Öfke, üzüntü, korku veya mutluluk gibi çok doğal ve hayatımızda her daim olacak bir duygudur. Öfke duygusuna sahip olmayan insan yoktur. İnsanın doğasında öfke vardır ve var olacaktır. Öfke, kişi çevresindekiler tarafından engellendiğinde, kırıldığında, haksızlığa uğradığında veya tehlike altında olduğunu hissettiğinde ortaya çıkar. Bu tetikleyici durumları yaşayan kişi çevresindekilere kızabilir, saldırabilir ve hatta şiddet bile uygulayabilir. Tam da bu noktada öfke tehlikeli bir hal almaya başlar. Aksi takdirde kontrol edildiğinde kişi için gerekli ve doğal bir duygudur. Hepimizin öfkeleneceğini belirttik ancak bazılarımız öfkemizi kontrol altına alabilirken bazılarımız öfkenin esiri olmaktadır. Yazımızın devamında öfkemizi nasıl kontrol altına alabileceğimizi inceleyeceğiz.
Acele Kararlar Verme
Öfke kontrolü olmayan kişilerin en büyük ortak özelliklerinden biri fevri kararlar vermeleridir. Özellikle ani gelişen olaylarda üzerinde düşünmeden verilen kararlar çoğu zaman olumlu şekilde sonuçlanmaz. Öfke kontrolü olmayan kişilerde dürtüsel davranışlar görmekteyiz. Dürtüsellik, kişinin gerçekleştirdiği eylemin sonuçlarını düşünmeden hareket etmesidir. Yaşadığı olay veya durum neticesinde hesaplamadan ve sonuçlarını düşünmeden hareket ederseniz hiç tahmin edemeyeceğiniz sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
Durumu Sakince Değerlendir
Öfke patlamaları yaşayan kişiler yaşadıkları durumu ve olayı iyi analiz edemezler. Bir olayın neden gerçekleştiğini irdelemeden yalnızca sonuca odaklanarak değerlendirirler. Bu şekilde değerlendirildiğinde kişinin kendi yaptığı yanlışlar öfke anlarında görülemeyebilir. Bu durum da yapılan hataların devam etmesi ve öfke tepkisinin de bir sonuç olarak devamına yol açar. Kişide değişim sağlanamaz. Çözüm için durumu mutlaka sakin bir şekilde değerlendirmeye çalışın. Öncelikle durun ve sakin bir şekilde düşünün. Bunu yapabilmek için öfke anında birkaç kez arka arkaya derin nefes alın ve yavaşça ağzınızdan nefesi verin. Ardından daha sakin bir şekilde davranışınızın olumlu ve olumsuz yanlarını düşünün. Ardından verdiğiniz kararı uygulayabilmek için plan yaptıktan sonra o planı uygulamaya başlayın.
Önyargılardan Kurtul
Önyargı, hayata kirli bir pencereden bakıp hayatı kirli görmektir. Önyargılarla hareket eden kişiler önyargıyla yaklaştıkları olay, durum veya kişiye karşı öfke tepkisini gösterirler. Önyargılar, yaşamımızın en büyük prangasıdır. Yaşanan durumu sağlıklı bir şekilde analiz etmemizi engeller. Önyargılı şekilde yaklaştığımız kişilere karşı herhangi bir affedici davranışımız olması söz konusu değildir. Önyargı ile başladığımız kişilerarası ilişkiler önyargı ile değerlendirilir ve sonucunda da öfkeli tepkiler meydana gelebilir. Örneğin; daha önce bir taksiciyle tartışma yaşadığınızı düşünün. Mecburen taksiye binmek durumunda kalıyorsunuz ancak taksicilere karşı önyargıyla yaklaşıyorsunuz. Evet, o gün siz haklıydınız ancak tüm taksiciler aynı mıdır? Hepsi aynı kişilik özelliklerine mi sahiptir? Tüm taksicileri aynı kefeye koymak doğru mudur? Bu soruların cevaplarını sağlıklı bir şekilde analiz ettiğimizde öfke tepkimiz de azalacaktır.
Nefes Egzersizi Yap
Öfke kontrolünü sağlamanın en pratik yollarından biri de nefes egzersizi yapmaktır. Öfke kontrolü için dikkatinizi sizi öfkelendiren şey ne ise ondan uzak tutmanız gerekir. Bunu da dikkatinizi ve odak noktanızı öfke uyaranından nefesinize odaklayarak gerçekleştirebilirsiniz. Mümkün olduğunca uyaranın az olduğu bir yer seçin ve gözlerinizi kapatın. Burnunuzdan derin bir nefes alın ve ağzınızdan yavaş yavaş verin. Bunu birkaç defa tekrarlayın. Ardından aldığınız nefesin vücudunuzda izlediği yolu takip etmeye çalışın. Nefesinizin burnunuzdan girişini soluk borunuzdan geçişini ve akciğerlerinize dağılışını hissedin. Bu süre zarfında derin ve yavaş şekilde nefes alıp vermeye devam edin. Bu egzersizin amacı nefesinizin vücudunuzda izlediği yola odaklanarak odak noktanızı değiştirmektir. Bu egzersiz ile birlikte öfkelendiğiniz şeyden odak noktanızı ayırıp nefesinize odaklanma becerisine sahip olabilirsiniz.