3 Soruda Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Fark
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark sizce nedir? Bu farkın bilinmesi neden önemli olabilir? Psikolog ile psikiyatrist arasındaki fark birbirleri arasındaki bir rütbe farkı mı acaba? Bu soruların cevabını bugünkü yazımızda bulacağız.
İki ruh sağlığı uzmanı da aslında en zor zamanlarımızda veya kendi başımıza sorunlarımızla başa çıkamadığımız anlarda yanımızda olan profesyonellerdir.
Bu iki meslek grubu da ruh sağlığı olarak adlandırdığımız aynı alanda çalışan farklı disiplinlere mensup bireylerden oluşmaktadır. Aynı bireyler üzerinde farklı yaklaşımlarla yardımcı olurlar.
Peki sorunlarımıza çözümler üretemiyorsak ve bir profesyonelin desteğini almak istersek hangi ruh sağlığı uzmanına gitmemiz gerekir? Yazımızın devamında kararınızı verdikten sonra bizimle iletişime geçebilir ve randevu alabilirsiniz.
Psikolog Kimdir?
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark hakkında değerlendirmeler yapmadan önce iki ruh sağlığı profesyonelini de incelemek gerekir. Psikolog, üniversitelerin psikoloji lisans programlarını bitiren ruh sağlığı çalışanlarıdır.
Psikoloji lisans eğitimi fen edebiyat fakültelerinde gerçekleşmekte olup 4 sene boyunca sürmektedir. Psikoloji lisans programı ülkemizde mezunlarını verdiğinde mezunlar psikolog ünvanını almaktadır.
Psikoloji mezunları psikolog ünvanı alır ancak psikolog olarak çalışacakları alanlar ile psikoterapist olarak çalışacakları alanlar aynı değildir.
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark ne kadar önemli ise psikolog ile psikoterapist arasındaki fark da bir o kadar önemlidir ve fark önemli ölçüde değerlendirilmelidir.
Psikologlar dört yıllık lisans eğitimlerini tamamladıktan sonra uzmanlık eğitimlerini almadan da bazı kurumlarda çalışabilirler. Örneğin; psikolog ünvanı ile huzurevlerinde, kreşlerde, okullarda, cezaevlerinde, sivil toplum kuruluşlarında, özel sektörde insan kaynakları vb. bazı pozisyonlarda çalışabilirler.
Ancak hastane, klinik veya psikolojik danışmanlık merkezlerinde psikologlar yalnızca lisans eğitimlerini tamamlamaları koşulu ile istihdam edilmezler. Bunun nedeni de psikologların psikolojik danışmanlık merkezi vb. bazı kurumlarda psikoterapi hizmeti sunmalarıdır.
Psikoterapinin ne olduğunu yazımızın devamında inceleyeceğiz çünkü psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark incelenirken psikoterapiden bahsetmemek olmayacaktır.
Peki psikoterapistin psikologdan farkı nedir? Psikologların dört yıl süren psikoloji lisans eğitimlerini tamamlamaları halinde bazı kurumlarda hizmet verebileceklerini söylemiştik. Ancak bu hizmete psikoterapinin dahil olması mümkün değildir.
Psikoterapinin psikolog tarafından sunulabilmesi için psikoloğun mutlaka lisans eğitimine ek olarak yüksek lisans eğitimini de tamamlaması da gerekmektedir. Üstelik yüksek lisans eğitiminin de psikoterapist olarak çalışılabilmesi için herhangi bir alanda yapılması mümkün değildir.
Eğer kişi çocuk, ergen veya yetişkin bireylere psikolojik danışmanlık veya psikoterapi hizmeti sunmak istiyorsa yüksek lisans eğitimini klinik psikoloji alanında tamamlaması gerekmektedir.
Klinik psikoloji yüksek lisans eğitimini tamamlayan psikolog artık klinik psikolog ünvanı almaktadır. Klinik psikolog bu sayede klinik alanda çalışma deneyimini elde edebilir ve kişilerle psikoterapiyi gerçekleştirebilmek için önemli bir adımı daha tamamlamıştır.
Ancak bir klinik psikoloğun psikoterapi seansı gerçekleştirebilmesi için bu emekler de yetmemektedir. Klinik psikologlar uzmanlık eğitimlerinin ardından bazı mesleki terapi eğitimlerini de tamamlamaya yönelirler.
Psikoterapi ekollerine yönelik eğitimler uzun süreli ve bir hayli masraflı eğitimlerdir ancak bu eğitimler psikoterapist olmak için özellikle alınması gereken donanımı sağlarlar.
Birçok psikolog ayrıca psikoterapist olabilmek için kendisi de psikoterapi sürecinden geçmektedir. Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark kadar psikolog olmak ile psikoterapist olmak arasında da çok önemli farklar vardır.
Psikiyatrist Kimdir?
