4 Soruda Alışveriş Bağımlılığı Tedavisi
Hepimiz her gün ihtiyaçlarımızı karşılamak için alışveriş yapıyoruz. Yapacağımız alışveriş ihtiyaçlarımızı karşılamak için mi yoksa üzerine pek de düşünmediğimiz başka nedenler var mı?
Alışveriş yapmak ile alışveriş bağımlılığı nasıl birbirinden ayrılır? Bugünkü yazımızda kimlerin alışveriş bağımlısı olduğuyla ilgili tüm bilgileri bulabileceksiniz.
Alışveriş bağımlılığı tedavisi olan bir dürtü kontrol sorunudur. Alışveriş bağımlılığı bir beyin hastalığıdır ve bu yüzden mutlaka profesyonel tedavisi gerçekleştirilmelidir.
Eğer siz de alışveriş bağımlısı olduğunuzu düşünüyor ve alışveriş bağımlılığı tedavisi almak istiyorsanız, uzman psikolog kadromuzla hemen görüşebilirsiniz.
Alışveriş Bağımlılığı Nedir?
Alışveriş bağımlılığı dürtü kontrol bozukluğu türlerinden sadece birisidir. Kişi genellikle planladığından daha sık herhangi bir şeyi satın alır ve alışveriş yapma konusunda duramaz.
Basit bir örnekle açıklamak gerekirse, bir mağazaya girip kendinize bir t-shirt alıyorsunuz.
Daha sonra onu birkaç kere giydikten sonra yeni bir t-shirt alıyorsunuz. Daha sonra gidip yine bir t-shirt alıyorsunuz.
Zamanla, bu davranış otomatik ve zorlayıcı hale gelir. Peki bu kadar t-shirt gerçekten ihtiyacınız mı?
Birçok insan alışveriş yapmayı sever. Ancak bazıları için alışveriş yönetilemez bir zorunluluk halini alır.
Alışveriş yapanlar bir şey satın aldıklarında dopamin ve serotonin hormonlarına dayalı güçlü bir sevinç yaşarlar ve bu sevinci tekrar hissetme arzusu onları daha fazla alışveriş yapmaya sevk eder.
İşte alışveriş bağımlılığı böyle oluşur. Ayrıca alışveriş bağımlılığı tedavisi yapılması gereken bir hastalıktır çünkü kişiye zarar verir. Bu zararlar ruhsal da fiziksel de olabilir.
Bu kadar alışveriş sebebiyle fatura geldiğinde, alışveriş bağımlılığı olan bireyler derin bir utanç ve suçluluk duyarlar.
Bu olumsuz duygularla başa çıkmak için tekrar alışveriş yapmanın eğilimindedirler ve bu döngü kişide maddi ve manevi olarak tükenene kadar devam eder.
Alışveriş bağımlılığı kişiyi maddi ve manevi tükenme sürecine bu şekilde götürür. Bağımlılığı bu nedenle mutlaka ciddiye almak gerekir. Tedavisi mutlaka dikkatle yapılması gereken bir hastalıktır.
Bağımlılığı bundan dolayı tedavisi olan bir hastalık olarak görmek gerekir. Alışveriş bağımlılığı olan bireyleri savurgan ve düşüncesiz olarak görmek yerine tedavisi için motive etmek gerekir.
Alışveriş yapanların çoğu, ihtiyaç duymadıkları, öngöremedikleri veya ihtiyaç duymadıkları şeyleri satın alır.
Alkol veya madde bağımlılığı gibi, alışveriş bağımlılığı sorunu yaşayanlar da alışveriş ataklarının kanıtlarını saklamaya çalışırlar.
Tıpkı alkoliklerin eleştirilmekten kaçınmak için bira şişelerini akrabalarından saklaması gibi, alışveriş bağımlıları da satın aldıklarını ve borçlarını saklama eğilimindedir.
Bu yüzden alışveriş bağımlılığı tedavisi çoğu zaman oldukça gecikir çünkü tespit edilmesinde genellikle geç kalınır. Alışveriş bağımlılığı, düşük benlik saygısı ile yakından ilişkilidir.
Dışarı çıkmak ve bol bol alışveriş yapmak kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır. Bazıları için bu, düşük benlik saygısını artırma girişimi olarak görülebilir.
