Psikolojik Kaşıntı İle İlgili 4 Soru 4 Cevap
Sağlıklı bir insan günde ortalama 100 kez kaşınmaktadır. Kaşınma aslında bir dürtüdür ve bu dürtüyü engelleyebilmekle birlikte bazen de engel olmayız.
Kaşıntı herkes için normal seyrinde olmayabilir ve bazen kişinin fiziksel ve ruhsal anlamda olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Kaşıntının kökeni ve nedeni oldukça önemlidir.
Bazı kaşıntı türleri fiziksel bir rahatsızlık sebebiyle ortaya çıkarken bazıları ise psikolojik kaşıntı olarak adlandırılır. Yazımızda psikolojik kaşıntı hakkında bilgi alabilir ve psikolojik kaşıntıdan kurtulmak için bizden destek alabilirsiniz.
Psikolojik Kaşıntı Nedir?
İnsan vücudunda çeşitli nedenlerle kaşıntı meydana gelebilir. Oluşan bu kaşıntı genellikle cilt hastalıkları veya kişinin cildini rahatsız etmenin etkileri ile ilişkilidir.
Psikolojik kaşıntı olan kişiler için durum farklıdır (psikojenik veya nörolojik kaşıntı olarak da bilinir). Psikolojik kaşıntısı olan insanlarda kaşıntının cilt hastalıkları ile ilgisi yoktur.
Bir kişinin çeşitli psikolojik problemler nedeniyle sürekli kaşıntıya ihtiyacı vardır. Yukarıdaki sinir kaşıntısı, sinir sisteminin sinir hücrelerindeki ve glial sinir hücrelerindeki kusurlara dayanmaktadır.
Bir kişinin kaşıntısı tedavi edilmediği takdirde zamanla kronikleşebilir ve kişinin günlük hayatını önemli ölçüde olumsuz etkileyebilir. Zihinsel ve fiziksel kaşıntı bir arada olabilir. Bu, kaşıntının gerçek nedenini belirlemeyi zorlaştırır ve yanlış tedavi ile çok fazla zaman kaybedilebilir.
Psikolojik Kaşıntı Nedenleri Nelerdir?
Birçok hastalık, uzun süre ortaya çıkmadığı veya çok hafif göründüğü için önemsiz görünen semptomlara sahiptir. Ancak, kaşıntı en başından itibaren açıkça hissedilir. Kaşıntı çok yaygın ve aşikar bir durumdur.
Ancak tıp camiasının kaşıntı hakkında sınırlı bilgisi vardır. Kural olarak, hasta vücutta kalıcı kaşıntı hissederse, önce bir dermatoloğa danışır. Toplumdaki genel inanç, kaşıntının sadece fiziksel bir süreç olduğu yönündedir.
Ancak mevcut araştırmalar sonucunda sadece fiziksel faktörlerin değil psikolojik faktörlerin de kaşıntıya neden olabileceği bilinmektedir. Zaman zaman hem fiziksel hem de psikolojik nedenlerle kaşıntı meydana gelebilir.
Psikolojik kaşıntı için en belirgin neden olarak “stres” öne çıkıyor. Bu hastalığın bir diğer nedeni de kişinin hayatını ciddi anlamda etkileyen ve sürekli kaygı uyandıran bir olaydır. Stresin yanı sıra sosyal hayatta kendini ifade edemeyen kişilerde kronik kaşıntıya sık rastlanır.
Bu hastalar öfke, iğrenme, sevgi ya da sevilme arzusu gibi duyguları ifade etmekte çok zorlanırlar. Bu durumun bir sonucu olarak refleks olarak vücudunun farklı bölgelerini kaşıyabilirler. Zamanla bu durum tek başına kurtulması çok zor olan bir takıntı haline gelir.
Sinir kaşıntısının nedenleri arasında yer alan bu iki durumun ortak yanı önemlidir. Bu psikolojik koşullara ek olarak, diyabetik nöropatisi olan kişilerde sıklıkla siyatik sinir kaşıntısı görülür.
