Çocuklarda Tırnak Yeme Davranışı ve Tedavisi
Çocuklarda tırnak yeme davranışı sık görülen davranışların başında gelmektedir. Tırnak yemek sadece çocuklara özgü bir davranış değildir. Yetişkinlerde de tırnak yeme hastalığı sık sık gözlemlenmektedir. Peki tırnak yeme neden olur? Tırnak yemenin sebepleri nelerdir? Tırnak yeme alışkanlığı neden ortaya çıkar?
Çocuklarda tırnak yeme sebepleri ile yetişkinlerdeki tırnak yeme sebepleri birbirine benzer mi? Tırnak yeme hastalığı nasıl geçer? Tırnak yeme bandı gibi çözümler yerine neden psikolojik destek almak gerekir? Tırnak yeme alışkanlığı nasıl bırakılır? Çocuğun tırnak yeme alışkanlığı nasıl bırakılır?
Bu soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz ancak çocuklarda tırnak yeme psikolog gibi ruh sağlığı profesyonellerince çözülmesi gereken bir sorundur. Bu noktada Kadıköy psikolog ekibimizden yardım alabilirsiniz.
Çocuklarda Tırnak Yeme Davranışı
Tırnak yeme toplumumuzda çok bilinen bir alışkanlıktır ve hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülür. Çocuklarda tırnak yeme nedenleri arasında korku, stres, yalnızlık, diğer aile bireylerini taklit etme, genetik, hareketsizlik, parmak emme alışkanlıkları ve düzenli olarak tırnak kesmeme sayılabilir.
Tedavi bu nedenle sorunun nedenine bağlıdır, ancak ceza, küfür, korkutma, tırnağa acı veren nesneler koyma çözüm değildir. Tırnak yeme hastalığı nasıl geçer sorusuna cevap kesinlikle bu saydıklarımız değildir. Burada başarıya giden yol, çocuklarda tırnak yeme davranışı ile nedenleri arasında bağlantı kurmak ve psikolojik destek ile sorunu çözmektir.
Çoğu durumda bu sorun 3-4 yaşına kadar ortaya çıkmaz. En sık 4-6 yaşları arasında ortaya çıkar, ancak 7-10 yaşları arasında dengeli bir şekilde de ortaya çıkabilir ve bu dönem kriz dönemini andırdığından ergenlik döneminde ise artış gösterir. Çocuklarda tırnak yeme sebepleri için kesin ve tek bir nedenden bahsedemeyiz.
Tırnaklarını yiyen insanların diğerlerinden daha fazla kaygılı olduğu söylenir, ancak kaygısı olan herkes tırnaklarını yemez. Tırnak yeme alışkanlığını kendi haline bıraksanız bile zamanla yok olacaktır. Ancak, altta yatan başka sorunlar olduğunda işler karmaşık hale gelir.
Altta yatan neden çözülmedikçe tırnak yeme hastalığı ortadan kalkmaz. Pek çok insan stresli durumlarda tırnaklarını yer, ancak çocuklar bir dersi anlamadıklarında, üzücü bir hikâye okuduklarında veya duyduklarında veya gece uyumaları gerektiğinde tırnaklarını yerler. Tırnak yeme bu sebeple tetiklenen bir davranıştır.
Bu davranış da tetikleyici bir faktör olmadıkça azalır ve durur. Tırnak yeme davranışı diğer sorunlarla birleştiğinde çözülmesi zorlaşır ve psikolog desteği gerektirir. Çocuklar tarafından yutulan tırnaklar mide rahatsızlığına neden olabilir, sıklıkla bakteri barındırırlar ve tırnaklar iyi temizlenmezlerse birçok hastalık bulaşabilir.
Çocuklarda tırnak yeme bu nedenle bir an evvel çözülmesi gereken sorunlardan bir tanesidir. Tırnak yeme davranışı zamanla değişebilir ve kalem ısırma, burun karıştırma ve saç oynama davranışlarına yol açabilir.
Ancak sürekli tırnak yeme ön dişlerin sağlıksız oluşumuna, mantar tırnak enfeksiyonları ve tırnakların yumuşak dokularının iltihaplanmasına yol açarak ağız köşelerine kadar yayılabilen hastalıklara yol açabilir. Tırnak yeme davranışı olan çocukların tırnakları da daha hızlı uzamaya başlar.