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark nedir sorusunu cevaplamak için şimdi de psikiyatrist ünvanı olan ruh sağlığı uzmanlarını tanıyalım. Psikiyatristler uzman hekimlerdir ve tıp eğitimi almış ruh sağlığı profesyonelleridir. 6 yıllık tıp eğitimini tamamlayarak hekim ünvanı alırlar.
Hekim ünvanı alan birey pratisyen hekim olarak görev yapabilir ancak psikiyatrist ünvanını henüz alamaz. Kişinin psikiyatrist olabilmesi için 6 yıllık tıp fakültelerinden mezun olması yetmemektedir.
Bu ünvanı kullanabilmek için uzmanlık eğitimini de psikiyatri alanında gerçekleştirmesi gerekecektir. Psikiyatri uzmanlık eğitimini tamamladığı zaman ise uzman hekim sıfatını alabilir.
Elbette uzman hekim olarak uzmanlığını psikiyatri alanında gerçekleştirdiyse o zaman psikiyatrist ünvanını almış olacaktır. Psikologların psikoterapi yapabilmeleri için psikoterapi eğitimi almaları ve aksi takdirde psikoterapist olamayacaklarını söylemiştik.
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark ayırt edilmeksizin psikiyatrist de psikoterapi yapabilmek için psikoterapi eğitimlerini almalıdır. Uzman hekim olması bir psikiyatristin psikoterapi eğitimini almadan terapi yapabilmesini mümkün kılmaz.
Her ne kadar sayıca psikoterapi yapabilen psikiyatristlerin sayısı fazla olmasa da hem tıbbi tedavi hem de ruhsal destek sağlayan bazı psikiyatristler de mevcuttur.
Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Fark Nedir?
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark denilince aklımıza ilk gelen şey elbette iki ruh sağlığı uzmanının eğitim geçmişidir. Aslında psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark eğitim ve donanım açısından değerlendirildiğinde hekim olmak konusu önemli bir değerlendirme olabilir.
Psikiyatrist uzman hekimdir, klinik psikolog ise uzman psikolog olarak adlandırılır. İkisi de birbirini tamamlayan profesyonellerdir. Birçok kişinin yanlış bilgisine göre uzman hekim olan psikiyatrist hem tecrübe hem de donanım olarak psikologlardan daha üstün görülür.
Ancak bu inanış kesinlikle yanlıştır. Psikiyatristler psikologlardan üstün değildir. Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark buradan kaynaklanmaz. Bir kundura dükkanı düşünün ve bir usta ile çırağının birlikte çalıştığını hayal edin. Bu dükkanda bir hiyerarşi var mıdır?
Elbette vardır ve usta çırağının hem tecrübe hem donanım hem de hiyerarşik olarak üstündedir. Çırağı tecrübe kazanacak, donanımını arttıracak ve hiyerarşide üst basamağa kendisi de bir gün çıkacaktır.
O da yanına bir çırak alacak ve çırağını kendi bildikleri doğrultusunda yetiştirecektir. İşte biz buna usta çırak ilişkisi deriz ve birçok alanda böyle bir alaylı eğitim ve yetişme durumu söz konusudur. Ancak psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark böyle açıklanamaz.
İkisi de ruh sağlığı alanında çalışan ve birbirlerini tamamlayan profesyonellerdir. Birbirlerini tamamlama denilince iki tarafın da birbirlerine yardımcı oldukları alanlardan bahsedebiliriz. Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark da işte bu noktada kendisini gösterebilir.
Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Fark : Tıbbi Destek
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark anlamında ilk akla gelenlerden birisi de tıbbi desteğin karşılanmasıdır. Tıbbi destek konusunda psikolog çalışma yetkisine ve donanımına sahip değildir. Bu durum yalnızca ilaç tedavisinin düzenlenmesi için de geçerli değildir üstelik.
İlaç tedavisinin gündeme gelmesi halinde psikolog ancak psikiyatriste danışanını yönlendirebilir. Tıbbi tedavinin ihtiyacının belirlenmesi, hangi tıbbi destek türünün uygulanacağı, tıbbi tedavi sürecinin ne kadar süreceği ve ne şekilde devam edeceği ise sadece ve sadece uzman hekim tarafından kararlaştırılır.
Tıbbi desteğe her zaman her ruhsal sorunda ihtiyaç duyulmayabilir. Bu nedenle ilk olarak bir psikiyatriste mi psikoloğa mı gitmeliyim sorusunun aslında net bir cevabı yoktur. Bu durumun çok fazla bir önemi de yoktur çünkü psikoloğunuz da zaten sizi bir psikiyatrik destek almanız için gerekli yerlere yönlendirecektir.
