Eroin, Afyon, Morfin ve Kodein isimli maddeleri opiyat olarak nitelendiririz. Bu yazımızda diğerlerine göre daha yaygın kullanımı sebebiyle eroini ele alacağız. Eroin, şiddet bağımlılık yapan ve piyasada açık kahverengi renkte satılan bir maddedir. Buruna çekilebildiği gibi koreks adı verilen sigaraya sarıp içilme şeklinde de kullanılabilir. Eroinde en sık kullanılan yöntemler ise kaydırma (folyo yöntemi) ve damar yolu kullanımdır. Folyo yönteminde kişi, alüminyum folyoda maddeyi ısıtır ve buharını içine çeker. Damar yolu kullanım ise son yıllarda sıklığı azalmakla beraber iğnenin ortak kullanımı sonucu AIDS ve Hepatit gibi bulaşıcı hastalıklar için ciddi bir risk oluşturur.
Tolerans Çok Hızlı Gelişir
Tolerans, kişinin giderek artan madde miktarlarına ihtiyaç duymasıdır. Yoksunluk ise kişinin maddeyi almadığı zaman yaşadığı bazı fiziksel ve ruhsal belirtilerdir. Eroin bağımlılığında tolerans oluşumu çok hızlı iken yoksunluk belirtileri ise çok şiddetlidir. Bu sebeple eroin bağımlıları başlangıçta keyif ve haz duyarak madde alırken kısa bir süre sonra ise sadece yoksunluk belirtilerini yaşamamak için madde almaya kendilerini mecbur hissederler. Bu da eroinin yoksunluk ve tolerans şiddetlerinin oldukça yüksek olduğunu göstermektedir. Eroin, etkilerini alımının ardından kısa bir süre içerisinde gösterir ve bu etkiler 4-6 saat arasında sürer. Bu sebeple gün içerisinde en az üç dört defa alınması gerekmektedir. Eroin vücuda girdiğinde ilk olarak vücutta sıcaklık hissi ve kol ve bacaklarda ağırlık meydana gelir.
Yoksunluk Belirtileri Ağırdır
Kişinin keyif aldığı dönemin ardından sakinlik dönemi ortaya çıkar. Kişinin hareketleri ve konuşması yavaşlar. Solunum yavaşlar, göz bebekleri ufalır, ağrı hisleri kaybolur, tansiyon seviyesi düşer, kalp atım hızı azalır ve vücut ısısı değişir. Midede kramplar oluşabilir. En son eroin kullanımından sonra 6-8 saat geçtiğinde yoksunluk belirtileri başlamaktadır. Yoksunluk belirtileri 72 saatte zirveyi görür ve 7-10 gün içerisinde de sona erer. Kusma, mide bulantısı, kas krampları, burun akıntıları, göz bebeklerinin büyümesi, esneme, terleme, ateş, ishal, halsizlik ve şiddetli uykusuzluk en bilinen yoksunluk belirtileridir. Yüksek doz kullanımında ise koma ve ölüm görülebilir. Bazı bağımlılar altın vuruş dedikleri aşırı doz alımı bir intihar yöntemi olarak da kullanabilirler.
Kokain
Kokain, çok hızlı ve şiddetli bağımlılık geliştiren uyarıcı bir maddedir. Kokainin beyindeki etkisi çok hızlı şekilde ortaya çıkar. Saniyeler içinde görülen etki, 60 dakika içinde ortadan kalkar. İşte bu yüzden kişinin 1 saat sonra yoksunluk belirtilerini yaşamaması için kokain alması gerekir. Damar yolu ve sigara şeklinde kullanımı da olmasına karşın en yaygın kullanımı tozun ezilerek buruna çekilmesidir. Buruna çekilen maddenin etkisiyle zamanla burun içi damarlarda hasarlar meydana gelir ve burun kanamaları gözlemlenir.
Kokain alındığında keyif, coşkunluk ve neşe gibi bazı belirtiler gözlemlenir. Kişide özgüven artar. Kullanım sonucunda kalp atış hızı ve tansiyon değerlerinde de değişiklikler meydana gelir. Kokainin birçok zararlı etkisi mevcuttur. Örneğin; uyuşturucular arasında en fazla sara nöbetlerine kokain sebep olmaktadır. Ayrıca beyin kanamaları ve damarlarda tıkanmalara yol açar. Kokainin yoksunluk belirtileri ise bir hayli tatsızdır. Çok ciddi bir depresyon tablosu görülmektedir. Kişi hiçbir şeyden keyif alamamakta, çökkün, mutsuz ve sıkıntılı bir haldedir. Çok fazla uyku eğilimi vardır ve uyuduğunda da kabuslar görülür. Depresyon tablosu, intihar geliştirebilecek düzeyde ağırdır.