Diyabetik nöropatili bir kişinin sinir sistemindeki sinir hücreleri zarar görür ve bunun sonucunda kişi psikolojik kaşıntı yaşayabilir. Diyabetik nöropati, uzun süreli yüksek kan şekerinden kaynaklanabilir.
Kan şekeri seviyeleri yüksek olduğunda sinir hücreleri hasar görür. En fazla hasar eller ve ayaklarda meydana gelir. Bu durumun sonucu, kişinin ellerinde veya ayaklarında (bazen her ikisinde) meydana gelen şiddetli ağrı veya kaşıntılı bir histir.
Diyabetin yanı sıra travma, ağır enfeksiyonlar, metabolik sorunlar ve bazı ciddi nörolojik hastalıklar da psikolojik kaşıntı nedenleri olur. Psikolojik kaşıntı başlangıcını etkileyebilecek diğer bir durum da genetik faktörlerdir.
Diyabetli kişiler, ebeveynleri veya yakın akrabaları bu duruma genetik olarak sahip olabilir ve bu nedenle psikolojik kaşıntı karşısında eğilimlidirler.
Bu nedenle ailesinde diyabet öyküsü olan kişilerin düzenli olarak doktorlarına görünüp diyabet testi yaptırmaları hem nöropati hem de karşılaşabilecekleri diğer sağlık sorunları açısından en doğru karar olacaktır.
Psikolojik Kaşıntı Belirtileri Nelerdir?
Kaşıntı birçok farklı hastalığın belirtisi olabilir. Hastalar bu semptomların kesin nedenini kendi başlarına bulamazlar. Bununla birlikte, farklı göstergeler hala mevcuttur.
Örneğin, bir kişinin geceleri kaşıntı hissi artıyorsa ve buna sarılık, mide bulantısı, karın ağrısı gibi semptomlar eşlik ediyorsa, kişinin karaciğerinde bir problem olduğu söylenebilir.
Bununla birlikte, kaşıntı esas olarak bir bölgede yoğunlaşıyorsa, genellikle cilt hastalıklarının bir belirtisidir. Bu tür durumların örnekleri, egzama, dermatit, döküntü ve dermatit gibi cilt hastalıklarıdır.
Kaşıntının psikolojik belirtileri ağırlıklı olarak sırt, eller, kollar, ayaklar, bacaklar ve gövdede görülür. Cilt hastalıklarının neden olduğu kaşıntıdan farklı olarak daha geniş bir alanı kaplar.
Fakat yine de sinirsel kaşıntının ortaya çıkardığı belirtiler deri hastalıklarında ortaya çıkan kaşınma belirtileriyle aynı doğrultuda olabilir. Kişide döküntü, kızarıklık ve deri iltihaplanması gibi durumlar görülebilir.
Kişinin sahip olduğu sürekli kaşınma hissi zamanla ağrılı bir hal alabilir. Bunun sonucunda kişinin hayat kalitesi olumsuz şekilde etkilenebilir. Sinirsel kaşıntı belirtilerini uzun süre boyunca hissetmesine rağmen doktora geç başvuran kişilerde ise hastalık kronik bir hal alabilir.
Böylece tedavi edilmesi de güç bir hal alır. Kaşıntı için psikolojik tanı yöntemleri nelerdir? Psikojenik kaşıntı genellikle teşhis edilmez. Çünkü birçok kişi kaşıntının zamanla geçmesini beklemekte ve doktora başvurmamaktadır.
Kaşıntı hissi rahatsız edici olduğunda, hasta tıbbi yardım isteyecektir. Bu aşamada doktor hastanın detaylı tıbbi geçmişini inceler. Kişinin kendisinin ve yakın akrabalarının ne tür hastalıklara sahip olduğu konusunda detaylı bilgi alınır.
Psikolojik kaşıntı teşhis yöntemi nedir? Zihinsel kaşıntı genellikle erken fark edilmez. Pek çok insan kaşınmayı bekler, bu yüzden zaman içinde köprü kurmak zorunda kalırlar ve bir doktora görünmelerine gerek kalmaz.