Her durumda tıbbi desteğe ihtiyaç duymayabileceğimizi söylemiştik. Bazen gündelik yaşam sorunları veya ilişki sorunları nedeniyle psikoloğa gidebiliriz. Bu durumlarda bazen ilaç tedavisinin zorunlu olmadığını da düşünürsek psikiyatrik bir tedavi görmesine de gerek kalmaz.
Ancak özellikle bazı patolojik ruhsal bozukluklarda ilaç tedavisinin uygulanması oldukça önemli bir yer tutar. Bipolar bozukluk, majör depresyon, anksiyete bozukluğu, sosyal fobi, psikotik bozukluklar veya bağımlılık ilaç tedavisinin çoğu zaman önemli bir yer kaplayabildiği ruhsal rahatsızlıklar arasında görülebilir.
Bunlardan birini seçelim ve bir örnek ile ilaçların kullanım sürecini değerlendirelim. Son dönemlerde kendinizi mutsuz, huzursuz, öfkeli, çaresiz, karamsar, isteksiz veya daha az enerjik hissediyorsunuz. Bu durum artık sizin sosyal işlevselliğinizi ciddi anlamda etkilemeye başlamış oldu.
Birkaç gün boyunca bu duygudurumun devam ettiğini düşünürsek belki sorun teşkil etmeyebilir. Ancak bu durum haftalarca veya aylarca sürüyorsa işte o zaman kişinin yaşantısını artık rahatsız edecektir. Bundan kurtulmaya karar verdiniz ve bir psikolog ile görüşmeye gittiniz.
Psikoloğunuz sizinle bir değerlendirme görüşmesi gerçekleştirecek, sizi dinleyecek ve belki size bir test uygulayacaktır. Bundan sonra eğer sizin ilaç tedavisine ihtiyacınız var ise zaten size bir psikiyatrist yönlendirmesi yapacaktır.
Eğer ilk olarak bir psikiyatrist ile görüşme gerçekleştirirseniz de sizi ruhsal sorunların neredeyse tamamı için bir psikolog ile görüşme için yönlendirecektir. İki ruh sağlığı profesyoneli de buradan da anlaşılacağı üzere birbirinin alternatifi değildir.
Birbirlerine yardım eden ve bir ekip çalışması içerisinde çalışan bireylerdir. Örneğin; depresyon tedavisi için serotonin ve dopamin gibi beynimizde bulunan kimyasalların düzenlenmesi sebebiyle tıbbi tedaviye ve psikiyatrist ile görüşmeye ihtiyaç duyarız.
Ancak ne kadar antidepresan ilaç kullansak da yaşadığımız duygu, düşünce ve davranışlarımızı değiştiremiyorsak da depresyon tekrarlayabilecektir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde bu noktada yapılan bir araştırma psikoterapi sürecinin depresyon tedavisinde çok önemli olduğunu ancak bazı vakalarda ilaç desteği olmadan etkili olmasının da zor olabileceğini göstermiştir.
ABD’de yapılan bu araştırma majör depresyon hastası bireylerin tedavi süreçleri sonlandıktan sonra tekrar depresyon atakları geçirip geçirmediklerini değerlendirmiştir.
Hastalar tedavilerinin ardından belli aralıklarla birkaç sene daha izlenmiş ve sonucunda tedavi açısından önemli sonuçlar elde edilmiştir. Yapılan araştırmanın sonuçlarına göre psikoterapi ve ilaç desteğinin birlikte alınması halinde en iyi sonuçların görüldüğü belirtilmiştir.
Bu sonuçları bulabilmek için hastaların bir kısmına yalnızca ilaç desteği verilirken hastaların bir diğer kısmına ise hem ilaç hem psikolojik destek sunulmuştur.
Yalnızca ilaç tedavisini alan 100 kişiden 75’inin hayatlarının sonraki dönemlerinde en az bir kez daha majör depresyon atakları yaşadıkları gözlemlenmiştir. Öte yandan, hem ilaçlarını kullanan hem de psikolog ile görüşen 100 hastanın ise sadece 20’sinde depresyonun tekrarladığı gözlemlenmiştir.
Ayrıca bu 20 kişide de depresyonun daha hafif şekilde seyrettiği de görülmüştür. Bu bize psikolog ve psikiyatrist desteğinin birlikte alınması halinde en faydalı sonuçların verileceğini gösterir.
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark, psikoterapi ve ilaç desteğinin alınmasıdır. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki her psikolog psikoterapi desteği veremezken her psikiyatrist de psikoterapist değildir.
Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Fark : Yaklaşım
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark değerlendirildiğinde iki uzmanın da aldıkları eğitimler neticesinde ruhsal sorunlara yaklaşımında bazı farklılıklar görüldüğünü söyleyebiliriz. Psikiyatrist ruhsal sorunu psikoloğa göre çok daha iyi bir şekilde tıbbi yönden değerlendirebilir.