LSD
LSD, kullanan kişinin gerçeklik algılarını bozan ve halüsinasyonlar görmesine sebep olan bir maddedir. Dil üzerinde emdirilerek kullanılan LSD, Türkiye’de çok sık kullanılan bir madde değildir. Fiziksel bağımlılık yapmadığı gibi yoksunluk belirtileri de yoktur. Ancak bu bağımlılık yapmadığı ve kişinin tolerans geliştirmediği anlamına gelmez. Üstelik bu maddede tolerans çok hızlı gelişmektedir. Etkileri 60 dakika içerisinde başlar, 2-4 saat içerisinde zirveye ulaşır ve 8-12 saat içinde de sona erer. LSD etkileri tam manasıyla geçici bir psikotik tablo oluşturur. Kişi halüsinasyonların yanı sıra hezeyanlar da yaşar. Kişi çevresindeki nesnenin çevresinde ışık haleleri görür. Ayrıca nesneleri kendi boyutundan küçük veya daha büyük şekilde görebilir. Renk parıltıları ve geometrik bazı şekilleri içeren halüsinasyonlar da mevcuttur.
Roş
Roş, rohypnol adıyla satılan benzodiazepin türü ilacın bağımlılar arasındaki bilinen ismidir. Diğer benzodiazepinler de Xanax, Rivatril, Ativan ve Nervium’dur. Bu ilaçlar da aynı Rohypnol gibi bağımlılık yapabilen ve bu sebeple ancak hekimler tarafından düzenlenebilen ilaçlardır. Diğer ilaçların tersine, Rohypnol’un Türkiye’de satışı yoktur ve dolayısıyla yasadışı ticareti yapılır. Bazı eroin bağımlıları paraları yetmediğinde satıcıdan aldıkları eroine roş eklerler ve aynı etkiyi sağlamaya çalışırlar. 15 dakika gibi kısa bir sürede etkisi görülmeye başlar ve 6 saat boyunca da sürer. Kaygı seviyesini ciddi oranda azaltır ancak tolerans gelişimi çok hızlı gerçekleştiği için kısa bir süre sonra daha fazla miktarda alınmalıdır ki aynı etki sağlanabilsin. Rahatlama, gevşeme, kontrol kaybı, sersemlik belirtileri en sık görülenlerdir. Roş’u diğer maddelerden ayıran en önemli özellik Tecavüz Hapı olarak bilinmesidir. Roş verilen tecavüz kurbanı, maddenin etkisindeyken saldırganı, olay yerini ve hatta neler yaşandığını hatırlayamaz. Kişi başından geçen bu üzücü hadise ile ilgili hiçbir detaya vakıf değildir. Geçici hafıza kaygı sebebiyle bu madde kötü niyetli kişiler tarafından kötü amaçlar uğruna kullanılmaktadır. Aşırı kaygı hali, halüsinasyonlar, gerginlik, huzursuzluk, sinirlilik gibi yoksunluk belirtilerini bulundurması sebebiyle alkolün yoksunluk belirtilerini andırır.
Taş Kokain
Taş Kokain, kokainin daha hızlı etki yaratan ve böylece daha hızlı bağımlılık oluşturan formudur. Sigaraya benzer şekilde içilmektedir. Etkilerinin daha yoğun hissedilme sebebi de sigara gibi kullanmaktır ki beyne direkt ulaşması amaçlanmıştır. Kokaine göre fiyatı daha düşüktür ancak üst üste çok ciddi miktarlarda kullanılabileceği ve tolerans gelişimi hızlı olduğu için kişide bir süre sonra önemli bir maddi yük haline gelir. Kalp atım hızını önemli oranda yükseltmektedir. Ani tansiyon değişiklikleri yapmakla beraber kalp krizi geçirme riskini çok ciddi şekilde arttırmaktadır. Kokain ve taş kokainin yoksunluk belirtileri aynıdır.
Metamfetamin
Metamfetamin, halk arasında ateş buz, kristal veya meth olarak da bilinen bir amfetamin türevidir. Damar yolu, burundan veya ağızdan çekme şekliyle kullanılmaktadır. Anksiyete, depresyon ve şiddete eğilimi tetiklediği bilinmektedir. Kullanımı sonrası etkileri 8-24 saat sürmektedir. Kullanımın ardından kişi kendine aşırı güvenmeye başlar. Kendisini çok sinirli, iştahsız ve enerjik hisseder. Saatlerce hatta günlerce uyumadan ayakta kalabilir. Bu etkiler diğer maddelerle kıyasladığımızda çok hızlı ortaya çıkar ancak çok da hızlı sona erer. İşte bu sebeple, metamfetamin kullanan kişiler gün içinde çok fazla doz almaya ihtiyaç duyarlar. Kullanan kişinin tansiyonu yükselir ve kalbi daha hızlı atmaya başlar. Hızlı nefes alıp verir ve başı döner. Kişide böbrek yetmezliği ve kalp krizi geçirme riski artış gösterir. Uzun süre metamfetamin kullanan kişilerin dişlerinin çürüdüğünü, vücudunda yaralar çıktığını ve aşırı zayıfladıklarını görürüz. Madde kullanımı kesildikten sonra yoksunluk belirtisi olarak depresyon, anksiyete, agresyon ve iştah artışı belirgindir. Depresyon tablosu çok uzun süre seyredebilir ve mutlaka profesyonel destek alınması gerekmektedir. Destek alınmadığı durumlarda ise intihar riski oldukça yüksektir.