Kaşıntı dayanılmaz hale geldiğinde hasta tıbbi bir tesise gider. Bu aşamada doktor hastanın tıbbi geçmişini detaylı olarak inceleyecektir. Kişi ve yakınlarının ne tür bir hastalığı olduğu hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Kişi daha sonra nörolojik ve fizik muayeneden geçer. Fizik muayene sırasında en önemli faktör. İnsan eli, bacak, ayak ve gövde bölgelerinde lokal olmayan, yaygın kaşıntı varlığıdır.
Bir kişinin nöropatisi varsa, bu uzuvlarda uyuşma ve güçsüzlük gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Nörolojik muayene aşaması, insan derisinin yapısını ve cildin dış etkilere verdiği tepkiyi inceler. Daha doğru sonuçlar için kişi tarafından EMG istenebilir.
Bu testin amacı, insan vücudundaki nörolojik hasarı tespit etmektir. Nörolojik ve fizik muayeneler hastanın semptomları ile birleştirilir ve kişiye psikojenik kaşıntı teşhisi konulur.
Psikolojik Kaşıntı Nasıl Tedavi Edilir?
Psikolojik kaşıntı tedavisinin gerçekleşmesi için birden fazla tedavi metodunun kullanılması gerekir. Bununla birlikte, hasta uzun süreli duş almamalı ve sıcak suyla duşa girmemelidir.
Bundan ziyade önerilen ise sıklığı daha az olmak üzere, kısa süreli ve ılık su ile yıkanmaktır. Ayrıca sıkça duş sonrası cilt nemlendirici kullanmak da önerilir çünkü nemlendirici kremler cildin kurumasını azaltır ve kaşıntının önüne geçme noktasında kişiye yardımcı olur.
Kişinin olabildiği kadar pamuklu, ipek veya esnek giysiler giymesi önerilir. Belki de en önemlisi strese yol açabilecek nedenleri yaşamdan uzaklaştırmaya çalışılmasıdır.
Öte yandan stres ve aleksitimi, psikolojik kaşıntı nedenlerinden biridir. Ancak bazı hastalarda psikolojik kaşıntı ile obsesif-kompulsif bozukluk görülebilir. Bu, sinirsel kaşıntı semptomlarının şiddetini arttırır.
“Psikoterapi”, bu tür hastalara yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılan bir tedavidir. Ancak psikoterapi tek başına yeterli değildir ve hastalığın tedavisinde genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisi eş zamanlı olarak kullanılır.
Mentalium Psikoloji Kimdir?
2019 yılında Klinik Psikolog Onur Aydın’ın girişimleriyle kurulan Mentalium Psikoloji Kadıköy Göztepe ve Şişli Mecidiyeköy konumlarında hizmet veren bir psikolojik danışmanlık merkezidir.
2019 yılında ilk şubesini Kadıköy 2021 yılında ise ikinci şubesini Şişli ilçesinde açan Mentalium bünyesinde klinik psikologlar görev yapmaktadır. Kurum bünyesinde hem bireysel hem de aile çift terapisi hizmeti sunulmaktadır.
Bireysel psikolojik destek alanlarımız arasında başta depresyon, anksiyete, travma, obsesif kompulsif bozukluk, bağımlılık, sosyal fobi ve özgül fobi olmakla birlikte tüm ruhsal sorunlarda hizmet veren uzman psikologlarımız mevcuttur.
Ayrıca bireysel destek programlarının dışında aile içi iletişim sorunlarını da içeren partnerler arası yaşanan çatışmalarda aile ve çift terapisti olan uzmanlarımız da danışmanlık sunmaktadırlar.
Uzmanlarımızın tamamı psikoloji lisans eğitimlerini dört yıllık üniversitelerde tamamladıktan sonra yüksek lisans programlarını klinik psikoloji alanında gerek ülkemiz gerekse yurtdışında tanınan üniversitelerde gerçekleştirmişlerdir.
Ayrıca tüm uzmanlarımızın en az bir psikoterapi ekolünü benimsedikleri ve bu konuda gerekli eğitimleri teori ve süpervizyon kapsamında tamamladıklarını belirtmeliyiz. Eğer şizofreni tedavisi almak ve psikolojik destek yardımıyla bu ruhsal rahatsızlıkla mücadele etmek isterseniz bize ulaşabilirsiniz.