Oyun bağımlılığı, bilgisayar ve mobil cihazlarla uzun süre boyunca sağlıksız biçimde oyun oynanmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Yaşamımızda çokça yaygın olan internetin faydaları olduğu kadar zararları da vardır. Bunlardan biri de oyun bağımlılığıdır. Oyun bağımlılığı tedavisi için birçok yöntem uygulanmakta olup oyun bağımlılığının en büyük etkenlerinden birinin yalnızlık olduğu saptanmıştır. Oyun bağımlısı kişiler sosyal ortamlarından izole olup, önemli sorumluluklarını ihmal eder ve tüm vakitlerini oyuna harcarlar.
Bilgisayar oyunlarının bağımlılık üzerindeki payı net bir şekilde bilinmese de bazı oyunların bağımlılığı tetikleyici olduğu konusunda yapılmış bazı araştırmalar var. Araştırma sonuçlarına göre World of Warcraft, Call of Duty, Counter Strike, League of Legends gibi oyunlar oyuncuların bağımlılık riskini artırıyor.
Oyun Bağımlılığı Nedenleri
Kumar bağımlılığı semptomlarını gösteren bir bağımlılıktır. Sosyal bağlantılar, karakter seviye sistemi, işbirliği ve dünya çapının çekiciliği, oyun içi varlıklar, ödül sistemi, online olunmasa bile oynanabilir olmaları, oyun şirketlerinin heyecan verici yenilikleri, paza kazandırması…
Oyun Bağımlılığı Testi
Bu 14 soruyu kendinize sorduğunuzda en az 5 tanesine evet yanıtını alabiliyorsanız, oyun bağımlısı olduğunuz anlamına gelebilir.
1.Video oyunları oynamak için çok zaman harcadığınızda suçluluk hissediyor musunuz?
2.Bilgisayar başında vakit geçirdiğiniz için baş ağrıları, boyun ağrısı, eklemlerde ağrı ve sırt ağrısı vb. hissediyor musunuz?
3.Oyun cevap vermediğinde veya hızlı oynamadığında öfke hissediyor musunuz?
4.Aile ve arkadaşlarınızla yeterince vakit geçiriyor musunuz?
5.Yemek öğünlerinizi hali hazırdaki oyununuz devam ettiği için ertelediğiniz ve oyununuz sona erdikten sonra yediğiniz oluyor mu?
6.Günlük olarak yeni oyunları veya favori oyununuza ilişkin detayları, yenilikleri, ipuçları vb. araştırıyor musunuz?
7.Eski bilgisayar oyunlarını oynamaktan zevk alıyor musunuz?
8.Yeni bir bilgisayar oyunu aldığınızda kendinizi mutlu ve heyecanlı hissediyor musunuz?
9.Bilgisayar oyunları olmadan yaşayamayacağınızı ve hayatınızın anlamsız olabileceğini düşünüyor musunuz?
10.Oyun oynarken birilerinin sizi bölmesi durumunda sinirleniyor ve tepki gösteriyor musunuz?
11.Oyun oynamayı bırakmak için birkaç kez denediniz, ancak başarısız oldunuz mu?
12.Oyun oynamadan önce size keyif veren sosyal faaliyetlerinizi hala sürdürüyor musunuz?
13.Etrafınızdaki insanlarla sadece oyunlar hakkında konuştuğunuzu ve yalnızca bu konudan bahsettiğinizde muhabbetten keyif aldığınızı hiç fark ettiniz mi?
14.Kendinizi bir video oyunu veya video oyunu karakteri olarak rüyanızda gördünüz mü?
Oyun Bağımlılığı Zararları
- Önemli oranda kilo alımı veya kilo kaybı.
- Uyku bozuklukları.
- Ani ruh hali değişiklikleri.
- Uyku eksikliği.
- Arkadaş ve ile üyelerinden uzak durmak.
- Atlanan yemek öğünleri nedeniyle sağlıksız beslenme.
- Kötü iş ve akademik başarı performansı.
- Sosyal ilişkiler ve yetenekler konusunda başarısızlıklar.
- Dopamin seviyesindeki değişimler ve bazı diğer hormonal değişiklikler.
- Fiziksel değişimler ve kişisel hijyen düzenini aksatmak ve bunu alışkanlık haline getirmek.
- Yorgunluk ve tükenmişlik hissi.
- Karpal tüneli sendromu.
- Şiddetli ve bazen kontrol edilemeyen saldırganlık ve sinirlilik hali.
İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olarak tanımlanmaktadır. Dsm’de tanı kavramsal olarak çevrimiçi veya çevrimdışı bilgisayar kullanımını içeren ve ayrıca en az üç alt tür içeren zorlayıcı bir dürtü spektrum bozukluğu olarak geçer. Bu üç alt tür; aşırı bir şekilde oyun oynama, cinsel meşguliyet ve e-posta/mesaj sistemi kullanımından oluşur. Bu alt türlerin hepsi; genellikle zamana karşı duyarlılık kaybı veya temel dürtülerin ihmali ile bağlantılı olan aşırı kullanım, bilgisayar ulaşılamaz olduğu zaman yaşanan sinir, tansiyon ve depresyon gibi gerileme durumları ve son olarak argümanları, yalan söylemeyi, zayıf başarıyı, sosyal izolasyon ve yorgunluğu kapsayan negatif yansımalar gibi bileşenleri içerir.