Ancak işler çığırından çıktığında, kişi başladığı zamandan daha az özsaygıya sahip olur.
Hayatınızda bir şeyler ters gittiğinde ve olumsuz duygular hissettiğinizde, bir tür çare olarak alışveriş yapmaya ve rahatlamaya başlarsanız alışveriş kısa sürede büyük bir sorun haline gelebilir.
Bu süreç aslında alışveriş bağımlılığı sonucuna ulaşmada gidilen bir yolu gösterir. Büyük kredi kartı borcu, sorunlu ilişkiler, iş sorunları, depresyon ve kaygı alışveriş bağımlılığının belirtileri arasındadır.
Borçlu olma ve bununla nasıl başa çıkılacağını bilememe, bunu telafi etmek için daha fazla para harcama ve daha fazla endişe duyma korkusu bir süre sonra sancılı bir kısır döngüye dönüşür.
Çevrenizdeki insanlara durumunuzu anlatamamaktan kaynaklanan çatışma nedeniyle depresyon hissi giderek artar. Depresif duyguyla baş edilemediğinde kişi alışverişe döner.
İşte bağımlılığı işaret eden göstergeler oluşmaya başlamıştır. Her şeye rağmen; eylemlerinin olumsuz sonuçlarıyla yüzleşmek, mevcut durumun sürdürülmesine engel değildir.
Kredi kartı kısıtlamaları dolduğunda, tasarruf isteklerini tatmin etmeye çalışan bazı alışveriş bağımlıları, büyük mağazalarda hırsızlık için harekete geçebilir.
Bu, kredi kartı borcunun yanı sıra çeşitli yasal sorunları da beraberinde getirebilir. Alışveriş bağımlılığı tedavisi yapılırken dürtüyü kontrol çabaları da bu nedenle önemlidir.
Alışveriş Bağımlılığı Neden Olur?
Alışveriş bağımlılığı çeşitli nedenlerle ortaya çıkar. Bu ruhsal bozukluğun ana nedenleri psikolojik, sosyal ve biyolojik koşullardır. Bu gibi durumlar alışveriş bağımlılığı için nedenleri oluşturabilir.
Ek olarak, ruhsal durumlar, öncelikle bireyin içinde var olan ancak bilinmeyen veya bireyden habersiz olan bozukluklardan da kaynaklanabilir.
Alışveriş bağımlılığı söz konusu olduğunda, çoğunlukla bipolar bozukluğu olan kişilerde görülür.
Aynı zamanda depresyona yatkın kişilerde onyomani de denilen alışveriş bağımlılığını gözlemlemek mümkündür.
Bağımlılığı ortaya çıkaran diğer faktörlerden biri de sosyal durumdur. Toplumsal değerler, toplumsal bir kaygı olarak önce gelir.
Toplumun tüketime verdiği değer ve önem bu konuda bir numaralı etken olup, internetten alışveriş, kredi kartı ve nakit çekme kolaylığı bireyleri alışveriş bağımlılığı sürecine sevk etmektedir.
Alışveriş Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?
- Her durumda alışveriş yapmak üzerine düşüncelerin olması
- Ruh halinizi iyileştirmek için alışveriş yapmak
- Önceki denemelerde yaşanan hisleri tekrarlamak için daha fazla alışveriş yapmak
- Aşırı alışveriş nedeniyle gündelik sorumlulukları yerine getirmemek
- Aşırı alışveriş ile ruh halini olumlu şekilde etkileme çabası
- Alışveriş yapmayı istense bile durduramamak
- Alışveriş yapılmadığında kendisini kötü hissetmek
Bir kişiye alışveriş bağımlılığı tanısı konulması için, o kişi durdurulamaz ve tedavisi gereken bir dürtüsel alışveriş arzusuna sahiptir.
Her zaman ve tekrar tekrar alışveriş yapmaya çalışır ve alışverişi durduramaz. Bu karşı konulamaz isteğe karşı koyabilmenin yolu alışveriş bağımlılığı tedavisi ile gerçekleşebilir.
Bu nedenle bağımlılığı tedavisi mutlaka gereken bir hastalık olarak tanımlarız. Tedavisi gerçekleşmedikçe alışveriş bağımlılığı kişinin işlevine zarar verir (sosyal, ekonomik, eğitimsel ve psikolojik).
