Fobi Tedavisi ile İlgili Herşey
Fobi tedavisi olan bir ruhsal sorundur. Fobi tedavi edilmedikçe kişinin yaşam kalitesini çok fazla etkileyebilir. Fobinin tedavisi için psikolojik destek almak oldukça önemlidir ve birincil tercih olmalıdır. Özellikle özgül fobi tedavisi için ilaç tedavisinden ziyade psikolojik destek almanın faydaları çok fazladır.
Peki fobi nedir? Fobi tedavisi psikolog desteğiyle nasıl gerçekleşir? Fobi türleri nelerdir? Yazımızda fobi ile alakalı pek çok şeyi bulabilirsiniz. Eğer fobi tedavisi için psikolog yardımı almak isterseniz Kadıköy psikolog kadromuzdan yardım alabilirsiniz.
Fobi
Fobi, bir şeye karşı duyulan aşırı ve mantıksız korkudur. Fobiler, kişinin gündelik yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir. Fobi tedavi edilmesi gereken bir ruhsal sorundur çünkü fobiler kişilerin yaşamını olumsuz etkiler ve yaşam kalitesini oldukça düşürür.
Fobilerin nedenleri için pek çok faktörün rol oynadığı düşünülmektedir. Fobinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel faktörler ve kişilik özellikleri gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
- Genetik faktörler: Fobiler, ailesel geçiş gösterebilir. Bu, fobinin genetik bir temele sahip olabileceğini düşündürmektedir.
- Çevresel faktörler: Travmatik bir deneyim, fobinin gelişmesine neden olabilir. Örneğin, bir hayvan saldırısına maruz kalan bir kişide hayvan fobisi gelişebilir.
- Kişilik özellikleri: Bazı kişilik özellikleri, fobilerin gelişmesine yatkınlık oluşturabilir. Örneğin, kaygılı ve utangaç kişilerde fobi gelişme riski daha yüksektir.
Fobi Tedavisi Gerektiren Türler
- Hayvan fobisi: Arılar, köpekler, fareler, yılanlar gibi hayvanlardan korkma.
- Yükseklik fobisi: Yüksek yerlerden korkma.
- Kapalı alan fobisi: Asansör, uçak, kapalı oda gibi kapalı yerlerden korkma.
- Kan fobisi: Kan, yaralanma, ameliyat gibi durumlardan korkma.
- Topluluk fobisi: Kalabalık yerlerden, konuşma yapmaktan korkma.
Fobi Tedavisi Nasıl Olur?
Fobi, bir nesneye, duruma veya olaya karşı duyulan aşırı ve mantıksız korkudur. Fobi tedavisi için genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisi birlikte kullanılır. Psikoterapide, kişinin fobisi ile başa çıkmayı öğrenmesi amaçlanır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), özgül fobiler için en etkili tedavi yöntemlerinden biridir.
BDT’de, kişinin fobisi ile ilgili olumsuz düşünceleri ve davranışları değiştirilmesi amaçlanır. Bu terapide, kişinin fobisi ile ilgili olumsuz düşünceleri ve davranışları değiştirilmesi amaçlanır. Örneğin, yükseklik fobisi olan bir kişi, fobisinin kaynağıyla ilgili olumsuz düşüncelerini, gerçekçi ve yardımcı düşüncelerle değiştirebilir.
Ayrıca, fobisinin kaynağından kaçınma davranışlarını, yüzleşme davranışları ile değiştirebilir. Fobi tedavisi için Mentalium Psikoloji olarak biz de bu ekolü uygulamaktayız. Fobi tedavisinde kullanılan BDT tekniklerini aşağıda sıralıyoruz.
- Maruz bırakma terapisi: Bu terapide, kişi fobisinin kaynağına yavaş yavaş maruz bırakılır. Örneğin, yükseklik fobisi olan bir kişi, önce balkondan bakarak, sonra merdivenlerden çıkarak, sonra asansöre binerek fobisinin kaynağına maruz bırakılabilir.
