Çocuk bir oyun hamuruna benzer. Ona hangi şekli verirseniz o şekle girer. Çocuk gelişimi ebeveynle doğrudan alakalı bir süreçtir. Gözlerinin içi gülen bir bebekten bir katil yaratmak sizin elinizde. Birçok araştırma aynı aileden doğan bebeklerin farklı hayat tarzlarına sahip olduklarını göstermiştir. Bir çocuğu doğru şekilde dünyanın akışını değiştiren faydalı bir bilim insanı olarak yetiştirebilirsiniz. Ancak aynı çocuğu biraz sonra belirteceklerimizin benzerlerini uygulayarak bir katile de dönüştürebilirsiniz. Çocuklar öğrenerek gelişirler ve büyürler. Öğrenmeye de okulda değil, ilk olarak evde başlarlar. Gözlemleyerek öğrenen çocuklar için ebeveynler iyi birer rol model olmalıdırlar. Yazımızın devamında kötü bir çocuk yetiştirmenin kurallarını konuşacağız. Dolayısıyla ebeveynler bu saydıklarımızın tersini yaparsa sağlıklı çocuklar yetiştirebilirler.
Tembel Bir Çocuk Yetiştirmek
Bir çocuğa yapacağınız en büyük kötülük belki de ona hiçbir görev vermemektir. Tüm çocuklar yaşlarına uygun görevi almalı ve başarmaları yönünde desteklenmelidir. Görev ve sorumluluk verilmeyen çocukların yetişkinlik dönemlerinde sorumluluk almaları beklenemez. Biraz önce çocuğun öğrenerek gelişimini sürdürdüğünü belirtmiştik. Çocukluk döneminde öğrendikleri üzerine yaşamını oluşturan çocuk yetişkinlikte sıfırdan sorumluluk alma becerisini edinemez. Bir çocuğu yetişkinlikte tembel olarak değerlendiren aile kendisinin yaptığı hatayı görmezden gelmektedir. Çocuğu tembel yapan ailenin ta kendisidir ve tembelliğin sorumlusu da ailedir. Tembel bir çocuk yetiştirmek sadece sorumluluk vermemekle de olmaz, aynı zamanda çocuğu çalışmadan bir şeyler kazanmaya da alıştırmanız gerekir. Çocuğa çalışarak elde etmenin hazzını öğretirseniz sorumluluk sahibi olduğu kadar da çalışkan bir çocuk yetiştirmiş olursunuz. Aksi takdirde çocuk da yetişkin dönemlerinde çalışmadan ve emek vermeden kazanımların peşinde koşar.
Becerileri Olmayan Çocuk Yetiştirmek
Çocuklara bazı görevler verilmesi gerektiğinden bahsetmiştik. Her çocuğun yaşına göre öğrendiği şeyler vardır ve gözlemleyerek öğrendiği şeyleri uygulamak ister. Çocuklar yemeklerini kendi başlarına yemek isterler. İlk zamanlarda yediklerinde üstlerini başlarını kirletirler. Bir temizlik malzemesi markasının güzel bir sloganı vardı: Kirlenmek güzeldir. Kirlenmek, çocuklar için gerçekten de çok güzeldir. Kendi başlarına bir şeyler yapmayı denedikleri ve başardıkları zevkli bir aktivitedir. Ancak bazı ebeveynler çocukların üstlerini kirlettikleri gerekçesiyle onları cezalandırır ve kendi kendilerine yemelerine izin vermezler. Benzer şekilde, bazı anneler de çocuklarının ayakkabılarını bağlamalarına izin vermezler. Onların yerine hemen kendileri bağlama yolunu tercih ederler. Unuttukları şey ise çocuğun kendisini beceriksiz ve yetersiz olarak etiketlemesine sebep olduklarıdır. Çocuk bu yaşantıların etkisiyle kendisinde değersiz veya başarısız şeklinde bir şema yerleştirir. Biz buna temel inanç diyoruz ve bu küçük şeyler yıllar sonra çocuğa yetişkinliğinde depresyon şeklinde dönebilir.
Korkak Bir Çocuk Yetiştirmek
Çocuğunuza karşı mükemmeliyetçi bir bakış açısıyla yaklaşırsanız o çocuğun cesur bir çocuk olmasını beklemeyin. Şimdi birkaç saniyeliğine kendinizi onun yerine koyun. Çocukluğunuzdan beri bir şeyleri öğrenmeye ve denemeye çalıştınız ancak hep ebeveynlerinizin olumsuz tepkileriyle karşılaştınız. Oyuncağınızı tamir etmeye çalıştınız ancak babanız elinizden aldı ve “sen beceriksizsin, ben yaparım” dedi. Kendinizi bu durumda nasıl hissedersiniz? Bu yıllarca tekrarlanırsa ve her başarınız görmezden gelinirse kendinizi değersiz ve beceriksiz görmez misiniz? Kendisini değersiz ve beceriksiz gören kişi de yaşamında cesur adımlar atamaz. Hep birilerinin onayına ihtiyaç duyar. Onay alamadıkça kendi başına sorumlulukları yerine getiremez. Kısacası bu şekilde yetiştirilen bir çocuk çevresindekilere bağımlı yaşayan bir yetişkin olur.
