durum yalnızca hayat kalitenize değil, sağlığınıza da zarar verebilir. Stresle baş etme konusunda uzman destek sağlıyoruz.

Kendinizde aşırı stres belirtileri olup olmadığını incelemek ve stresin nelere sebep olabileceğini öğrenmek için sayfamızı inceleyebilir ya da hemen bizimle iletişime geçerek ilk randevunuzu alabilirsiniz.

Stres Nedir?

Stres, bireyin kendisinde hissettiği baskı halidir. Aslında stres, günlük hayatımızın bir parçasıdır ve her zaman zararlı değildir. Yeni bir işe girdiğinizde, yeni bir arkadaş çevresine dahil olduğunuzda veya sizi sevindiren bir haber aldığınızda da stres yaşayabilirsiniz. Düşük şiddetli stres kişiye enerji veren ve kendisini geliştirmesine sebebiyet verebilecek bir güç olabilir. Stresin şiddet seviyesi bu noktada çok önemlidir. Eğer yaşadığınız stres şiddetli boyutlardaysa, o zaman yaşamınızdaki verimlilik azalabilir, ve hayattan aldığınız zevk de bu oranda azalabilir ve diğer insanlarla olan kişilerarası ilişkilerinizde bazı problemler görülebilir.

Birçok insan, aile üyeleri, okul hayatı ve arkadaşları stres kaynağı olarak görse de gerçekte bu saydığımız faktörler kendi başına stres kaynağı olaylar değildir. Kendi başına stres yaratmayan bu olayları aslında biz stresli hale getiririz. Kısacası, bu saydığımız faktörlere stres anlamı yükleriz. Örneğin; okul hayatı bazı öğrenciler için stres yaratan bir kurum olmasına rağmen bazıları için ise eğitim alınan ve güzel arkadaşlıklar kurulan bir kurumdur.

Stresin Belirtileri Nedir?

Kişi stresliyken kendisini kaygılı veya sıkıntılı hissedebilir. Stres halindeyken herhangi bir tetikleyiciden korkabilir ve kolaylıkla ürkebilir. Stres altındayken kişinin yaşadığı duygulardan bazıları değersizlik, yetersizlik, güvensizlik veya terk edilmişliktir. Kişi stres altındayken çevresindekilere daha önce olduğundan daha alıngan davranabilir. Kişinin özgüveni azalır ve unutkanlık yaşamaya başlar. Karamsardır ve geleceğe dair negatif düşünceler hakimdir kişide. Yineleyen şekilde hayaller kurar ve odaklanma konusunda zorluk yaşar. Daha önce kolayca verebildiği kararları vermekte ciddi sorunlar çekmeye başlar. Stres altındayken kekeler veya konuşma zorluğu yaşayabilir. Stresliyken bazı kişilerde çok yüksek sesle kahkahalar atma veya etrafındakilere bağırdığı da görülebilir. Kişi stresliyken dürtüsel hareket edebilir. Bir başka deyişle, bazı eylemleri sonuçlarını düşünmeden gerçekleştirebilir. Sebepsiz yere ağlayabilir. Stresliyken madde, alkol veya sigara tüketimi artış gösterebilir. Örneğin; stres altında olan birçok kişi stresli durumla mücadele edebilmek için hemen bir sigara yakar. O an geçici bir rahatlık sağlanmasına rağmen daha sonra sigara içilmemesi durumunda bu kez de yoksunluk kaynaklı stres artışı gerçekleşir. Stres altında iş yapan kişiler kendilerini rahatlattığı gerekçesiyle alkol tükettiklerini belirtirler. Alkolün depresan etkisinden dolayı rahatlattığı doğrudur ancak bu kez de alkol bağımlılığı gelişince kişi içmediğinde stres oluşacaktır. Bu da kişinin alkolden ayrılamamasına sebep olacaktır. Kişinin stres yaşadığı anlarda özellikle ellerinde olmak üzere vücutlarının birçok bölgesi terler. Kalp atışları hızlanır, titremeler olur ve tikler ortaya çıkar. Ağzı kurur ve kişi kolayca yorulur. Sıkça tuvalete gider, sindirim veya boşaltım problemleri yaşamaya başlar. Baş ağrısı stresli anlarda sık sık ortaya çıkar. Aynı zamanda boyun ağrısı da gözlemlenir. Stresli olduğu zamanlarda bazı insanlar aşırı yemek yerken bazılarının ise iştahı kesilir.

