Fobi Tedavisi
Fobi tedavisi olan bir ruhsal sorundur ancak fobinin tedavisi için psikolojik yardım almak gerekir. Fobi tedavi edilirken psikolojik desteğe ek olarak bazı durumlarda tıbbi destek almak da gerekmektedir.
Özgül fobi tedavi sürecinde psikologlar baş rolde psikoterapi sürecinde size yardımcı olmaktadır. Fobiler nasıl tedavi edilir? Fobi tedavisi ne kadar sürer? Fobi tedavi edilirken hangi psikoterapi ekolleri faydalı olmaktadır?
Fobiler tedavisi olan ruhsal bozukluklardır ancak iyileşme süreci pek çok ruhsal soruna göre çok daha hızlı ve başarı oranı da çok daha yüksektir. Eğer dilerseniz fobi tedavisi için Kadıköy psikolog kadromuzdan yardım alabilir ve yersiz korkulardan kurtulmak için bir adım atabilirsiniz.
Fobi
Fobi, bir şeye veya duruma karşı duyulan aşırı ve mantıksız korkudur. Bu korku, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyecek kadar yoğun ve işlev bozucu olabilir. Fobiler, belirli nesnelerden veya durumlardan korkma veya belirli bir aktiviteyi yapma korkusu olarak görülebilir.
Fobilerin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Bazı fobiler, çocukluk travmaları veya korkutucu deneyimler sonucu gelişebilir.
Diğer fobiler ise genetik yatkınlık, mizaç ve kişilik özellikleri gibi faktörlerle ilişkilendirilebilir. Fobilerin sınıflandırılmasında yaygın olarak kullanılan bir sistem, Amerikan Psikiyatri Birliği’nin (APA) Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-5)’tir. DSM-5’e göre, fobiler şu şekilde sınıflandırılır:
- Özgül fobiler: Belirli bir nesneye veya duruma karşı duyulan aşırı ve mantıksız korkudur. Örneğin, örümcek korkusu, yükseklik korkusu, asansör korkusu, kapalı alan korkusu, köpek korkusu, kan korkusu gibi.
- Sosyal fobiler: Başkalarının önünde konuşma, yemek yeme veya başkalarını etkileme korkusudur.
- Agorafobi: Açık alanlar, kalabalıklar veya yalnız kalma korkusudur.
Fobi belirtileri hakkında neler biliyorsunuz? Aslında fobi belirtileri ile genel anlamda anksiyete belirtileri arasında büyük farklılıklar yoktur. Panik atak belirtileri ile fobi belirtileri oldukça benzerdir. Şimdi sizinle fobilerin belirtileri hakkında kısa bir değerlendirme yapalım.
- Kalp çarpıntısı
- Nefes darlığı
- Terleme
- Baş dönmesi
- Titreme
- Göğüs ağrısı
- Yüz kızarması
- Halsizlik
- Ölüm korkusu
Fobi Tedavisi
Fobi tedavisi için psikoterapi ve ilaç tedavisi kullanılmaktadır. Psikoterapi, fobiler için en etkili tedavi yöntemidir. Psikoterapide, hastaya fobisinin kökenlerini ve nasıl işlediğini anlamasına yardımcı olunur. Ayrıca, fobiye neden olan olumsuz düşünceler ve duygularla başa çıkmayı öğrenmesine yardımcı olunur.
İlaç tedavisi, fobilerin tedavisinde yardımcı bir yöntemdir. Antidepresanlar ve antianksiyete ilaçları, fobilerin neden olduğu anksiyeteyi ve korkuyu azaltmaya yardımcı olur. Fobi tedavisi için asıl uygulanması gereken yöntem ilaçtan ziyade psikoterapi yöntemidir.
İlaç tedavisinin uygulanması daha çok yardımcı ve psikoterapiye ek bir yöntem olarak ortaya çıkar. Hatta bazı durumlarda fobi tedavisi sadece psikolojik destek alarak da sürdürülebilir.
Fobi Tedavisi Psikolog Yardımıyla Nasıl Uygulanır?
Fobi tedavisi psikolog ve psikiyatristlerin birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilebilir. Ancak ilaç tedavisinin uygulanması gerekmiyorsa fobi tedavisi psikolog yardımıyla başarılı şekilde yürütülmektedir. Peki fobi tedavisi için kullanılan başlıca psikoterapi yöntemleri nelerdir?
- Kognitif-davranışçı terapi (CBT): Bu terapi yönteminde, hastanın fobisine neden olan olumsuz düşünceler ve davranışların değiştirilmesine odaklanılır. Örneğin, bir örümcek korkusu olan hastaya, örümceklerin aslında zararsız olduğu ve onlardan korkmasına gerek olmadığı öğretilebilir.
- Maruz bırakma terapisi: Bu terapi yönteminde, hasta fobik uyarana aşamalı olarak maruz bırakılır. Örneğin, bir yükseklik korkusu olan hasta, önce bir merdiven boşluğunun kenarında durmak, ardından bir pencereden dışarı bakmak ve sonunda bir uçağa binmek gibi aşamalar boyunca çalışır.