Bunun nedeni muhtemelen sık sık tırnak yemenin o bölgede tırnak oluşumunu teşvik etmesi ve %20 daha hızlı büyüme görmenizdir. Bu tam anlamıyla kısır bir döngüdür ve tırnak yeme davranışı devam ettikçe çocuğun fiziksel sağlığı da bozulabilir.
Çocuğum Neden Tırnaklarını Yiyor?
Çocuklarda tırnak yeme davranışı genellikle 3-4 yaşlarında başlar. Küçük çocuklarda yaygın bir semptom değildir. Çocuklarda görülen bu tırnak yeme davranışının arkasında bir güvensizlik duygusu olduğu unutulmamalıdır. Tırnak yemek, çok fazla baskı altında büyüyen veya özgüven sorunları yaşayan çocuklarda yaygındır.
Aynı şekilde sürekli eleştirildikleri, ilgi görmedikleri, sevilmedikleri ortamlarda büyüyen çocuklar da öfke duygularını tırnaklarını yiyerek göstereceklerdir. Genelde tüm çocukların yarısında görülen bir rahatsızlık olduğunu bilmelisiniz. Ek olarak, bazı durumlarda, çocuk sadece taklit etme yoluyla görünürde bir sebep olmadan tırnaklarını yemeye başlar.
Bir aile üyesinin veya sevdiği birinin tırnaklarını yediğini gören çocuk, bu davranışı taklit etmeye çalışabilir. Tırnak yeme konusunda yapılacak en iyi şey, özellikle genç yaşta bu davranışı görmezden gelmemektir. Herhangi bir sorunda olduğu gibi, bu davranışa neyin sebep olduğunu belirlemeniz ve uygun bir çözüm geliştirmeniz gerekir.
Okul öncesi dönemdeki çocuklar, yaşamlarının ilk iki yılından itibaren oral dönem adı verilen ağzına bir şey koyma alışkanlığını kazanırlar ve bir süre sonra bu davranış yerini tırnak yeme davranışına bırakır. Tüm çocuklar, özellikle kendilerini baskı altında, gergin veya endişeli hissettiklerinde ellerini ağızlarına götürürler.
Bu rahatsızlık veya endişe artarsa, çocuk elini ağzına götürebilir veya tırnaklarını veya etleri yiyebilir. Yine durum hissettiğiniz korku ve baskı ile doğru orantılıdır. Ayrıca okul öncesi çocukların tırnak yeme davranışını başkalarından öğrendiklerini de biliyoruz.
Bu davranışı alışkanlık haline getiren bir aile üyeniz veya yakın bir arkadaşınız varsa, çocuğunuzun da her türlü olumsuz davranışı taklit edeceğini bilmelisiniz. Bu dönemde çocuk, aile dışındaki ilk sosyal kuruma (okul) alışır ve bu kurumun kurallarına uyum sağlamaya çalışır. Okuldan getirilen bu kurallar, ev işleri, ödevler de çocuklar için bir başka baskı unsuru olabilir.
Ayrıca mükemmeliyetçi tutumları benimseyen ve tamamen başarıya odaklı ebeveynlik modellerini benimseyen aileler, çocuklar üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Duygularınızı ifade etmekte zorlanıyorsanız ve davranışlarınızı da kontrol edemiyorsanız, çocuğunuz tırnak yeme davranışı geliştirebilir.
Çocuklarda Tırnak Yeme Nasıl Bırakılır?
Çocuklarda tırnak yeme nedenleri stres ve kaygı ise, çocuğun stresle baş etmede bu tür davranışlar geliştirdiği için stresle mücadele ederken pes etmediğini varsaymak yanlış olmaz. Yani tırnak yemek bir stres yönetimi aracıysa, önemli bir eylemdir ve ebeveynler tarafından dikkate alınmalıdır.
Çocuğum neden tırnaklarını yiyor diye soruyorsanız kaygı ve stresle baş etmek için yapıp yapmadığını düşünmelisiniz. Çocuklar belirli bir göreve konsantre olduklarında tırnaklarını yiyebilirler. Diğer bir deyişle, çocuklar odaklanmaya ihtiyaç duyduklarında dikkati dağılmadan odaklanmaya çalışırken tırnaklarını yer veya başka şeyler yapmaktan kaçınırlar.
