4 Soruda Bilişsel Davranışçı Terapi Sosyal Fobi İlişkisi
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde oldukça etkili bir psikoterapi ekolüdür. Sosyal fobi tedavi edilebilir ve aşılabilir bir kaygı bozukluğu olarak tanımlanabilir.
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi yaşayan kişilerde etkilidir çünkü kişinin yaşadığı sorunu temsil eden duyguları, düşünceleri ve davranışları ile çalışılır. Sosyal fobi ile çalışan psikanalitik ve psikodinamik terapi ekolleri de mevcuttur.
Ancak bilişsel davranışçı terapi bu iki ekole göre daha hızlı sonuç alınabilen ve son 20-30 yılda daha çok tercih edilen bir terapi yöntemidir. Eğer siz de sosyal fobi yakınmaları yaşıyorsanız ve bizden psikolog desteği almak isterseniz, randevu almak için iletişime geçebilirsiniz.
Bilişsel Davranışçı Terapi Sosyal Fobi İlişkisi
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde etkili bir yöntemdir. Ancak ilk önce sosyal fobi nedir, ne değildir sorusuna cevap verelim. Sosyal fobi, kişinin bir sosyal ortam dahilinde yaşadığı kaygı, korku ve endişe duygularının işlevselliğini etkilediği bir kaygı bozukluğudur.
Diğer adları ise sosyal kaygı bozukluğu veya sosyal anksiyete bozukluğu olarak bilinir. Sosyal fobi, bir kaygı bozukluğudur ve tedavisi var olan bir ruhsal rahatsızlıktır. Sosyal fobinin tedavisinde bilişsel davranışçı terapi sıkça kullanılmaktadır.
Bilişsel davranışçı terapi genel anlamıyla kişinin yaşadığı duyguları, düşünceleri ve davranışları inceleyerek farkındalık kazandıran ve kişinin biliş sisteminde değişimine yardımcı olan bir terapi ekolüdür. Sosyal fobiye dair yakınmaları olan bireyin yaşadığı birçok olumsuz duygu vardır.
Bu duygular kendisinin hisleridir. Bir diğer ifadeyle, kişinin herhangi bir anda içinde bulunduğu durumda veya yaşadığı olayda hissettikleridir. Bu hislerle örtüşen şekilde bazı olumsuz otomatik düşünceler kişinin o anda aklından geçmektedir.
O olay esnasında aklından geçen şeyler, kendi kendine söyledikleri ve zihninde oluşan resim kişinin otomatik düşünceleri olarak adlandırılır. Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde bilişsel yapılandırmayı yeniden kurarken bu biliş elemanları ile çalışmaktadır.
Sosyal kaygı sorunu yaşayan bireyler özellikle sosyal ilişkilerin gerçekleştiği ortamlarda veya anlarda anlamlandırılamayan veya yeterince rasyonel açıklanmayan bazı olumsuz hislere kapılır.
O anda kendisini bu duyguları yaşarken bulur ve ardından düşünceler ve davranışlarla bilişsel yönden olaylar gelişir. Yazımızın devamında bilişsel davranışçı terapi ile çalışırken sık sık karşılaştığımız sosyal kaygı bileşenlerini inceleyeceğiz.
Duygu Nedir?
Duygu, herhangi bir durumda veya bir olay anında hissettiklerimizdir. Duygularımız özneldir ve bize özgüdür. Bize özgü olması dolayısıyla tanımlanması da zordur.
Hatta yakınımızdakiler o olayı ve içinde bulunduğumuz durumu tanımlarken bizim hissettiklerimizi hissedemeyebilirler. Bu nedenle de bizi bizim kadar anlamayabilirler. Yaşadığımız hisleri en iyi biz değerlendirebilir ve adlandırabiliriz.
Duygularımızı tanımlarken onları derecelendirmek açıklayabilmek açısından da elveriş sağlar. Bu nedenle bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisi esnasında duyguları 0 ila 100 arasında derecelendirebilir.
Örneğin; “0” hiç bir olumsuz duygu olmadığını bize gösterebilirken, “10-20” o duygunun var olduğunu ancak çok hafif bir yoğunlukta var olduğunu gösterir. “50” ise orta şiddette bir duyguyu yansıtırken, “60-70” ise o duygunun oldukça yoğun olduğunu işaret eder.