- Derin gevşeme teknikleri: Bu teknikler, kişinin anksiyete ve panik atak belirtilerini azaltmasına yardımcı olur. Örneğin, derin nefes alma, kas gevşetme gibi teknikler
- Bilişsel yeniden yapılandırma: Bu teknikte, kişinin fobisi ile ilgili olumsuz düşünceleri, daha gerçekçi ve yardımcı düşüncelerle değiştirilmesi amaçlanır.
Fobi Tedavisi İçin Kullanılan İlaçlar
İlaç tedavisinde, anksiyete ve panik atak belirtilerini azaltmak için antidepresan ve anksiyolitik ilaçlar kullanılır. İlaç tedavisi, genellikle psikoterapi ile birlikte kullanılır. Özgül fobi tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar şunlardır.
- Antidepresanlar: Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), seçici serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI’lar) ve trisiklik antidepresanlar, özgül fobilerin tedavisinde kullanılan antidepresan ilaçlardır.
- Anksiyolitik ilaçlar: Benzodiazepinler, özgül fobilerin tedavisinde kullanılan anksiyolitik ilaçlardır.
Özgül fobi tedavisinin sonuçları genellikle olumludur. Tedavi gören kişilerin yaklaşık %70-80’i, tedavinin sonunda fobilerinden tamamen kurtulur veya önemli ölçüde iyileşme gösterir.
Özgül fobiniz varsa, bir psikiyatrist veya psikologdan fobi tedavisi için yardım alabilirsiniz. Psikiyatri veya psikoloji alanında uzmanlaşmış bir sağlık profesyoneli, sizin için en uygun fobi tedavisi planını belirlemenize yardımcı olabilir.
Fobi Nasıl Önlenir?
- Kendinizi tanımaya çalışın. Nelerden korktuğunuzu ve bu korkularınızın nedenlerini anlamaya çalışın.
- Stresi azaltın. Stres, fobilerin gelişmesine katkıda bulunabilir. Stresi azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinin.
- Korkularınızla yüzleşmekten korkmayın. Korkularınızın kaynağıyla yüzleşmek, onları yenmenize yardımcı olabilir.
- Aileniz ve arkadaşlarınızla konuşun. Fobiler, yalnız başa üstesinden gelinmesi zor olan zorluklar olabilir. Aileniz ve arkadaşlarınızla konuşmak, desteğinizi hissetmenize ve bu zorluğu aşmanıza yardımcı olabilir.
Fobi Türleri Nelerdir?
- Akrofobi: Yükseklik fobisi
- Agorafobi: Açık alan korkusu
- Anemofobi: Rüzgar korkusu
- Arachnophobia: Örümcek korkusu
- Astraphobia: Şimşek ve gök gürültüsü korkusu
- Atelophobia: Yetersizlik korkusu
- Cathisophobia: Oturma korkusu
- Claustrophobia: Kapalı alan korkusu
- Dentofobi: Dişçi korkusu
- Emetophobia: Kusma korkusu
- Entomophobia: Böcek korkusu
- Haemofobi: Kan korkusu
- Hydrophobia: Su korkusu
- Klinofobi: Yatağa girme korkusu
- Klinophobia: Hastalanma korkusu
- Kleptofobi: Çalma korkusu
- Koulrofobi: Palyaço korkusu
- Logophobia: Konuşma korkusu
- Mysophobia: Kirlenme korkusu
- Nomofobi: Telefonun şarjının bitmesi korkusu
- Nyctophobia: Karanlıktan korkma
- Odontofobi: Diş ağrısı korkusu
- Panik bozukluğu: Panik atak korkusu
- Parakonia: Yabancıların bizi gözlemlediği korkusu
- Pedophobia: Çocuklardan korkma
- Phonophobia: Ses korkusu
- Pyrophobia: Ateş korkusu
- Somniphobia: Uyku korkusu
- Social anxiety disorder: Sosyal anksiyete bozukluğu
- Thanatophobia: Ölüm korkusu
- Trypanophobia: Enfeksiyon korkusu
- Xenophobia: Yabancılardan korkma
