Anksiyete Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Kaygı, insan ruhsallığının en yoğun duygularından biridir. Psikoterapi alanında en çok ele alınan konulardan biridir. Sigmund Freud’un kaygıya verdiği önemle birlikte şimdiki psikoterapi ve psikiyatri uygulamaları bu geleneğin izleyicisi olmuştur. Yaşadığımız modern dönemin getirdiklerini anlama çabasında, insan ruhsallığının dıştan ve içten gelen tehlikelere karşı tepkisidir kaygı.
Hayvanlarda ise en temel kaygı hayatta kalma kaygısı olmaktadır. Savaş ya da kaç tepkisi hayvanın yaşamda kalma uğraşıdır. Bir av-avcı ilişkisi gibidir. Biraz algılama ve yorumlama yetisi olan tüm hayvanlar genetik kodlarında bu bilgileri taşımaktadırlar. İnsan ise, bir nesneye ya da duruma bağlayamadığı kaygıyı kontrol edememekte, sebep sonuç ilişkileri yaratamamaktadır.
Kaygı temeli genelde, bebeklik ve çocukluk yıllarının yaşantılarında oluşmaktadır. Psikanalizin kurucusu Sigmund Freud, gerçekçi olmayan kaygıyı kullanılamayan ruhsal enerjinin dolaylı bir belirtisi olarak yorumlamıştır. Bu yaklaşıma göre, yaşam içgüdüleri dolaysız bir anlatım yolu bulamazlarsa, enerji yön değiştirerek kaygıya dönüşmektedir.
Peki bu durumda kaygı bozukluğu nasıl tedavi edilir? Anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri nelerdir? Eğer siz de anksiyete bozukluğu sorunu yaşıyorsanız, Mentalium Psikoloji uzman psikolog kadrosundan yardım alabilirsiniz.
Anksiyete Bozukluğu Türleri
Yaygın anksiyete bozukluğu: Genelde kaygılı hissediş ve yaşama dair pek çok konu ile ilgili endişe hali mevcuttur. Huzursuzluk, uykusuzluk, kas ağrıları gibi duygusal, zihinsel ve fiziksel şikayetlere sebep olur.
Panik bozukluk: Bu bozukluk, panik atak ve pek çok fiziksel ve başka semptomların eşlik ettiği yoğun kaygı ataklarıdır. Fiziksel, zihinsel ve duygusal sorun yaşanacağına, başka atakların olacağına ilişkin en az 1 ay ya da daha fazla endişe ve tedirginlik yaşama halidir. Kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Özgül fobi: Belirli bir nesne ya da duruma karşı sürekli aşırı korku hissetme veya korkulan durumdan kaçınma halidir. Özgül fobisi olan kişiler özgül nesneler veya durumlara karşı nedensiz bir korku yaşamaktadırlar. En sık rastlanan fobiler arasında; hayvanlar, kan, yükseklik, uçakla seyahat etmek, kapalı kalmak ve gök gürültüsü bulunmaktadır.
Agorafobi: Kaygı hissedilirse yardım bulmanın ve kaçmanın zor olabileceği yerlerden, olaylardan veya durumlardan korkulması ve kaçınılmasıdır. Birilerinin eşlik etmesine ihtiyaç duyulur. Örneğin asansör gibi kapalı alanlarda, marketlerde, açık alanlarda, tünellerde olmak kaygı yaratabilir.
Seçici konuşmamazlık: Bu, tanıdığı insanlarla iyi iletişim kurabilirken, belirli yerlerde konuşamayan çocukların yaşadığı kaygı türüdür.
Sosyal fobi: Bu fobi, sosyal durumlarda diğer insanlar tarafından olumsuz değerlendirilme ve genel utanç hissetme korkusudur. Örneğin: sunum yapmak, topluluk içinde yemek yemek, dans etmek gibi.
Ayrılma anksiyetesi bozukluğu: Bir kişiden veya yerden ayrılmaya isteksiz olunur. Ayrılık yüksek düzeyde kaygı yaratır. Güvende hissedememek ile ilgilidir.
Anksiyete Bozukluğu Tedavisi
Anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri için terapi yaklaşımları farklı olsa da pek çoğu yararlı olmaktadır. Bunlar: Psikodinamik Psikoterapi, Bilişsel Davranışçı Terapi, Varoluşçu Psikoterapi, Şema Terapi, Gestalt Terapidir.
Psikoterapide danışanla; saygılı, koşulsuz kabul içeren, gerçek ve samimi bir ilişki kurulmaktadır. Psikoterapist, danışanla dürüst ve açık iletişim kurmaktadır. Hangi anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri olursa olsun bunlar psikoterapinin önemli ve vazgeçilmez ilkeleridir.
Terapi sürecinde önemli olan danışanların içsel deneyimleri olmalıdır. Terapide, danışanın duygularına, düşüncelerine, fiziksel duyumlarına, tepki ve davranışlarına, anılarına, kararlarına, yaşamında oluşturduğu anlamlara, beklentilerine, hayallerine odaklanarak danışanın farkındalığı arttırılır ve sorunları anlamlandırılır.
