4 Maddede Mevsimsel Depresyon Nedir?
Mevsimsel depresyon, dünyada en sık görülen ruhsal rahatsızlık olan depresyonun belli dönemlerde daha sık görülen bir çeşididir. Depresyon genel anlamda düşünüldüğünde bir duygudurum bozukluğudur ve mevsimsel depresyon da bu ruhsal rahatsızlığın belli bir döneme ait görülmesiyle belirgindir.
Mevsimsel depresyon tedavisi olan bir ruhsal sorundur ancak bu ruhsal sorun her ne kadar dünya üzerinde en sık görülen duygudurum bozukluğu olsa da tedaviye önem verilmesi tavsiye edilmektedir. Eğer siz de mevsimsel depresyon belirtileri taşıyorsanız bizden psikolojik destek almaya başlayabilirsiniz.
Mevsimsel Depresyon Nedir?
Mevsimsel depresyon tanımı ilk olarak 1987’te Rosenthal ve arkadaşları tarafından tanı sisteminde yer alması sağlanmıştır. Mevsim değişiklikleri kişinin ruhsal durumunu, uyku düzenini, iştahını, hobilerine olan ilgisini, sosyal yaşantısını, ilişkilerini, enerjik olup olmama durumunu, keyfini yani en temel haliyle alışkanlıklarını etkiler.
Bu durumda kişi mevsimsel depresyon yaşar. En yaygın mevsimsel depresyon belirtileri uyku saatlerinde artış olsa bile yorgunluk hissedilmesi, ağırlık hissi, her daim yemek yeme isteği ve eskiden hoşlanılan aktiviteleri yapmak konusunda isteksizliktir.
Ayrıca etrafındaki kişilere karşı eski yakınlığın hissedilememesi, sabahları zorlanarak kalkma, boşlukta hissetme, değersiz hissetme ve kaybetme korkuları da sıklıkla görülebilir.
Son olarak da unutkanlık, performans düşüklükleri, ağlama krizleri, üzüntülü ve sinirli olma, cinsel isteksizlik, kaygılı hissetme, konsantrasyon ve ilgi kaybı da önemli belirtiler arasındadır.
Kişi bu geçiş dönemlerinde yaşadığı karar verme güçlüğünden dolayı yanlış ve sonradan düşündüğünde mantıksız gibi görünen kararlar verebilir. Bu duygudurum bozukluğu daha çok sonbahar aylarında başlar ve kış aylarında da devam eder.
Yaz aylarında artan sıcaklığın neticesinde de ilkbahar aylarında da görülebilir. Kışın durum şu şekildedir; havaların erken kararması, çok az güneş ışığında faydalanma durumu ve fiziksel etkinliklerinde azalması ile daha çok iş hayatı ve ev hayatına odaklanılır. Bu da kişinin daha içe kapanık bir duruma gelmesine sebep olabilir.
Nedenleri ve Tanı Koyulması Nasıldır?
Bu durumun bilimsel ve biyolojik açıdan açıklaması şu şekildedir; mevsimsel depresyonun görüldüğü aylarda günlerin kısalır ve araştırmalar sonucu bu durumun mevsimsel depresyonu tetiklediği düşünülür.
Ayrıca insan beyninde salgılanan seratonin ve melatonin hormonlarının seviyeleri mevsimlere göre değişiklik gösterir ve bu hormonlar kişinin ruh halin ve enerjisini etkiler ve değişiklik yaratmasına sebep olur. Bahar aylarında bu hormonsal seviyelerin düşmesi de bu tanımı desteklemektedir.
Doğru tanı için her zaman bir psikiyatri uzmanına danışmak gereklidir. Her üzüntüyü ve isteksizliği depresyon olarak adlandırmak doğru değildir. Mevsimsel depresyon belirtileri fizyolojik hastalıklarla veya mevsimle alakası olmayan depresyonla karıştırılabilir.
Bu sebeple doğru tanı için öncelikle bir tıp doktoruna gidip muayene olmakta fayda vardır. Doktorunuz sizi önce dinleyip ardından bir fiziksel muayeneden geçirir ve akabinde durum anlaşılır. Fizyolojik olarak bir sıkıntı yok ise o zaman bir psikoterapi desteği alınabilir.
Mevsimsel depresyon tanısı konması diğer depresyon türleriyle benzerlik göstereceğinden zor bir durum haline gelebilir. Burada önemli olan noktalar vardır. Öncelikle kişinin ne kadar süredir bu durumda olduğu çok önemli bir ayırıcı faktördür.
Yaşanılan depresif dönemden sonra bu durumdan çıkılıp çıkılamadığı da önemli bir göstergedir ayrıca ruh sağlığınıza etki eden faktörlerin sebeplerinin olup olmadığını da mutlaka konuşmak gerekir.
Mevsimsel Depresyon Tedavi Edilir Mi?