Genel bir kanıya göre internet bağımlılığı 30 yaş civarı bireylerde ve içe dönük kişiliklerde görülmektedir. Bir araştırmada patolojik internet kullanımına uyan kişilerin günde ortalama 8.48 saat internete bağlı olduğu ve ayrıca bu insanların normalden daha yalnız kişiler olduğu bulunmuş.
Patolojik internet kullanımı, kullanma amacına göre ‘özgül’ ve ‘yaygın’ olarak ikiye ayırılmıştır. Özgül tipte internet online seks, oyun, kumar, borsa takibi, alışveriş gibi özel amaçlar doğrultusunda kullanılır. Amaç doğrudan internet kullanımı değil bir hedefe ulaşmak için internetin kullanılmasıdır. Yaygın patolojik internet kullanımında ise, amaç doğrudan internet kullanımıdır ve kullanım amacı ya çok çeşitlidir ya da açık bir amaç olmaksızın çok fazla zaman harcanması söz konusudur. Genellikle her an ulaşabilme ve ulaşılabilir olma gereksinmesi vardır. ‘Online’ olunduğunda hissedilen sosyal bağ ve destek duygusu, online kalmaya yönelik motivasyonu artırır ve internet kişinin dış dünyayla olan ana bağlantısı haline gelir.
Cinsel amaçlı: Bireylerin yetişkin türünde sayfalara yönelik bir internet bağımlılığı olması. Bu kişilerin %85’i erkek olarak belirtilmiştir.
Kumar amaçlı: İnterneti sanal kumarhane ve alışveriş olarak kullanan bağımlılardır.
Bilgi amaçlı: Yeni bilgilere ulaşmak için saatlerce sörf yapan. siteden siteye atlayıp, enformasyon yüklemesinden haz alan bağımlı bireylerdir.
· İnternet kullanımıyla ilgili; planladığından daha uzun süreli internet kullanımı ve internet kullanımını denetim altına alma çabalarının sonuçsuz kalması gibi aşırı zihinsel uğraş olması.
· İnternet kullanımı veya aşırı zihinsel uğraşın iş, sosyal yaşantı veya diğer önemli alanlarda işlev kaybına ya da klinik belirtilere yol açması.
· Bireyin yalnızca kısa süre için internete girmeye niyetli olmasına rağmen saatlerce kullanması.
· Bireyin etrafındaki insanlara, kaç saat internet kullandığına dair yalan söylemesi.
· Anonim bir kişiliğe bürünerek insanlarla yüz yüze konuşmaktansa internetten iletişim kurmayı tercih etmek.
· İnternete girmek için bireyin belirli fizyolojik ihtiyaçlarını dahi ihmal etmesi.
· Kişinin internetten veya teknolojik aletten uzak kaldığı zaman buna dair yoksunluk duyması.
· Aşırı zaman geçirmekten ötürü bireyin fiziksel rahatsızlıklardan mustarip olması.
· Sosyal bağlantı kurmanın gülük hayattan ziyade internet üzerinden daha kolay olması.
· Yabancılarla kolaylıkla ve risksiz olarak ilişkiye geçilebilmesi.
· Duygu ve düşüncelerin internet ortamında daha rahat ifade edilebilmesi.
· Bireylerin kendilerinde olmayan bir özelliği söyleyebilmeleri veya abartarak ifade edebilmeleri.
İnternet bağımlılığı tedavisi çeşitli yaklaşımları içerir. Tedavi, internet kullanımını düzenlemek ve sıklıkla internet bağımlılığına eşlik eden altta yatan psiko-sosyal sorunlara yönelmek için temel olarak bilişsel davranışçı ve kişiler arası terapi tekniklerine odaklanır. Bilgisayar günlük yaşamda önemli işlevlere sahip olduğundan internetten tam olarak uzaklaşma şeklindeki tedavi modelleri pratik değildir. Terapi amaca yönelik, düzenli ve kontrollü internet kullanımı ve internetten uzak tutan alternatif aktiviteleri geliştiren teknikler içerir.
Tedavi konusunda özellikle henüz yetişkin olmayanlar için uygulanması gereken hususlar vardır. Çocukların internet ortamında geçirdiği zaman ailesi tarafından denetlenmelidir. Ailelerin kendi internet kullanım alışkanlıklarına çocuklara örnek olabilecekleri için dikkat etmeleri önemlidir.
Özellikle de bilgisayar gibi teknolojik aletlerin evin ortak kullanılan bir alanında olması önemlidir. Böylece ebeveynler çocukların internet kullanımlarını daha iyi denetleyebilirler. Ebeveynler çocukları arkadaşları ile görüşmeleri ve spor faaliyetleri gibi sosyal aktiviteler yapmaları için teşvik etmelidir. Çocukların internet dışında sosyalleşmesine destek olunmalıdır.
Farmakoterapi: İnternet bağımlılığı pek çok psikiyatrik bozukluk ile eş zamanlı olarak bulunabileceğinden ötürü ilk olarak bu bozuklukların tedavi edilmesi patolojik internet kullanımını azaltabilir.
İnternet bağımlılığının kendisini tedavi etmeye yönelik olarak özellikle de cinsel amaçlı patolojik kullanım da etkili olduğu görülen Naltrekson kullanılır. Bostwick ve Bucci bir çalışmalarında özellikle de kompulsif ve öforik bir cinsel amaçlı aşırı kullanımda Naltrekson tedavisiyle ciddi bir düzelme görüldüğünü belirtmişlerdir.