Psikoloğun ise tıbbi bilgisi oldukça sınırlıdır. Psikologlar tıp fakültesini bitirmedikleri için tıbbi açıdan eğitim almaz ve donanım kazanmazlar. Davranışların biyopsikososyal kökenleri vardır ve psikiyatrist daha çok biyolojik etkenler üzerinde durur.
Eğer psikoterapi eğitimleri ile kendisini geliştirirse psikososyal kökene de inebilir ve terapi yapabilir. Psikolog ise tamamen psikososyal faktörler üzerinden sorunu değerlendirir ve bakış açısı bu yönde şekillenir.
Psikiyatrist bu nedenle hastanın ilaçla tedavisini düzenleyebilecek tek yetkili kişidir. Psikologların hiçbir şekilde ve hiçbir mazeretle antidepresan vb. psikiyatrik ilaçların kullanımına yönelik fikir belirtme gibi yönelimleri olamaz.
Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark da temel olarak budur. Örneğin; anksiyete bozukluğu belirtileri nedeniyle bir uzmana başvurmanız gerekiyorsa, psikolojik destek almak için psikolog, tıbbi destek almak için ise psikiyatrist ile görüşme yapmanız gerekmektedir.
Bir psikiyatrist ilaçların kişide yaratacağı etki mekanizmalarına hakim olmakla beraber yan etkileri de bilmektedir. Antidepresanların yan etkileri nadiren de olsa olumsuz bazı tıbbi sonuçlara sebep olabileceği için bu noktada bir hekimin müdahalesi gerekebilir.
İşte bu sebeplerden dolayı tıbbi tedavi uzman hekimin kontrolünde olmalıdır. Psikolog ise seçtiği bölüm itibariyle zaten davranışların psikososyal kökenlerine odaklanmaya çalışır. Psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark burada çok net bir şekilde ortaya çıkar.
Psikolog ile yaptığınız görüşmede bu farkı anlayabilirsiniz. Beynin çalışma mekanizmasından ziyade zihnin çalışma mekanizmasıyla ilgilenilmesi psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark neticesindedir. Psikologların eğer ilgili eğitimleri alırlarsa psikoterapist olabileceklerini söylemiştik.
Terapi sürecinde birçok farklı ekol bulunmasına rağmen kişilerin duyguları, düşünceleri ve davranışları ile çalışılmaktadır. İlaçlar duygudurumu stabilize edebilir ancak ilaçlara bağımlı bir yaşam ne kadar mümkündür?
Örneğin; kişinin korku, kaygı veya endişe yaşadığı zamanlar aklından geçenler psikolog ile paylaşılan şeylerdir. Biz bunlara düşünce deriz ve düşüncelerimiz de davranışlarımızı etkileyebilir.
İşte duygu, düşünce ve davranışlarla çalışmak da psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark olarak gösterilebilir. Elbette şunu da belirtmek gerekir ki her psikolog ve psikiyatrist psikoterapist değildir. ,
Bu nedenle bir ruh sağlığı uzmanının mutlaka psikoterapiye dair eğitimi olup olmadığına bakmak gerekir. Psikolog ve psikiyatrist arayışınızda mutlaka eğitim alıp almadıklarına dikkat etmelisiniz.
Mentalium Psikoloji Kimdir?
2019 yılında Kadıköy ilçesi Göztepe semtinde kurulan Mentalium Psikoloji bünyesinde bulundurduğu klinik psikologlar ile bireysel ve aile çift terapisi desteği sunmaktadır.
2021 yılında ise Şişli Beşiktaş ve özellikle Mecidiyeköy bölgelerine psikolog desteği sunmak amacıyla ikinci şubesi Mecidiyeköy ‘de açılmıştır.
Kurum bünyesinde psikoterapi hizmeti veren tüm psikolog arkadaşlarımız üniversitelerin dört yıllık psikoloji lisans bölümlerinden mezundur.
Ayrıca kurum bünyesinde çalışan tüm psikologlar yüksek lisans eğitimlerini klinik psikoloji alanında gerçekleştirerek klinik psikolog ünvanı almaya hak kazanmışlardır. Şubelerimizde hem bireysel hem de aile çift terapisi hizmeti sunulur.
Bireysel terapi alanlarımız arasında majör depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal fobi, travma, obsesif kompulsif bozukluk, özgül fobi, bağımlılık, dikkat eksikliği, kişilik bozuklukları, ilişki sorunları ve birçok ruhsal sorun vardır.
Ayrıca aile ve çift terapisi hizmetimiz de bulunmaktadır. Böylece partnerlerin birbirleriyle olan iletişim sorunları başta olmak üzere ilişki problemleri de destek kapsamında yer almaktadır. Eğer siz de psikolog desteği almak ve sorunlarınıza çözüm bulmak isterseniz bizden destek alabilirsiniz.