Mevsimsel depresyon üç ayrı şekilde tedavi edilebilir. Bunlardan biri depresyon tedavisinde sıklıkla kullanılan ilaç tedavisidir. Ağır belirtilerle yaşanan süreç için ilaç tedavisi gerekli bir durum haline gelebilir. Hormonların düzenlenmesi, olması gereken seviyeye gelmesi için önemli bir rol oynayabilir ilaçlar.
Depresyon tedavisinde düzenli antidepresan kullanımı ile süreç daha olumlu ve kolay ilerler. İlaçların dozu ve içeriği kişiden kişiye göre değişebileceğinden Psikiyatri Uzmanlarından destek alınması en doğru yol olacaktır.
Psikoterapistiniz ve Psikiyatri Uzmanınız aynı kişi değiller ise kendileri ile senkronize bir şekilde çalışıp birbirlerinden haberdar olarak süreci yönetmelerini sağlayabilirsiniz. Psikoterapi desteği de bu noktada çok önemlidir.
Kötü ve can sıkıcı ruh halinden çıkıp daha olumlu ve arınmış bir ruh haline geçiş psikoterapi ile sağlanacaktır. Terapide kişinin olumsuz inançları, alışkanlıklarından bir süreliğine uzaklaşma durumu, isteksizliği terapi desteği ile çözülecektir ve kişi önceki sıkıntılarını yaşamaz hale gelecektir.
Diğer tedavi yöntemi ise ışık terapisidir. Sonbahar ve kış aylarında kişi yazın aldığından çok daha az güneş ışığı alır ve ortaya düşük ışık miktarı durumu çıkar. Bu tedavi duygudurum düşüklüğü durumlarında kalkınmaya ve bu duruma bağlı depresyonda düzelmeyi hedefler.
Uyku kalitesinde düzenleme yapan bu terapi tekniği ile özellikle depresyon tedavisinde doğru yanıt alınabilmektedir. Doğal güneşli ortamdan da faydalanılmasının yanı sıra cihaz desteği ile ışık desteği sağlanır bu teknikte.
Mevsimsel Depresyon Karşısında Neler Yapabiliriz?
Mevsimsel depresyon bazen destek alınarak geçebilir düzeyde olsa da bazen de kendimizin halledebileceği, başa çıkabileceği düzeyde olabilir. Bu durumda kendimizde vücudumuz ve ruhsal durumumuz için bir şeyler yapabiliriz. Her konuda fayda sağladığı gibi mevsimler depresyonda da çok fazla olumlu etkiye sahip bazı ipuçları şu şekildedir;
Düzenli uyumaya dikkat et
Düzenli uyku tüm sağlık ve ruhsal hastalıkların olmazsa olmazıdır. Uyku düzeni günün ritmini doğru oluşturmak adına çok önemlidir. Sosyalleşmeyi ve kalan günlük rutin aktiviteleri uykunun önüne geçirecek kadar abartmamakta fayda vardır. Erken yatıp erken kalkmak, zindeliği arttıracak ve stresi azaltacaktır. Uyku düzeni bozuldukça ve uyku süreleri azaldıkça depresyon riski daha da artar.
Açık hava yürüyüşleri yap
Hem kendinizle baş başa vakit ayırmanız açısından hem de vücudunuzu ve ruhunuzu yürüyüş ile dinlendirmek size çok iyi gelecektir. Her gün yarım saat yürümek depresyonda etkisi olan seratonin hormonunun salınımını arttıracaktır.
Güneşten faydalan
Güneşe çıkmak hem kendinizi iyi hissettirir hem de güneş ışığı bedenimize az girdiğinde beyinde kimyasal maddelerin düzeylerini bozabilir ve bu durum depresyona sebep olabilir.
Kendinize gün içinde güneş ışığı almak için UV ışınlarının tehlikeli ve zararlı olmadığı saatlerde varsa balkonunuzda yoksa dinlendirici bir ortam olması açısından parklarda veya kafelerde güneş ışınlarından faydalanmaya özen gösterin. Kış aylarında bile dışarıda kar olsa da bunun güneş ışığı ve oksijen alımı için doğru bir an olduğunu unutmayın.
İçeceklerine ve yiyeceklerine dikkat et
Kafein ve alkol depresyonu ve çarpıntıyı tetikleyen faktörlerdendir. Günde 2,5 litre su içmek her zaman sağlığımız için ve ruhsal durumumuz için iyi gelecek bir faktördür.
Su içmenin vücudumuza biyolojik olarak olumlu etkisiyle duygudurumumuzda olumlu yönde etkilenmeye başlayabilir. Yiyeceklerde de dengeli ve düzenli beslenme çok önemlidir. Bol vitaminli ve lifli gıdalar vücuda fayda sağlayıp metabolizmayı düzenli hale getirerek sağlıklı kalmamızı sağlayacaktır.
Stresi Azalt
Stres yaşadığınız ortamlardan uzak durun, stres depresyon riskini azaltarak ruhsal durumunuzu düşüşe doğru sürükleyebilir. Mümkün olduğunca sizi sakinleştiren ve mutlu eden ortamlarda bulunun. Eğer siz de mevsimsel depresyon tedavisi almak isterseniz, bizimle iletişime geçebilirsiniz.
