Doğum sonrası depresyonu (postpartum depresyon), doğumun ertesinde ortaya çıkan bir depresyon türüdür. Bazı gebelerde gebelik esnasında depresyon gelişebilir ancak kişinin doğum sonrası depresyonu tanısı alabilmesi için gelişen depresyonun doğum sonrasında da devam etmesi gerekmektedir. Doğum sonrası depresyonu aslında çok sık görülen bir ruhsal bozukluktur ve bebeğini dünyaya getiren kadınların yaklaşık %10’unda görülmektedir. Doğum sonrası yaşanan süreçte özellikle de ilk gebeliklerde birçok kadın doğum sonrası depresyon belirtilerini yaşamasına rağmen çeşitli sebeplerle durum tespit edilememektedir. Bazı kadınlar da çevrelerinden gelecek tepkilerden ötürü doğum sonrası depresyon belirtileri sebebiyle bir uzmana başvurmamaktadır.
Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri
- Kendini üzgün ve boşlukta hissetme
- Yorgunluk, bitkinlik ve enerji azlığı
- Kişinin eskiden keyif aldığı etkinliklerden zevk alamaması ve uzak durması
- Bebeğe zarar verme korkusu
- Odaklanma güçlüğü
- Hafıza sorunları
- Huzursuzluk, gerginlik, sıkıntı ve bunalma hali
- Kilo değişimleri
- Uyku sorunları
Kimler Daha Çok Risk Altındadır?
- Daha önce depresyon yaşamış olanlar
- Evliliklerinde sorun yaşayanlar
- Zor bir gebelik ve doğum geçirenler
- Çevresinde destek olacak kimsesi olmayanlar
Normal Depresyondan Farkı
Doğum sonrası depresyon ile normal depresyon arasında pek bir fark yoktur. Doğum sonrası depresyonun yukarda saydığımız belirtileri göz önüne alındığı zaman normal depresyondan farkı olmadığını görmekteyiz. İki depresyonun arasındaki temel fark, doğum sonrası depresyonun doğum ertesinde ilk üç ay içerisinde ortaya çıkmasıdır. Nadiren de olsa daha geç başlangıçlı doğum sonrası depresyon vakaları görülebilir. Ancak 1 yıl ve üzeri bir zaman geçtikten sonra depresyon görülürse bunun doğum sonrası depresyon olmayacağını da belirtmeliyiz. Doğum sonrası depresyonun tedavisi de aynı normal depresyon gibi mümkündür. Vakaların çok ciddi bir kısmı tümüyle iyileşme belirtileri gösterebilir.
Doğum Sonrası Depresyonda Kadın Neler Yaşar?
Kadınların gebeliği esnasında özellikle son dönemlerine doğru hareket kabiliyetleri azalır. Bunun sonucunda da birçok kadın gebeliğin son haftalarında eve kapanmak durumunda kalır. Doğum yapan kadınlar doğum sonrası süreç atlatıldıktan sonra bebeğiyle beraber dışarı çıkma ihtiyacı hissederler. Artık bebeğiyle beraber sık sık gezmek istemektedirler. Ancak doğum sonrası depresyon yaşayan kadınlar ise insanlarla iç içe olmayı istemezler. Dışarı çıkmaktan ve sosyalleşmekten mümkün olduğunca kaçınırlar. Gebelik öncesi dönemde yaptığı ve haz duyduğu aktiviteleri artık yapmak istememektedirler. Örneğin; alışveriş yapmayı çok seven kişi için artık alışveriş merkezine gitmek bir zulüm haline gelebilir.
Artık alışveriş yapmak bile ona eski aldığı zevki ve heyecanı vermemektedir. Rutin işlerini yapamaz hale gelebilir doğum sonrasında. Örneğin; gebelik öncesi çalışan veya gebeliğin son dönemlerine kadar çalışmaya devam eden bir kadın artık işe gidemeyebilir. Kendi özbakımını karşılama konusunda da sorun yaşayabilir. Eskiden her gün duş alırken bu şimdi kendisi için çok zorlu bir görev haline gelmiş olabilir. Kararsız bir görüntü çizebilir. Eskiden net bir şekilde aldığı kararları artık alamaz ve tereddüt dolu bir profil çizer. Öfke özellikle ön plana çıkan bir duygudur doğum sonrası depresyon vakalarında. Çok sık öfke patlamalarının yaşanması olasıdır. Eskiden öfkelenmediği durumlar, olaylar veya kişiler artık onu adeta çileden çıkarır olmuştur. En ufak şeylere çok sert tepkiler gösterir ve özellikle eşi tarafından bu durum garipsenir. Tartışmalar sıklaşır ve bu dönemde çiftin ilişkisi olumsuz etkilenir.
Kadın Bu Durumu Fark Edemezse…
Doğum bir kadının başına gelen en özel olaylardan biridir. Gebelik esnasında olduğu gibi doğum sonrasında da kadınlarda fiziksel ve ruhsal bazı değişimler olabilir. Kadın bu değişimlerin neticesinde eskisinden daha farklı davranışlar sergilemeye başlayabilir. Bu değişimlerden dolayı kadınlar doğum sonrası depresyon yaşandığını anlamakta zorlanabilirler. İlk kez doğum yapan kişiler bu yaşanan belirtileri normal olarak kabul edebilirler. Bazı kadınlar da yaşanan durumu aile büyüklerine sorar ancak aile büyüklerinden depresyon adına herhangi bir cevap gelmeyebilir. Ayrıca bazı kadınlar da doğum sonrası depresyon belirtilerini çevresindekilerden utanç duyduğu gerekçesiyle saklamayı tercih edebilmektedir. Bu da aslında kişinin tedaviye geç başvurmasına sebep olmaktadır. Birçok ruhsal bozuklukta olduğu gibi doğum sonrası depresyonda da erken tedaviye başvurmak tedavinin başarısını olumlu şekilde etkileyecektir.