Kişilik bozuklukları, bireyin içinde yaşadığı kültürden beklenenden ciddi şekilde farklılıklar gösteren ve yinelenen davranış örüntüsüdür. Kişilik bozuklukları, ergenlik veya genç erişkinlik dönemlerinde başlar, zaman içinde kalıcı hale gelir ve sorunlara veya işlevsellikte bozukluklara neden olur. Kişinin kişilik bozukluğu tanısı alabilmesi için uyum bozukluğu, işlevsellikte belirgin şekilde bozulma kişisel sorunlara neden olması gerekir. Kişilik bozuklukları üç ana kümede incelenir. Bugün detaylı şekilde inceleyeceğimiz şizoid kişilik bozukluğu ise paranoid kişilik bozukluğu ve şizotipal kişilik bozukluğu gibi A kümesi kişilik bozuklukları sınıfına girmektedir.
Yakınlaşmaya İsteksizdirler
Sosyal ilişkiler kurma konusunda oldukça isteksiz davranırlar. Çevrelerindekiler tarafından asosyal olarak tanımlanabilirler. Yakın ilişkilere girmezler. Çekingen kişilik bozukluğu bulunan kişiler de yakın ilişkilere girmekten kaçınırlar ancak şizoid kişilik bozukluğu bulunanlar yakın ilişkiye girmek istemezler. Yakın ilişkiler kurmaktan zevk almamaktadırlar. Genellikle kalabalık aile toplantılarına katılmazlar çünkü sosyalleşme onlar için aile içi bile olsa eğlenceli değildir. Yeni insanlarla tanışmak hiç şizoid kişilik bozukluğu olan kişilere yönelik değildir. Eve gittiklerinde odalarına kapanır ve yalnız başına vakit geçirmekten daha çok keyif alırlar. Ailece yapılan aktivitelerden hoşlanmaz ve katılmazlar. Aile dostları geldiği zaman odalarından dışarı çıkmaz ve gelen kişilerle sohbet etmezler. Genellikle hastalığı bilmeyen yakınları bu durumu hoş karşılamazlar.
Cinsellikten Uzak Dururlar
Cinsellik de şizoid kişilik bozukluğu bulunan kişilerin ilgilenmediği veya az ilgisinin bulunduğu alanlardan biridir. Cinsel istek açısından hiçbir sorunları olmamasına rağmen cinsellik insanlarla iletişim kurmayı gerektirdiği için ilgi duymazlar. Cinsel birliktelik için ilk önce biriyle tanışmak, beraber zaman geçirmek veya onu tanımak gerektiği için şizoid kişilik bozukluğu olan bireyler cinsellikten kaçınırlar. Cinsel partner bulabilmek için harcayacakları zaman ve emek onlar için oldukça zahmetlidir. Bu aktiviteleri gerçekleştirmektense cinsellikten kaçınmayı tercih etmektedirler. Cinselliğin ötesinde bir duygusal bir ilişki kurmaktan da kaçınırlar. Bunun sebebi bir partnerin ve partnerle yürüttüğü ilişkinin yükümlülüklerini üstlenmeden kaçma eğilimidir. Onlar için sorumluluk almak da cinsel eylem öncesi zaman geçirme sırasındaki aktiviteler kadar zahmetli bir iştir. Cinsel sorunları olmadığından bahsetmiştik. Eğer sorumluluk almak ve cinsellik öncesi zahmetli aktivitelerde bulunmak zorunlu değilse cinsellikten kaçınmazlar. Örneğin; paralı bir cinsel ilişki onlar için kaçınılması gereken bir aktivite değildir.
Yakın Arkadaş ve Sırdaşları Yoktur
Hepimizin zor zamanlar geçirdiği olmuştur. Bu zor zamanlarda içimizi döktüğümüz, derdimizi anlattığımız ve paylaştıkça rahatladığımız kişiler vardır. Bunlar genellikle dost ve sırdaş dediğimiz kişilerdir. Hepimizin az veya çok sayıda değişmekle birlikte sırdaşları vardır ancak şizoid kişilik bozukluğu bulunan kişilerin yakın arkadaşları ve sırdaşları olmaz. Kimseyle yakınlık kurmak istemedikleri gibi bundan hoşlanmazlar da. Aile üyeleriyle çok yakın ilişkiler kurmazlar ancak aile dışındaki kişilere oranla doğal olarak daha samimidirler. Aile üyeleriyle de mümkün olduğunca fazla zaman geçirmezler. Eve geldiklerinde hemen odalarına kapanır ve odalarında tek başlarına vakit geçirirler. Bu nedenle çok yakın akrabaları dışında yakınlarında kimse de bulunmaz.
Duyguları Donuktur
Çoğumuz üzgün olduğumuzda jest ve mimiklerimizle bunu belli ederiz. Benzer şekilde mutlu olduğumuzda da bazılarımız gülümseyerek bazılarımız ise kahkahalar atarak bunu belli ederiz. Şizoid kişilik bozukluğu bulunan kişiler ise şiddetli duygusal tepkiler vermezler. Ne çok güler ve neşelenir ne de çok üzülür. Öfke tepkilerini görmeye alışık değilizdir. Çevrelerinde yaşanan olaylara karşı oldukça ilgisiz davranırlar. Olaylara herkesin gösterdiği tepkileri göstermezler. Örneğin; o gün işyerinde ortam çok gergindir. Toplantıda gergin anlar yaşanmaktadır ve herkes diken üstündedir. Birçok kişi kaygı belirtilerini göstermektedir ancak şizoid kişilik bozukluğu olan kişi hiçbir tepki göstermemektir. Nötr bir ifade takınmaktadır ve heyecan, korku, kaygı vb. tepkileri olduğuna dair bir izlenim vermemektedir.