- Duygusal odaklı terapi: Bu terapi yönteminde, hastanın fobiye neden olan olumsuz duyguların ele alınmasına odaklanılır. Örneğin, bir sosyal fobisi olan hastaya, başkalarının önünde konuşmaktan korkmasına neden olan utanç ve yargılanma gibi duygularla başa çıkmayı öğrenmesi öğretilebilir.
Fobi Tedavisi ve Maruz Bırakma
Fobi tedavisi için kullanılan maruz bırakma, fobileri olan kişilere yardımcı olmak için kullanılan en etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Bu terapi yönteminde, kişi fobik uyarana aşamalı olarak maruz bırakılır. Bu, kişinin fobik uyarana karşı olan korkusunu ve kaygısını azaltmayı amaçlar. Maruz bırakma terapisinin birkaç farklı türü vardır:
- Gerçek yaşam maruz kalma: Fobi tedavisi esnasında uygulanan bu yöntemde kişi, fobik uyarana gerçek hayatta maruz bırakılır. Örneğin, bir örümcek fobisi olan kişi, önce bir örümcek fotoğrafına, ardından canlı bir örümceğe ve sonunda bir örümceği eline tutmasına yardımcı olabilir.
- Sanal gerçeklik maruz kalma: Fobi tedavisi için uygulanan bu metodla kişi, fobik uyarana sanal gerçeklik teknolojisi kullanılarak maruz bırakılır. Bu yöntem, gerçek yaşam maruz kalmanın zor veya tehlikeli olduğu durumlarda kullanılabilir. Örneğin, fobik bir kişi, bir uçak fobisi için bir sanal gerçeklik uçuş simülasyonuna maruz bırakılabilir.
- Düşleme maruz kalma: Kişi, fobik uyarana hayal gücü yoluyla maruz bırakılır. Bu yöntem, gerçek yaşam maruz kalmanın çok stresli olduğu durumlarda kullanılabilir. Örneğin, bir fobik bir kişi, bir iğne fobisi için iğne batırılmasının hayalini kurabilir. Fobi tedavisi için özellikle maruz bırakmanın somut olarak gerçekleşmesinin tehlikeli olduğu durumlarda uygulanır.
Fobinin Tedavisi İçin Maruz Bırakma Nasıl Uygulanır?
Fobi tedavisi için uygulanan maruz bırakma terapisi, kişinin fobik uyarana karşı olan korkusunu ve kaygısını azaltmak için duyarsızlaştırma adı verilen bir süreci kullanır. Bu süreç, kişinin fobik uyarana maruz kalma süresini ve yoğunluğunu yavaş yavaş artırarak çalışır.
Maruz kalma terapisinin ilk aşamalarında, kişi fobik uyarana çok az maruz kalır. Kişi, fobik uyarana karşı korku ve kaygı hissetmeye başladığında, terapist maruz kalma süresini veya yoğunluğunu azaltır. Kişi, fobik uyarana karşı daha az korku ve kaygı hissetmeye başladığında, terapist maruz kalma süresini veya yoğunluğunu tekrar artırır.
Bu süreç, kişinin fobik uyarana karşı olan korkusunu ve kaygısını azaltmasına yardımcı olur. Maruz bırakma terapisi, fobilerin tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir. Bu terapi yöntemi ile, fobilerin en az yüzde 80’i tedavi edilebilir.
Maruz bırakma terapisinin bazı avantajları şunlardır. Diğer tedavi yöntemlerine göre daha etkilidir. Kısa sürede sonuç verir. Uzun vadeli etkilidir. Maruz bırakma terapisinin dezavantajları şunlardır. Kişiler, fobik uyarana maruz kalma sırasında rahatsızlık yaşayabilir.
Terapi, kişinin korku ve kaygı düzeyini geçici olarak artırabilir. Maruz bırakma terapisine başlamadan önce, kişinin fobisi hakkında bilgi sahibi olması önemlidir. Kişi, fobisinin nedenlerini, belirtilerini ve fobik uyaranın ne olduğunu anlamalıdır.
Kişi, fobisine karşı nasıl tepki vereceğini de tahmin etmelidir. Kişi, fobik uyarana maruz kaldığında neler hissedeceğini, düşüneceğini ve yapacağını bilmelidir. Maruz bırakma terapisi, zor ve stresli bir süreç olabilir. Bu nedenle, kişinin terapi sürecinde destek alması önemlidir. Kişi, terapistine, arkadaşlarına veya ailesine destek sorabilir.
Sonuç olarak, maruz bırakma terapisi, fobileri olan kişiler için oldukça faydalı bir fobi tedavisi yöntemidir. Bu terapi yöntemi ve fobi terapisi ile, fobilerinizden kurtulabilir ve daha kaliteli bir hayat yaşayabilirsiniz. Mentalium Psikolojik Danışmanlık Merkezi olarak siz de Kadıköy psikolog ekibimizden fobi tedavisi alabilir ve korkularınızdan kurtulabilirsiniz.
