Borsa bağımlılığı, kumar bağımlılığının bir alt türüdür. Borsa bağımlılığı da bağımlılığın diğer birçok alt türünde olduğu gibi bilgi ve şansın birlikte var olduğu bir kumar çeşididir. Borsa bağımlılığı kişi borsa üzerinden şansını dener ve bu oyunu bir gelir kapısı olarak görür. Borsa bağımlılığını diğer kumar bağımlılığı türlerinden ayıran şey ise profesyonel destek veren kurumların varlığıdır. Bu borsa oynayan kişileri bir yatırım aracı olarak görmeye iter ve bağımlılığın daha da köklü zeminlere oturmasına neden olur. Borsa bağımlılığı tedavisi konusunda da diğer kumar bağımlılığı türlerinde uyguladığımız yöntemleri uygularız. Yazımızın devamında borsa bağımlılığı hakkında daha detaylı inceleme yapacağız.
Borsa Nedir?
Borsayı en kısa şekilde hisse senetlerinin ve finansal ürünlerin işlem gördüğü bir oluşum olarak tanımlayabiliriz. Borsaya girdiğiniz zaman siz sanki bir şirkette kendinize ait bir hesap açmış olursunuz. Daha sonra bu hesaba para yatırır ve bazı hisseleri alıp satarak bu gibi işlemleri gerçekleştirirsiniz. Buraya kadar anlattığımız şeyler işin en basit ve önemsiz kısmıdır. Bundan sonraki süreç kişiyi bağımlılığa yönlendirme riskinin olduğu kısımdır. Çünkü hesap açtıktan sonraki zaman diliminde artık hisseleri alıp satacaksınız. Bu dönemde ya kazanacaksınız ya kaybedeceksiniz. Borsa bağımlılığının oluştuğu dönem burasıdır.
Neden Bağımlı Oluyoruz?
Kumar bağımlılığında olduğu gibi borsa bağımlılığı da kişiyi bağımlılığa taşıyan süreç anlık gerçekleşmez. Bağımlılık, sinsi gelişen bir hastalıktır, dolayısıyla siz anlamadan bağımlı hale gelmiş olabilirsiniz. İlk başta kazanırsınız ve bu kazanç hali sizin bütçenize göre büyük rakamları temsil edebilir. Örneğin; hissesini aldığınız şirket borsada tavan yapar ve yatırdığınız parayı düşününce bir anda çok mutlu olursunuz. Bunun hep devam edeceğini düşünürsünüz, belli bir süre devam da edebilir. Ancak sıra kaybetmeye gelmiştir. Kazandığınız dönemde aşırı özgüven sayesinde belki de atmamanız gereken adımları atmış olabilirsiniz. Sağlıklı düşünemediğiniz veya artık şansınız yanınızda olmadığı için kaybetmeye başlamış olabilirsiniz. Bu kayıplarla birlikte narsisistik bir darbe almış olursunuz ancak yola devam etme kararınız etkilenmez.
Borsa Bağımlısı Neler Yaşar?
Kayıplar başlamıştır artık ve giderek şiddetini arttırır. Arada kazançlar tabi ki olabilir ancak kazançlar kayıpları karşılayabilecek düzeyde değildir. Genellikle artık yapılan işlemler kayıpları geri kazanabilmek uğruna yapılmaktadır. Artık hesaba daha çok para yatırmaya başlamıştır ve daha çok risk almaktadır. Getirisi az ancak riski de az hisseler yerine getirisi daha fazla ve riski de fazla hisseleri almayı tercih ederler. Bunları yapabilmek için para gereklidir. Para için de finansal kaynak bulmak gereklidir. Bunun için ilk başta kendi finansal kaynaklarına başvurur. Evdeki eşyaları satar, kredi çeker veya evini ipotek eder. Daha sonra illegal para bulma yöntemleri devreye girebilir. Tefeciden para çekebilir veya hırsızlık yaparak para bulmaya çalışabilir. Burada gördüğümüz borsa oynama amacı genellikle hep kayıpları geri kazanmadır. Ancak bu amaç hiçbir zaman gerçekleşmez. Kaybedilen para geri kazanılsa bile borsadan uzak durulamayacaktır. Yine oynanacak ve yine kayıplar yaşanacaktır çünkü bir kez beynin çalışma mekanizması bozulmuştur. Borsa bağımlısı ancak tedavi görürse uzak durma şansı artacaktır.
Borsa Bağımlılığı Tedavisi
Borsa bağımlılığı tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Diğer bağımlılıklarda olduğu gibi borsa bağımlılığında da borsadan tamamen uzak kalabilmek mümkündür. Tedavi süreci mutlaka bağımlılık alanında uzmanlaşmış bir ruh sağlığı uzmanıyla beraber yürütülmelidir. Bağımlı kişinin tedaviyi kendisinin istemesi gerekmektedir ancak eğer kendisi borsa oynamayı bırakmak istemiyorsa yakınları onu nasıl ikna edebileceğini bir uzmandan öğrenebilirler. Borsa bağımlılığı tedavisi hem ilaç hem de psikoterapinin birlikte yürütüldüğü bir süreçtir çoğu zaman. Ancak yalnızca ilaç tedavi hiçbir zaman yeterli olmaz ve kişi kısa zamanda hem ilaçlarını kullanmayı bırakır hem de borsa oynamaya devam eder. Psikoterapi tedavi ve sonraki süreçlerde yeniden oynamayı engellemede en etkili çözümdür.