Beyin bir hobi ararken, çocuk bunu durdurmak ve ona odaklanmak için tırnaklarını yer. Bu açıdan bakıldığında tırnak yemek aslında dikkatsizlikle baş etmenin de bir yoludur. Çocuğum neden tırnaklarını yiyor diye merak ediyorsanız bunun dikkatsizlik kaynaklı olup olmadığına bakın.
Birçok nedenden dolayı tırnak yeme davranışı meydana gelebilir. Bu nedenler olumlu ya da olumsuz olabilir (dikkat, stres yönetimi vb.). Bir çocuk tırnaklarını yerse, önce sorunun doğru bir şekilde tanımlanması gerekir. Sorunun nedenine göre çözümler geliştirilmeli, çözümler tutarlı bir şekilde uygulanmalı ve asla pes edilmemelidir.
Ebeveynler çocuğun güven geliştirmesine yardımcı olmalı ve onları ilgisiz bırakmamalıdır. Tırnak yeme davranışının altında yatan davranışın korku ve diğer insanların eylemlerine yönelik taklit olduğu bilinmektedir.
Bu nedenle, bu sorunu çözmek için öncelikle korkudan kurtulmanız, ilgi ve sevgi açlığınızı gidermeniz gerektiğine dikkat edilmelidir. Çocuklarda tırnak yeme davranışı kesinlikle bir alışkanlık haline geldiğinde, çözüm her zaman zorlayıcıdır. Özellikle aile ve toplum baskıları olayı durdurmak bir yana, kişi üzerindeki korku ve baskıyı artırır.
Bu güç harekete dönüşür, tekrarlama ve perçinleme olasılığını artırır. Tırnak yemenin nasıl durdurulacağı eylem için verilen cezayı içermez. Çocuklar, ebeveynlerinin tırnak yeme davranışlarına dikkat ettiğini anladıklarında, bunu sürdürme ve daha fazlasını yapma olasılıkları daha yüksektir.
Ebeveyn çocuğa ilgi gösterdiğinde çocuğun dikkati bu davranışa yönelir. Çocuklara bir davranışı durdurmaları için baskı yapıldığında, sanki bu davranışın hiçbir zaman durması amaçlanmamış gibi değil, onlardan bunu yapmalarını istiyormuşuz gibi algılanır. 0-6 yaş grubu, belirtilen davranışın tetikleyici olduğuna inanır. Bu davranış ortaya çıktığında, çocuğun dikkati dağılmalıdır.
Elbette davranışı durdurmak birincil amaç değildir, davranışı azaltmak da hedeflenmelidir. Örneğin, tırnaklarınızı yiyorsanız “Bunu yapma, elinizi ağzınızdan çekin” gibi sözlerle uyarılmamalısınız. Çünkü bu ifadeler o davranışı kışkırtabilir ve teşvik edebilir. Çocuklarda tırnak yeme alışkanlığından kurtulmak için bir başka yol da egzersizi teşvik etmek ve aktiviteyi arttırmaktır.
Bu sayede sporun getirdiği rahatlama hissi çocukları stresten uzaklaştırır ve tırnak yeme davranışı için harekete geçme olasılıklarını azaltır. Bu nedenle yanlış davranışların ve kötü alışkanlıkların yerine yeni sağlıklı davranışların konulması önemlidir.
Buna “davranış şekillendirme” denir ve bu biçimlendirme, profesyonel yardım olmaksızın başarılacak bir şey değildir. Bu nedenle profesyonel destek ve azim ve ilgi ile proaktif bir yaklaşımla sorunu çözmek mümkündür. Önemli olan çocuğun yaşı ilerlemeden sorunu çözüp çözemeyeceğinizdir.
Çocuklarda Tırnak Yeme Tedavisi
Çocuklarda tırnak yeme tedavisi bir profesyonel ile iş birliği yapılarak gerçekleştirilir. Tırnak yeme tedavisi için özellikle psikolojik destek oldukça önemlidir. İlaç tedavisi ancak gerekli olduğu durumlarda kaygı bozukluğu vb. bazı ruhsal bozukluklar var ise uygulanmaktadır.
İlaç tedavisine ek olarak da mutlaka psikolog yardımı alınmalıdır. Çocuğum neden tırnaklarını yiyor sorusuna cevaplar aranması halinde sorunun çözümüne de odaklanmak mümkündür. Çocuklarda tırnak yeme tedavisi için Kadıköy psikolog ekibimizden destek alabilirsiniz.