Stresin Nedenleri Nelerdir?

  • Çoğumuz hayatımızdaki olumsuz olayların strese sebep olduğunu düşünürüz ancak bazen olumlu olaylar da strese sebebiyet verebilir. Kişinin hayatında gerçekleşen önemli olaylar ister olumlu ister olumsuz olsun stres yaratabilir. Ayrıca farklı bir ülkeye taşınma, okul değişikliği yapma, iş değiştirme, evlenmek, gebelik, boşanma ve ebeveyn ayrılıkları, sevdiğin bir kişinin ölümü, kovulmak, iflas etmek ve kronik rahatsızlıklar sıkça gördüğümüz stres kaynaklarıdır. Ayrıca kişinin yetiştirmesi gereken bir işi, rakip halinde olduğu birileri ve maddi problemleri varsa stres de hayatını alt üst edebilir.

    Bu yazımızda üniversite sınavlarına hazırlanmak üzere olan gençler üzerinden stresi incelemek istedik. Üniversite yerleştirme sınavına kadar mevcut eğitim sistemi sebebiyle yoğun çalışma temposuna alışmayan gençler üniversite yerleştirme sınavlarında başarılı olabilmek için yoğun bir çalışma dönemine girerler ve bu döneme uyum aşaması da beraberinde yoğun ve şiddetli stresi de getirir. Üniversiteye yerleşen öğrenci o güne kadar belli bir derecede arkadaşlıklar kurmuş ve nispeten yüzeysel kalmıştır bu ilişkiler. Üniversitede yeni bir arkadaş çevresi oluşturur ki bu süreç de ciddi bir stres kaynağıdır. Üniversitede sadece arkadaş çevresinin değişimi değil aynı zamanda yıllarca ayrı kalmadığı evine olan hasreti de çok önemli bir stres sebebidir.

    Strese biraz da yeni iş bulan birinin penceresinden bakalım. Eski işinden ayrılan ve yeni bir iş bulan kişinin büyük umutları vardır ancak yeni iş ortamıyla ve hedefleriyle alakalı hayal kırıklığı yaşaması da çok önemli bir stres sebebidir. Aynı şekilde yeni iş ortamında eskisi gibi sıcak bir iş ortamı bulamaması halinde de yalnızlık yaşar ve yalnız kalmak en önemli stres kaynaklarından biridir.

    Biraz da kişinin sosyal hayatı üzerinden stres kaynaklarını inceleyelim. Bir kişi çok yoğun bir takvime sahip ise stres konusunda sorunlar yaşayabileceği gibi çok boş zamanı olması da stres yaratmaktadır. Kişinin mensubu olduğu arkadaş grubundan herhangi bir sebeple dışlanması da çok ciddi bir stres unsurudur. Kişinin bir sevgilisinin olması veya olmaması da stres seviyesinde artışa sebep olabilir. Toplumun sevgilisi olan birinin popüler kişi olduğuna yönelik algısı da ilişkide yaşanan tartışmalar da stres seviyelerini arttırabilir. Kişinin işlerini hep son dakikaya bırakması da önemli derecede stres artışına sebep olabilmektedir. Mükemmeliyetçi kişilerde stres seviyeleri oldukça yüksektir. Kişinin ekonomik sorunlar yaşaması da önemli bir stres unsurudur.

Stresle Nasıl Başa Çıkılır?

