Özgül fobi, bazı nesne veya durumlara karşı kişinin yaşadığı aşırı ve mantık dışı korkudur. Fobiler geniş bir yelpazeyi kapsar ancak özgül fobiler bu grupta en sık görülen fobilerdir. Toplumda yaklaşık olarak %3 oranında görülür. Özgül fobi, fobiyi yaşayan kişiler tarafından değil daha çok çevresindekiler tarafından küçümsenir. Köpekten de korkulur mu? Kan aldırmak çok basit bir şey, nesinden korkuyorsun? İşte bu sorular özgül fobisi olan kişi için çok mantıksız sorulardır. Fobi yaşayan kişi bu durumdan çok fazla etkilenir ancak yaşadığı korkuyu tek başına yenemez. Yazımızın devamında özgül fobinin yaşantımıza etkilerini inceleyeceğiz.
İşe Devam Edemezler
Özgül fobi sorunu olan kişi işe devam konusunda ciddi şekilde zorlanabilir. İşyerinde korkusuyla karşılaşabileceğini düşünerek ilgili ortamdan kaçınabilir. Örneğin; örümcek fobisi olan bir çalışan işyerinde bir kez örümcek görse dahi işten çıkabilme noktasına gelebilir. Birçok kişi için bu durum işsizliğe rağmen katlanılamayacak durumdadır. Fobi sorunu yaşayan kişinin yalnızca işyeri ile ilgili sorunları olmamaktadır. İşe gitmek için sokağa çıkması gerekir ki örneğin köpek fobisi olan biri sokaklarda köpek görmesi halinde sokağa çıkmaktan dahi korkabilir. Bu şartlarda eve hapsolan veya yalnızca yanında biri varken dışarı çıkabilen fobi vakaları oldukça fazladır.
Sosyal Hayatı Etkilenir
Özgül fobi sosyal yaşamı ciddi şekilde etkileyen bir sorundur. Fobi kişinin en çok sosyal yaşamını etkilemektedir. Korktuğu şeyden kaçınma davranışı sık sık gözlemlenmektedir. Örneğin; arkadaşlarıyla bir kafenin bahçesinde buluşacaktır ancak köpek fobisi sebebiyle bunu sürekli erteleme girişimlerinde bulunur. Oturdukları kafede köpeklerin kendisine zarar vereceğini düşünür ve kafede değil caddeden bir köpek geçtiğinde dahi aşırı tedirgin olabilir. Bu sebeple çoğu hayvan fobisi olan kişi açık havada veya hayvan dostu kafelerde bulunmaktan kaçınır. Bir yandan da aile yaşamı oldukça fazla etkilenir. Diğer aile üyelerinin hayvanlarla iyi ilişkilerinin olması da onu rahatsız edebilir. Hayvan fobisi olan biri hayvanlara nefretle bakmaz ancak çevresindekilerin korktuğu hayvanla ilgilenmeleri onu tedirgin eder. Hayvanın kendisine de geleceğini ve zarar göreceğini düşünür.
Fiziksel Sağlığı Etkilenebilir
Özgül fobi sorununun hayatımıza etkileri yadsınamaz derecededir. Bu etkiler sadece iş ya da sosyal hayatı değil aynı zamanda kişinin beden sağlığını da etkileyebilir. Örneğin; önemli bir rahatsızlığı olmasına ve ameliyat olma zorunluluğunun varlığına rağmen iğne korkusu olan kişi ameliyat olmaktan kaçabilir. Bu durum yaşamını ciddi oranda etkileme potansiyeline sahip olsa da kişi korkusuyla yüzleşmekten kaçınmayı tercih edebilir. Ayrıca fobisi olan kişinin başından ciddi kazalar da geçebilir. Örneğin; köpek fobisi olan ve sokakta yürürken bir anda köpekle karşılaşan kişi ani refleksle yola doğru kaçabilir. Yoldan geçen aracın çarpması sonucu ciddi yaralanmalar veya ölümle karşı karşıya kalabilir. Özetle, özgül fobi insanların yaşamını birçok alanda derinden etkileyen çok ciddi bir ruhsal sorundur ve ilaç tedavisine ek olarak psikoterapi ile çözümlenmesi gerekmektedir.