“80-90” puan verdiğimiz takdirde çok yoğun şiddette, “100” de ise yaşamımız boyunca o ana kadar o duyguyu yaşadığımız veya yaşayabileceğimiz en şiddetli yoğunluk olarak tanımlarız.
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi ile çalışırken en sık rastladığımız duygular ise değersizlik, yetersizlik, kaygı, endişe veya korkudur. Bu duyguları çalışırken kişinin yaşadıklarını ve o anda hissettiklerini detaylı bir şekilde anlatması istenir.
Düşünce Nedir?
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde belki de en sıklıkla düşüncelerle uğraşır. Düşüncelerimiz bizim dünyayı algılama biçimimizi yansıtır. Dış dünyada yaşanan her şeyi düşüncelerimizle algılar, değerlendirir ve yorumlarız.
Dünyaya geldiğimiz andan itibaren duygularımız, düşüncelerimiz ve davranışlarımız var olur. Annenin bebeğini ilk emzirdiği anda bebek annesine karşı olumlu hisler yaşar.
Bu hisler doğrultusunda bir şey öğrenir ve öğrendiği ile anne bebek ilişkisine kendi zihni doğrultusunda bir yorum yapar. İşte bu yorum bebeğin düşüncesidir. Ardından bir davranış sergiler ki bu bebeğin sergilediği bir eylemdir.
Duygularımız düşüncelerimizi, düşüncelerimiz de davranışlarımızı etkiler. Tabi ki bu durum tek yönlü değildir. Bu üçlü bilişsel yap elemanları birbirlerini tetiklemektedir.
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde etkilidir çünkü yaşadığımız olayları değerlendirme, yorumlama ve algılamamızı değiştirir. Bir diğer deyişle, bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde etkilidir çünkü düşüncelerimizi değiştirmede etkilidir.
Davranış Nedir?
Bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavi sürecinde duygu, düşünce ve davranışlar ile çalışır demiştik. Bu üçlü bizim biliş sistemimizi düzenlemekte olup birbirini etkilemektedir.
Duygularımız düşüncelerimizi etkilerken düşüncelerimiz de davranışlarımızı etkiler. Elbette bunun tersi de doğrudur. Davranışlarımız bizim yaşadığımız olaylar esnasında veya sonrasında sergilediğimiz eylemlerdir.
Duygularımıza veya nispeten daha az da olsa düşüncelerimize oranla daha kolay değiştirilebilir veya tespit edilebilir. Olumsuz düşünceler veya davranışlar olumsuz davranışlarla pekişebilir ve yaşam döngüsü de bu şekilde devam edebilir.
Mentalium Psikoloji Kimdir?
2019 yılında Klinik Psikolog Onur Aydın’ın öncülüğünde kurulan Mentalium Psikoloji bir psikolojik danışmanlık ve eğitim merkezidir. 2019 yılında Kadıköy ilçesi Göztepe semtinde ilk şubesi kurulan merkezimizin ikinci şubesi 2021 yılında Şişli ilçesi Mecidiyeköy semtinde açılmıştır.
Merkezimiz bünyesinde çalışan tüm uzmanlarımız klinik psikologlardır. Tüm uzmanlarımız psikoloji alanında lisans eğitimlerini tamamladıktan sonra gerek ülkemizin gerekse saygın yurtdışı üniversitelerinin klinik psikoloji yüksek lisans eğitimlerini tamamlamışlardır.
Klinik psikologlarımızın ayrıca eğitimlerine ek olarak uzun vadeli psikoterapi ekollerine yönelik eğitimleri de mevcuttur. Teorik eğitim ve süpervizyon süreçlerini başarıyla tamamlayan uzmanlarımızın belirli süre seans tecrübeleri mevcuttur.
Merkezimizde hem bireysel psikoterapi hem de aile çift terapisi hizmetlerimiz mevcuttur. Bireysel hizmetlerimiz arasında en başta sosyal fobi olmak üzere depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu, özgül fobi, obsesif kompulsif bozukluk, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, bağımlılık, travma, cinsel sorunlar vb. birçok ruhsal sorun vardır.
Bunlar dışında elbette ilişki sorunları da bireysel bazda ele alınmaktadır. Ayrıca merkezimizde aile ve çift terapisi hizmeti de sunulmaktadır. Yazımız boyunca bilişsel davranışçı terapi sosyal fobi tedavisinde önemlidir dedik. Eğer siz de sosyal fobi sorununuza çözüm bulmak isterseniz bizden destek alabilirsiniz.