İnsanlar sıklıkla stres altındayken stres yaratan sorunlarına çözüm üretmek yerine olumsuz olan duygulara odaklanmaya ve zaten olumsuz olan duyguların daha da olumsuz hale gelmesine sebep olurlar. Kişilerin çözüm üretememesine sebep olan şey de stresli olduklarında yaşadıkları çaresizlik duygusudur. Duygu ve davranışlarımızın belirleyicisi düşüncelerimiz ve olayları/durumları/kişileri yorumlayışımızdır. Hepimiz zaman zaman düşünce yanlışları yapabiliriz. Psikoterapi, bu düşünce değişimlerinin gerçekleşmesini sağlaması yönünden stres sorunu yaşayan kişiler için önemli bir destek sürecidir.

Stresle baş edebilmek için birinci yapmamız gereken bizde nelerin strese sebep olduğuna karar vermektir. Ardından stres altındayken hangi duyguların yaşandığını ve bu duyguların bizde nasıl tepkilere yol açabileceğini düşünmeliyiz. Yaşanılan bu duruma müdahale edip değiştirmek için neler yapabileceğimizi düşünmek etkili bir yol olabilir.

Stresi Azaltma için Öneriler

•  Olumlu ve iyi yönlerinize odaklanın. Olumsuz yönlerinize odaklanmayı bırakın.

   “Bununla başa çıkabilirim”, “Yapabildiğimin en iyisini yapacağım” gibi.

•   Geçmişi ve geleceği düşünmeyi bırakın, şimdiki ana odaklanın.

•  Kararlarınızı ertelemekten vazgeçin. Bunun için de yapacaklarınızı önem sırasına göre sıralayın ve bunları nasıl yapacağınıza yönelik planlar yapın.

•  Hayatınızda önemli olan şeyleri listeleyin. Birbiriyle çelişenler varsa önem sırasına göre onlara davranın. Çelişkili durumlar her zaman stres yaratır.

•  Tevekkül önemlidir. Yapabileceğiniz ve değiştirebileceğiniz şeyleri değiştirmek için elinizden geleni yapın. Ancak değiştiremeyeceğimiz şeylerle zaman kaybederek bir yandan da stres ile yüklenmeyin. Örn: İstanbul trafiğini değiştiremezsiniz. Dolayısıyla değiştiremeyeceğiniz şeylerle uğraşmak yerine İstanbul dışında sakin bir şehre taşınabilirsiniz.

•  Kendinize gerçekçi hedefler koyun. Hayalperest hedefler sizi gerçekleşmediğinde strese sokacaktır.

•  İstemediğiniz şeyleri yapmama konusunda çevrenizdekilere HAYIR demeyi öğrenin.

•  Kendinize boş zaman oluşturun. Hobi edinin ve hobilerinizi planlayın.

•  Kendinizi huzursuz ve sinirli hissettiğiniz durumlarda adeta kırmızı ışıkta durur gibi durun. Ardından bu durumla nasıl mücadele edebileceğinizi (ortamı terketmek vb.) düşünün ve uygulamaya geçin.

•  Spor yapın, fazla kilolarınızdan kurtulun, alkol, madde ve sigara tüketimini en azından azaltmaya çalışın.

•  Sevdiklerinize sizde stres yaratan durumu anlatın. Paylaşmak sorunu azaltır.

•  Zaman yönetimi konusunda mutlaka bir uzmandan destek alın.

•  Eğer stres seviyeniz baş edilemeyecek kadar yüksek ise, bizden yardım alabilirsiniz.

Şimdi Randevu Alın!

Kadıköy Göztepe Şube

Göztepe Mh. Fahrettin Kerim Gökay Cd.

No: 240 D: 7 Eren Apt.

Kadıköy / İstanbul

Mentalium Psikoloji Kadıköy psikolog alternatifleri arasında öne çıkan bir psikolojik danışmanlık merkezidir. Eğer aradığınız İstanbul psikolog seçenekleri arasında uygun fiyatlı, etik çalışan ve kurumsal bir merkez ise bizi tercih edebilirsiniz.

Mentalium Psikoloji © 2024. Tüm Hakları Saklıdır.