Kişinin bu noktada bağımlılığı fark etmesi önemli bir değişim sürecidir. Zaten alışveriş bağımlılığı tedavisi kişinin farkındalığı olmadan ve tedavisi için rızası olmadan gerçekleşemez.
Alışveriş bağımlıları için para harcama durumunun kendisi satın alınan nesneden daha eğlencelidir.
Bireyler alışveriş yapma dürtüsüyle ürünü satın almaya istekli olduklarında, tamamen mutluluk ve zevke odaklanabilirler.
Bazen ihtiyacı olmasa bile aynı nesnenin bir türevinden ya da aynı nesneden yine alabilir.
Alışveriş yapma dürtüsüyle hareket eden kişi, ihtiyaçlarını hızlı bir şekilde karşılamak ve hazzını gerçekleştirmek ister. Sonuç olarak, devam eden satın almaların durumu, bir kişinin mali durumunu olumsuz etkiler.
Kredi kartı harcamaları borçlanmayı içerir. Alışveriş bağımlılığı tedavisi gerçekleşmedikçe harcamaların da ardı arkası kesilmez.
Aynı zamanda insanların farklı şekillerde işlev görme yeteneklerini de bozar ve aileleri ve partnerleriyle olan ilişkilerini etkiler.
Genel olarak bağımlılığı nedeniyle alışveriş yaptığında yaşadığı sevinci, kişinin o davranışa ya da nesneye bağımlı hale gelmesine neden olur.
Bu durumun temelinde birçok dinamik olabileceği gibi birçok dış koşul da sebep olabilir.
Günümüzde alışveriş bağımlılığı için zemin oluşturan ruhsal bozukluklar dürtüsellik, madde kullanım bozuklukları, duygudurum ve yeme bozuklukları, kişilik bozuklukları, yaşamda hissedilen stres örnekleridir.
Bu bozuklukta, sadece bireyin kendi nedenleri söz konusu değildir. Dış etkenlerin de bağımlılığı etkilediği görüşü kabul görmektedir.
Kredi kartı kullanımı bilinci, reklam ve pazarlama yöntemlerinin gelişimi, internet, aile ve sosyal çevre de önemli bir etkiye sahiptir.
Kişi kendini yetkin ve değerli hissetmek, mutlu hissetmek, heyecanlanmak, onaylanma, tercih edilme ve psikolojik doyum ihtiyacından dolayı özgüvenini artırmak için alışveriş yapabilir.
Alışveriş Bağımlılığı Tedavisi Nasıl Olur?
Alışveriş bağımlılığı dürtü kontrol bozukluğudur ancak bağımlılık içeriğine sahiptir. Aynı zamanda, alışveriş bağımlılığı genellikle depresyon ve anksiyete gibi bozukluklarla da ilişkilendirilir.
Bu bağlamda alışveriş bağımlılığı tedavisi olan bir ruhsal bozukluktur. Bağımlılığı mutlaka bir hastalık olarak tanımlamak gerekir.
Alışveriş bağımlılığı davranışsal bağımlılık sınıfına girse de özünde bir beyin hastalığıdır.
Alışveriş bağımlılığı tedavisi, alışverişi yönlendiren duygusal, davranışsal ve bilişsel faktörleri belirlemek, hayatı harcama planlarına göre yeniden yapılandırmak ve risk durumlarını yönetmek için araştırmalar yapmaktır.
Alışveriş bağımlılığı tedavisi dahilinde duyguları tanımayı, alışverişle oluşturulan kimlikleri belirlemeyi ve duyguların ihtiyacını sağlıklı şekilde oluşturmayı hedefleriz.
Ayrıca alışveriş bağımlılığı tedavisi kapsamında yaşam düzenini, kendini değerli ve yeterli hissettiren alanları araştırmayı öğrenmek de vardır.
Alışveriş bağımlılığı tedavisi önemli bir konudur. Kalıcı ve talihsiz alışveriş alışkanlıklarınızı sağlıklı alışkanlıklarla değiştirmeniz hedeflenir.
“Bağımlılığı anlayabilmek” için tedavi görmek süreci hızlandırır ve özgüveninizi artırır.
Bağımlılık başlığı altında kişiye özel alışveriş bağımlılığı tedavisi için bir program oluşturuyoruz, tedavi süreci planlıyoruz ve bu süreç bağımlılığı incelemek için bir bireysel terapi programını içeriyor.