Danışanın içsel ve dışsal zorluklarını fark ederek sorunlarına çözüm üretebilecek aşamaya doğru gelişim göstermesi hedeflenir. Anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri arasında bu nedenle psikoterapi oldukça önemli yer tutar.
Danışanın ihtiyacı olması halinde hem ilaçla tedavi hem de psikoterapi birlikte uygulanır. İkisi birlikte daha olumlu ve hızlı sonuçlar sağlayabilmektedir.
Anksiyete Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Hafif düzeyde yaşanan kaygı durumlarında, kişi anksiyete bozukluğuyla kendisi baş edebilmektedir. Ancak bu, şiddetli veya uzun süreli anksiyete bozuklukları için geçerli değildir. İşte burada anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri devreye girer.
Anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri arasında ilk sırada uzman psikolog ile gerçekleştirilecek psikoterapi yöntemi gelmektedir. Uzman psikolog desteği almak mutlaka anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri arasında ilk sırada yer almalıdır.
Stres yönetimi: Anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri arasında stres yönetimi de önemli bir yer tutar. Stresi yönetme becerilerinizi geliştirmek kendinizi özdenetimi yüksek hissettirecek ve kaygı verici durumları daha kolay yaşamınızı sağlayabilecektir. Zamanınızı planlayarak, yapılacak işleri sıraya koyarak ve mutlaka kendinize zaman ayırarak başlayabilirsiniz.
Olumsuz Düşünceleri Değiştirmek: Kaygı sebebiyle zihninizde yer eden olumsuz düşüncelerin bir listesini yapıp karşılarına olumlu, gerçekçi düşünceler içeren başka bir liste yazabilirsiniz.
Bu düşüncelerinizi zaman zaman listenizle kontrol edebilirsiniz. Olumsuz düşüncelerin psikoterapi yöntemleri ile değişimi anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri arasında oldukça önemli bir yer kapsamaktadır.
Sosyal destek: Çevrenizde sizi dinleyen, anlayan veya duygularınızı merak eden kişilerle kaygılı anlarınızda iletişime geçebilirsiniz. Bu duygunuzu, tek başınıza yaşamak zorunda olmadığınızı bilmenin faydası olabilir. Çevrenizdekilerle anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri üzerine de paylaşımlar yapabilirsiniz.
Nefes Egzersizleri ve Gevşeme Teknikleri: Bu egzersizler, kaygının zihinsel ve fiziksel belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu teknikler arasında meditasyon, derin nefes egzersizleri, vücut gevşeme çalışmaları, karanlıkta dinlenme ve yoga tercih edilebilir. Anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri içerisinde en etkili olanlardan biri bu gevşeme teknikleridir ve sık sık uygulanmalıdır.
Egzersiz: Spor yapmak fiziksel sağlığınıza katkı sağlarken aynı zamanda hareket etmek beyinde pozitif duyguları tetikleyen hormonları arttırmaktadır. Bu da daha iyi hissetmenize katkı sağlayabilecektir.
Yürüyüş, yoga gibi bedeninizi zorlamadan yapabileceğiniz egzersizler endorfin salgılamanıza yardımcı olur ve kaygılarınızdan uzaklaşarak enerji dolu, odaklanmış olmanıza katkı sağlar. Düzenli egzersizler anksiyete bozukluğu tedavi yöntemleri içinde kişiyi en iyi hissettirebilecek olanlardan biridir.
Beslenme: Endişeli hissedildiğinde yatışmak için kafein, çay, kola ve çikolata tüketimini azaltmanız kaygınızın yatışmasına yardımcı olacaktır. Sağlıklı bir diyet uygulayın veya sağlıklı beslenmeye özen göstermek fiziksel semptomlarınıza olumlu etki edebilir.
Uyku: Düzenli bir uyku düzeni kaygı sorunlarının en önemli durumudur. Düzenli bir uyku vücut kimyasını dengeler. Uykuya hazırlanmak da zihinsel ve fiziksel sağlığınız açısından son derece önemlidir.
Çoğu zaman uykuya dalma güçlüğü veya geç saatlerde uyuma gibi uyku problemlerinin çeşitli psikolojik ve fiziksel şikayetlere neden olduğu bilinmektedir. Bunlara baş ağrısı, düşük enerji, zayıf konsantrasyon, kısa süreli hafıza sorunları, sinirlilik ve kaygı bozukluğu (anksiyete) dahildir.
Dikkat etmeniz gereken bazı önemli uyku alışkanlıkları şunlardır:
Her gece aynı saatte yatmak ve hafta sonları da dahil olmak üzere her gün aynı saatte uyanmak.
Yatak odanızı serin/ılık ve karanlık olmasına özen göstermek.
Yatmadan önce dinlendirici müzik dinlemek veya dinlendirici egzersiz yapmak.
